Administrator, który zlecił profesjonalnemu podmiotowi ochronę danych, nie może odpowiadać za ich wyciek w wyniku ataku hakerskiego – tak 25 lipca 2024 r. orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie.
Kontekst sprawy
Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO) nałożył karę upomnienia na administratora za wyciek danych wskutek ataku hakerskiego, do którego doszło w przedsiębiorstwie podmiotu przetwarzającego. W decyzji Prezes UODO uznał, że to administrator, a nie profesjonalny podmiot przetwarzający, naruszył zasadę legalności RODO i udostępnił dane hakerom jako nieuprawnionemu podmiotowi trzeciemu, bez podstawy prawnej.
Co na to WSA?
WSA w Warszawie nie podzielił argumentacji organu. Sąd wskazał, że czynność udostępnienia danych wymaga aktywności ze strony administratora (co nie mało miejsca w przedmiotowym stanie faktycznym, i z czym trudno się nie zgodzić), a co za tym idzie, uchylił decyzję Prezesa UODO. Wydany w tej sprawie wyrok nie jest jeszcze prawomocny.
Teraz Prezes UODO biorąc pod uwagę argumentację WSA, powinien ponownie przeanalizować możliwość ukarania administratora, który skorzystał z usług zaatakowanego przedsiębiorstwa.
Skutki wyroku WSA dla biznesu i ochrony danych
Fakt zaskarżenia decyzji nakładającej – mogłoby się wydawać – jedynie karę upomnienia na przedsiębiorstwo, a także potrzeba definitywnego ustalenia, która firma odpowiada za wyciek danych, nie powinien nikogo dziwić.
Kierunek orzeczenia WSA, który coraz bardziej klaruje się w kontekście powierzenia przetwarzania danych osobowych, ma istotne znaczenie dla firm korzystających z usług procesorów. Wyrok WSA to ważny sygnał dotyczący podziału odpowiedzialności za naruszenie ochrony do którego doszło po stronie procesora–profesjonalisty, który może stanowić pewnego rodzaju „furtkę” dla odpowiedzialności odszkodowawczej administratora za szkody poniesione przez podmioty, których dane zostały naruszone.
Praktyczna wskazówka
Warto pamiętać o starannym doborze partnerów biznesowych, którym firma chce powierzyć przetwarzanie swoich danych. Może w tym pomóc przeprowadzenie audytu zgodności z RODO w przedsiębiorstwie podmiotu przetwarzającego jeszcze przed rozpoczęciem współpracy, a po jej nawiązaniu – cykliczne powtarzanie tych sprawdzeń. Niezbędne wydaje się również włożenie na podmiot przetwarzający jako profesjonalisty – obowiązku doboru adekwatnych środków bezpieczeństwa mających zapewnić odpowiedni standard ochrony powierzonych danych, , jak umowne określenie podziału odpowiedzialności pomiędzy kontrahentami.
Przemyślany dobór partnerów oraz rozsądnie sformułowana umowa powierzenia, dostosowana do zakresu, charakteru i wrażliwości przetwarzanych danych, mogą wpłynąć na ograniczenie odpowiedzialności administratorów za naruszenia powstałe z przyczyn leżących po stronie podmiotów przetwarzających.
Na te pytania odpowiedzi znajdziecie w najnowszej publikacji ekspertek zespołu ochrony danych osobowych – Aleksandra Urbanowicz oraz Aleksandra Jusik 👩🏫
W zeszłym tygodniu nasza kancelaria miała przyjemność gościć delegację włoskich prawników i ekspertów zajmujących się prawnymi aspektami sektora win, należących do włoskiego stowarzyszenia UGIVI (Unione Giuristi della Vite e del Vino): Diego Saluzzo, Alberto Cugnetto, Aurora Visentin, Elisa Pradella, Mariangela Marragoni.
Nasi goście spędzili z nami dwa dni, podczas których uczestniczyli w seminarium oraz spotkaniach z przedstawicielami Ambasady Republiki Włoskiej, ICE oraz Confidustria Polska. Dyskutowaliśmy na temat różnic w reklamie i promocji napojów alkoholowych w Polsce i we Włoszech, sprzedaży internetowej alkoholu oraz aktualnego statusu prawnego i etykietowania win bezalkoholowych.
Podczas wydarzenia odbyła się także debata, w której udział wzięli: Michał Skup (Head of Legal, Makro Cash and Carry Polska), Dawid Kryszczyński (ekspert ds. prawnych, Lidl Polska, arbiter w Rada Reklamy), Diego Saluzzo (Prezydent UGIVI, Studio Legale Grande Stevens), Alberto Cugnetto (enolog i ekspert w dziedzinie uprawy winorośli, kierownik ds. badań i rozwoju dla ważnych marek winiarskich) i Sylwia Bonin (ekspertka z zakresu winiarstwa i mikrobiologii żywności). Dyskusję moderowała Magdalena Zielińska-Kuć i Domenico di Bisceglie.
Spotkanie z polskimi przedstawicielami największych sieci handlowych (zarówno dostarczających wino do konsumentów, jak i obsługujących sektor HoReCa) oraz polskimi włoskimi specjalistami ds. wina umożliwiło wymianę doświadczeń i żywą dyskusję na temat dystrybucji i promocji napojów alkoholowych, zmian legislacyjnych oraz funkcjonowania rynku produkcji wina w obu krajach.
Podczas wydarzenia, Magdalena Zielińska-Kuć odebrała z rąk Prezydenta UGIVI oficjalny symbol organizacji potwierdzający dołączenie naszej prawniczki do tego stowarzyszenia.
Nasi goście mieli też okazję zwiedzić Winnicę Barczentewicz, położoną niedaleko Kazimierza Dolnego, oraz odwiedzić miasto i jego okolice. Nasi goście nie tylko zobaczyli polską winnicę, ale również spróbowali lokalnych win i regionalnych specjałów kuchni polskiej.
Jednym z aktów prawnych objętych Pakietem AML jest rozporządzenie ustanawiające Urząd ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy i Finansowaniu Terroryzmu zwany w skrócie „AMLA” (Authority for Anti-Money Laundering and Countering the Financing of Terrorism).
13 grudnia 2023 r. Rada Unii Europejskiej i Parlament Europejski osiągnęły wstępne porozumienie w sprawie utworzenia AMLA i niedługo potem rozpoczął się proces wyboru siedziby AMLA. W dniu 22 lutego 2024 r., spośród dziewięciu europejskich miast, ostatecznie wybrany został niemiecki Frankfurt nad Menem. Rozpoczęcie działalności przez AMLA jest planowane na połowę 2025 r.
CEL UTWORZENIA AMLA
Celem działalności AMLA będzie przeciwdziałanie wykorzystaniu systemu finansowego Unii Europejskiej do celów prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu, identyfikacja i ocena ryzyka w obszarze AML/CTF na rynku wewnętrznym Unii oraz ryzyka pochodzącego spoza Unii, a także ujednolicanie i wzmacnianie praktyk nadzorczych w obszarze AML/CFT oraz praktyk w zakresie wykrywania podejrzanych przepływów pieniężnych oraz podejrzanej działalności.
Istotną część rozporządzenia w sprawie AMLA stanowią przepisy dotyczące nadzoru i współpracy AMLA z krajowymi jednostkami analityki finansowej i krajowymi organami uprawnionymi do nadzorowania przeciwdziałania prania pieniędzy i finansowania terroryzmu. Niniejszy lex alert ma jednak na celu wskazanie najciekawszych uprawnień i zadań AMLA w stosunku do instytucji obowiązanych z krajów członkowskich, zarówno z sektora finansowego, jak i z sektora niefinansowego.
BEZPOŚREDNI NADZÓR NAD WYBRANYMI INSTYTUCJAMI OBOWIĄZANYMI Z SEKTORA FINANSOWEGO
Najszerzej komentowanymi planowanymi uprawnieniami AMLA są jej bezpośrednie uprawnienia nadzorcze i śledcze wobec wybranych instytucji obowiązanych z sektora finansowego, prowadzących działalność w kilku państwach członkowskich oraz zaklasyfikowanych w nich jako podmioty z najwyższej kategorii ryzyka AML/CFT.
Instytucje obowiązane podlegające bezpośredniemu nadzorowi AMLA będą wybierane przez AMLA w specjalnej procedurze i umieszczane w publicznym wykazie wybranych podmiotów zobowiązanych, który ma podlegać aktualizacji co trzy lata. Według aktualnego projektu rozporządzenia w sprawie AMLA, urząd rozpocznie pierwszą procedurę wyboru danych instytucji obowiązanych w dniu 1 lipca 2025 r. i ma ją zakończyć w ciągu jednego miesiąca. Pierwszy wykaz wybranych podmiotów zobowiązanych ma obejmować do czterdziestu podmiotów.
Kompetencje AMLA wobec wybranych instytucji obowiązanych będą obejmować m.in.: prawo do żądania wszelkich informacji niezbędnych do realizacji zadań powierzonych urzędowi, prawo prowadzenia dochodzeń w stosunku do każdego wybranego podmiotu zobowiązanego, uprawnienie do przeprowadzania wszelkich niezbędnych kontroli na miejscu w lokalach, uprawnienie do zobowiązania danego podmiotu do zastosowania niezbędnych środków (np. udoskonalenia procedur, opracowania planu przywrócenia zgodności z wymogami AML/CFT, ograniczenia działalności, która stwarza nadmierne ryzyka AML/CFT, zmian w strukturze zarządzania). Co istotne, AMLA będzie uprawniona do bezpośredniego nakładania na dane instytucje obowiązane kar pieniężnych.
Do nadzoru nad każdym wybranym podmiotem zobowiązanym zostanie powołany specjalny zespół nadzorczy, w którego skład będzie wchodzić personel urzędu oraz personel krajowego organu nadzoru finansowego odpowiedzialnego za nadzór nad danym podmiotem zobowiązanym na szczeblu krajowym.
Obok wyżej opisanego bezpośredniego nadzoru na wybranymi podmiotami zobowiązanymi z sektora finansowego, urząd będzie sprawował również pośredni nadzór nad pozostałymi instytucjami kredytowymi lub finansowymi, za pośrednictwem krajowych organów nadzoru finansowego. W tym kontekście, krajowe organy nadzoru finansowego będą miały obowiązek powiadamiania AMLA o przypadkach znacznego pogorszenia standardów przestrzegania przepisów AML/CFT przed daną instytucję kredytową lub finansową. W skrajnych sytuacjach, w przypadku zaniechania przez organ nadzoru finansowego implementacji zaleceń AMLA wobec danej instytucji kredytowej lub finansowej, Komisja Europejska może zdecydować
o przyznaniu AMLA bezpośrednich kompetencji nadzorczych w stosunku do instytucji rażąco naruszającej zasady AML/CFT.
POŚREDNI NADZÓR NAD SEKTOREM NIEFINANSOWYM
Działalność AMLA może mieć również pośredni wpływ na sposób wykonywania obowiązków AML/CFT przez instytucje obowiązane z sektora niefinansowego. Szczególnie istotną kompetencją AMLA będzie uprawnienie do wydawania wytycznych dla organów nadzoru, jednostek analityki finansowej lub podmiotów zobowiązanych, mających na celu ujednolicenie stosowania przepisów AML/CFT w ramach państw członkowskich. Ponadto, w tym samym celu, AMLA będzie mogła wydawać zalecenia skierowane do konkretnych organów nadzoru lub konkretnych instytucji obowiązanych.
CO TO OZNACZA DLA INSTYTUCJI OBOWIĄZANYCH?
Utworzenie AMLA, który będzie stał na straży przestrzegania przepisów w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu na poziomie europejskim może okazać się kolejnym czynnikiem, który sprawi, że prawidłowa implementacja i stosowanie przepisów AML/CFT staną się jedną z najbardziej istotnych kwestii w działalności instytucji obowiązanych, które już teraz mogą dokonać odpowiedniej weryfikacji w tym zakresie i usunąć ewentualne nieprawidłowości.
Długo wyczekiwany projekt ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw (UC14) został opublikowany na stronie Rządowego Centrum Legislacji.
Nowelizacja w głównej mierze ma na celu wdrożenie dyrektywy CSRD dotyczącej sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju. To kolejny ważny krok w ramach coraz szerszych obowiązków związanych z ESG. Wdrożenie tych przepisów na poziomie krajowym w Polsce i innych państwach członkowskich UE ma zapewnić zwiększenie publicznego dostępu do informacji dotyczących kwestii zrównoważonego rozwoju oraz wpływu przedsiębiorstw na ludzi i środowisko. Raportowane informacje mają być bardziej porównywalne, wiarygodne oraz łatwe do wykorzystania przez użytkowników przy użyciu technologii cyfrowych.
Projekt jest na etapie opiniowania, zatem na jego ostateczny kształt wpływać będą uwagi przesyłane przez uprawnione podmioty oraz przebieg dalszych prac legislacyjnych.
PRAKTYKI DLA STUDENTÓW I ABSOLWENTÓW PRAWA SKROJONE NA MIARĘ DZISIEJSZYCH CZASÓW, CZYLI WIELKI POWRÓT LEGAL SUMMER ACADEMY
Czy marzysz o karierze, która łączy w sobie pasję do prawa i dynamiczny świat e-commerce? Chcesz stać się częścią przyszłości prawniczej, która kształtuje się tu i teraz? Jeśli Twoje serce bije szybciej na myśl o prawnych wyzwaniach i innowacjach, to mamy dla Ciebie coś wyjątkowego!
Grupa OLX i Kancelaria WKB Lawyers z ogromną radością ogłaszają Legal Summer Academy 2024 – Twoją szansę na prawniczą przygodę życia!
DLACZEGO WARTO?
– Odkryj najnowsze trendy w prawie: Poznaj ekspertów w najgorętszych tematach prawniczych, które kształtują naszą rzeczywistość.
– Rozwijaj kompetencje miękkie: Dowiedz się, jakie umiejętności są kluczowe dla nowoczesnego prawnika i jak je efektywnie rozwijać.
– Zdobądź doświadczenie w renomowanych firmach: Uzyskaj unikalną możliwość odbycia praktyk w OLX lub WKB Lawyers, gdzie teoria spotyka się z praktyką.
DLA KOGO?
Jeśli jesteś studentem III-V roku prawa lub świeżo upieczonym absolwentem (1-2 lata po studiach), ta przygoda jest właśnie dla Ciebie!
CO CIĘ CZEKA?
Etap I: Zostań jedną z wybranych osób, aby uczestniczyć w inspirujących warsztatach w Poznaniu. Spotkaj się z topowymi prawnikami z WKB Lawyers, Grupy OLX i specjalnymi gośćmi (maj-lipiec 2024, Poznań)
Etap II: Wyróżnij się zaangażowaniem i dołącz do 3-miesięcznego, płatnego stażu, gdzie zdobędziesz bezcenną wiedzę i doświadczenie.
JAK DOŁĄCZYĆ?
Przygotuj swoje CV + napisz lub nagraj nagraj krótki filmik odpowiadając:
– Dlaczego to właśnie Ty powinieneś/aś dołączyć do Legal Summer Academy?
– Jakie są Twoje cele i oczekiwania związane z uczestnictwem?
Zgłoszenia przyjmujemy do 19 maja 2024 r. przez formularz dostępny pod LINKIEM.
Nie przegap tej szansy na prawniczą przygodę, która może zmienić Twoje życie!
Dołącz do nas i rozpocznij swoją podróż z Legal Summer Academy 2024!
Zachęcamy do udziału!
Wielkimi krokami zbliża się 30 kwietnia, który od roku jest ostatecznym terminem corocznego sprawozdania zatorowego do Ministra Rozwoju i Technologii („MRiT”). Zgodnie z Ustawą z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1790, „Ustawa zatorowa”) za przekazanie sprawozdania w terminie odpowiedzialni są kierownicy podmiotów, które mają obowiązek złożyć sprawozdanie.
Za nieprzekazanie sprawozdania w terminie Ustawa zatorowaprzewiduje karę grzywny.
DLACZEGO TREŚĆ SPRAWOZDANIA MOŻE DOPROWADZIĆ DO NAŁOŻENIA NA PRZEDSIĘBIORCĘ KARY?
Na straży tego, czy przedsiębiorcy nie doprowadzają do nadużyć związanych z terminami zapłaty stoi w Polsce (zgodnie z przepisami Ustawy zatorowej) Prezes UOKiK, który jest uprawniony do wszczęcia postępowania w sprawie nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych („postępowanie zatorowe”) oraz wydania decyzji w takich sprawach.
Prezes UOKiK przy ustalaniu obszarów i przedsiębiorców, którzy mogą być przedmiotem jego dalszej kontroli wykorzystuje m.in. dane wynikające ze sprawozdań składanych do MRiT o stosowanych terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Ustala w ten sposób jakie przedsiębiorca stosuje sposoby rozliczeń między kontrahentami i w przypadku uznania takiej potrzeby, wszczyna postępowanie (zob.: https://uokik.gov.pl/nowe-decyzje-i-postepowania-prezesa-uokik-w-sprawie-zatorow-platniczych).
UOKiK Z ROKU NA ROK WYDAJE CORAZ WIĘCEJ DECYZJI O KARACH!
Prezes UOKiK wykorzystuje uprawnienia nadane mu Ustawą zatorową i prowadzi liczne postępowania oraz wydaje decyzje w tym przedmiocie. Dla przykładu:
W roku 2023 r. Prezes Urzędu wydał 52 takie decyzje i nałożył na przedsiębiorców ponad 40 mln zł łącznych administracyjnych kar pieniężnych (aż czterokrotnie więcej niż w 2022 r.!).
W 2023 r. Prezes UOKiK wszczął postępowania administracyjne wobec kolejnych 30 spółek.
Prezes UOKiK wystosował w 2023 r. ponad 165 wystąpień miękkich do przedsiębiorców.
Prezes UOKIK nakłada na przedsiębiorców wysokie administracyjne kary pieniężne. Najwyższe kary za zatory płatnicze w 2023 r. wyniosły: 7,5 mln zł oraz 4,7 mln zł i zostały nałożone na przedsiębiorców z branży motoryzacyjnej.
DLACZEGO ZATORY PŁATNICZE CIESZĄ SIĘ TAK DUŻYM ZAINTERESOWANIEM UOKiK?
Ustalanie zbyt długich terminów płatności bądź nieterminowe opłacanie faktur ma, zdaniem prawodawcy unijnego, negatywny wpływ na przedsiębiorców i gospodarkę, co w najtrudniejszych sytuacjach prowadzi do ich upadłości lub likwidacji. Dlatego też kilka lat temu uchwalona została Dyrektywa adresująca te problemy, którą do polskiego prawa implementowała Ustawa zatorowa. Polska jest jednak jednym z niewielu krajów europejskich, w których za niestosowanie odpowiednich zasad wynikających z przepisów grozi, poza konsekwencjami cywilnoprawnymi, również sankcja administracyjna nakładana przez organ publiczny.
Jak mówi sam Prezes UOKiK Tomasz Chróstny: „Zatory płatnicze to jeden z większych problemów polskiej gospodarki. To również przeszkoda w prowadzeniu działalności dla mniejszych przedsiębiorców, ponieważ podnosi koszty i wpływa na ograniczenie zatrudnienia czy inwestycji. Terminowe otrzymanie należności i powiązana z nim płynność finansowa to podstawowy warunek przetrwania mniejszych firm. Dlatego właśnie walka z zatorami jest tak istotna” (https://uokik.gov.pl/nowe-decyzje-i-postepowania-prezesa-uokik-w-sprawie-zatorow-platniczych).
W związku z tym, aby nie narazić się na zwrócenie na siebie uwagi, należy podjąć wszelkie możliwe kroki do:
starannego przygotowania sprawozdania zatorowego i
dokonania jednoczesnej „samokontroli” stosowanych w ramach Państwa firm terminów zapłaty i oceny ich prawidłowości pod kątem Ustawy zatorowej/ich ewentualnej zmiany.
Jeżeli w którymś z powyższych punktów potrzebują Państwo pomocy – zapraszamy do kontaktu z naszymi specjalistami:Jadwigą Stryczyńską, Kamilą Białasik i Weroniką Wójcik. Jako WKB doradzaliśmy Klientom w kilkunastu postępowaniach „zatorowych” prowadzonych przez UOKiK. Znamy specyfikę tych spraw, na wiele trudnych pytań już odpowiedzieliśmy. Jesteśmy do Państwa dyspozycji!
DINO POLSKA S.A. z sukcesem sfinalizowała inwestycję w eZebra.pl sp. z o.o. – spółkę prowadzącą internetowy sklep z perfumami i artykułami kosmetycznymi.
Transakcja obejmuje nabycie przez DINO POLSKA S.A. docelowo (po podwyższeniu kapitału zakładowego) 75% udziałów w eZebra.pl sp. z o.o. oraz pośrednio w jej spółkach powiązanych posiadających własny magazyn i świadczących usługi magazynowania i wysyłki towarów.
DINO POLSKA S.A. to ogólnopolska sieć średniej wielkości supermarketów spożywczych zlokalizowanych w pobliżu miejsc zamieszkania konsumentów, oferująca atrakcyjny asortyment na który składają się przede wszystkim markowe i świeże produkty w konkurencyjnych cenach. DINO POLSKA S.A. jest jedną z najszybciej rozwijających się sieci pod względem liczby sklepów i wartości sprzedaży na całym rynku handlu detalicznego artykułami spożywczymi w Polsce.
eZebra.pl sp. z o.o. to sklep internetowy, który oferuje szeroką paletę perfum i artykułów kosmetycznych, a także akcesoriów z kategorii uroda, zdrowie, pielęgnacja osobista i gospodarstwo domowe.
Prawnicy WKB zapewnili DINO POLSKA S.A. kompleksową obsługę prawną transakcji. Prawnicy WKB wspierali również DINO POLSKA S.A. w uzyskaniu zgody Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na koncentrację.
Kancelaria WKB doradzała Grupie Raben w transakcji o wartości 23,4 miliona euro, dotyczącej finansowania obiektów logistycznych na potrzeby Grupy Raben.
Finansowanie obejmuje budowę nowego parku logistycznego w województwie śląskim, zgodnie ze standardem zeroemisyjności, wyposażonego w panele fotowoltaiczne i pompy ciepła.
Grupa Raben zajmuje się usługami logistycznymi. Oferuje szeroki zakres rozwiązań logistycznych, w tym transport drogowy, morski i lotniczy, usługi magazynowania, dystrybucję towarów oraz logistykę kontraktową i inżynieryjną. Raben Group działa głównie w Europie Środkowo-Wschodniej, oferując swoje usługi w wielu krajach, w tym w Polsce, Niemczech, Czechach, Słowacji, na Węgrzech, w Rumunii, Bułgarii i innych.
Z ramienia Kancelarii WKB, transakcję prowadziła Weronika Groskrejc, wspierana przez Julię Dukat, które były częścią zespołu doradców prawnych transakcji. Zespół był współtworzony wraz z Kancelarią Deloitte Legal oraz Ostrowski, Gizicki i Wspólnicy.
Euroklimat sp. z o.o., spółka należąca do Elevion Group, zawarła umowę nabycia 100% udziałów w Instal Bud Pecyna sp. z o.o. – spółce działającej na rynku projektowo-budowlanym.
Instal Bud Pecyna sp. z o.o. świadczy usługi techniczne i dotyczące zarządzania projektami oraz kompleksowe usługi budowlane, obejmujące w szczególności instalacje HVAC (ogrzewanie, wentylacja, klimatyzacja, chłodzenie), a także instalacje wodno-kanalizacyjne. Spółka zajmuje się również budową oczyszczalni ścieków oraz świadczy wsparcie gwarancyjne i pogwarancyjne.
Euroklimat sp. z o.o. specjalizuje się w instalacjach klimatyzacyjnych, chłodniczych, wentylacyjnych oraz elektrycznych, teletechnicznych i informatycznych. Jest spółką zależną Elevion Group w Polsce, wiodącego europejskiego dostawcy kompleksowych rozwiązań w zakresie dekarbonizacji i wyższej efektywności energetycznej.
Prawnicy WKB zapewnili kompleksowe wsparcie prawne transakcji, począwszy od przeprowadzenia badania due diligence spółki, strukturyzacji transakcji, aż po negocjacje i pomoc w sfinalizowaniu dokumentacji transakcyjnej. Nasi prawnicy wspierali również Euroklimat sp. z o.o. w uzyskaniu zgody Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na koncentrację.
Wczoraj (bo 02.04.2024 r.) Rada Ministrów przyjęła kolejną wersję projektu ustawy o ochronie sygnalistów, rewolucjonizującego funkcjonowanie zarówno biznesu, jak i administracji publicznej.
Ustawa ma zapewnić objęcie ochroną osób pracujących w sektorze prywatnym oraz publicznym, które dokonają zgłoszenia lub ujawnienia informacji albo uzasadnionych podejrzeń o naruszeniu prawa. Pracodawca będzie miał obowiązek opracować procedurę zgłoszeń wewnętrznych, która określi zasady przyjmowania takich zgłoszeń i stworzyć kanały do ich przyjmowania.
SZEROKI KATALOG NARUSZEŃ
Poza naruszeniami wskazanymi w Dyrektywie (UE) 2019/193, polski ustawodawca zdecydował się na objęcie katalogiem naruszeń, jakie będą mogły podlegać zgłoszeniom, także nieprawidłowości z zakresu prawa pracy, korupcji oraz wolności i praw, czyniąc katalog bardzo szerokim.
OSOBY, KTÓRE BĘDĄ MOGŁY MIEĆ STATUS SYGNALISTY
Ustawodawca do katalogu tych osób zaliczył również prokurentów.
Na stan dzisiejszy projektu ustawy status sygnalisty będzie mógł przysługiwać osobom, które zgłaszają naruszenie prawa niezależnie od podstawy i formy świadczenia pracy lub pełnienia służby. Może to być więc m.in. umowa o pracę, umowa cywilnoprawna, prowadzenie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną, kontrakt menedżerski, wolontariat, staż, praktyka czy służba wojskowa.
Ustawodawca uwzględnił w katalogu również wykonawców, podwykonawców lub dostawców oraz inne osoby, które zgłaszają informacje o naruszeniach w kontekście związanym z pracą.
ODSZKODOWANIE ZA DZIAŁANIA ODWETOWE, czyli co w przypadku tzw. odwetu na sygnaliście?
Ustawodawca obniżył minimalną kwotę odszkodowania, jakiego będzie mógł domagać się sygnalista dotknięty działaniami odwetowymi. Ustawodawca obniżył bowiem kwotę z 12-krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za poprzedni rok do 1-krotności tego wynagrodzenia, co obecnie oznacza stawkę 7155,48 zł.
OCHRONA SYGNALISTY
W związku z dokonaniem zgłoszenia przez sygnalistę, nie będzie go można pociągnąć do odpowiedzialności, w tym odpowiedzialności dyscyplinarnej lub np. odpowiedzialności za szkodę dotyczącą naruszenia praw innych osób.
Jednakże osoba, która poniosła szkodę z powodu świadomego zgłoszenia lub ujawnienia publicznego nieprawdziwych informacji przez sygnalistę, będzie miała prawo do odszkodowania lub zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych od sygnalisty, który dokonał takiego zgłoszenia lub ujawnienia publicznego.
Przyznanie ochrony będzie możliwe bowiem tylko pod warunkiem, że osoba zgłaszająca miała uzasadnione podstawy by sądzić, że zgłoszenie lub ujawnienie publiczne jest konieczne do ujawnienia naruszenia prawa.
Ponadto, do uzyskania statusu sygnalisty konieczne będzie dokonanie zgłoszenia z wykorzystaniem odpowiedniego kanału zgłoszeń lub zachowanie zasad ujawnienia publicznego. W każdym wypadku wymagane będzie dopełnienie warunków rzetelności postępowania sygnalisty i wiarygodności zgłaszanych lub ujawnianych przez niego informacji.
Kanałami zgłoszeń będą:
wewnętrzne kanały zgłoszeń, które zostaną utworzone przez podmioty prywatne oraz publiczne;
zewnętrzne kanały zgłoszeń do odpowiednich organów państwa;
ujawnienie publiczne (w szczególnie określonych przypadkach).
KLUCZOWE WĄTPLIWOŚCI:
Niejasnym pozostaje moment objęcia sygnalisty statusem ochronnym.
Wątpliwości budzi ujęcie w katalogu naruszeń nieprawidłowości z zakresu prawa pracy, skutkujące zasadniczym poszerzeniem zakresu obowiązków pracodawcy, a w konsekwencji ryzykiem zakłócania ciągłości operacyjnej biznesu w związku z koniecznością prowadzenia postępowań wyjaśniających.
Nadal wiele pytań rodzi organizacja systemów zgłaszania nieprawidłowości w grupach kapitałowych.
Nowe rozwiązania mają wejść w życie po 3 miesiącach od ogłoszenia ustawy w Dzienniku Ustaw. Natomiast przepisy dotyczące zgłoszeń zewnętrznych zaczną obowiązywać po 6 miesiącach od ogłoszenia.
Spółka Selvita S.A. zawarła przedwstępną umowę nabycia 100% udziałów w PozLab sp. z o.o. – spółce działającej jako niezależne laboratorium badawczo-rozwojowe.
PozLab sp. z o.o. świadczy kompleksowe usługi analityczne (chemiczne i farmaceutyczne) w zakresie B+R dla branży farmaceutycznej, spożywczej, kosmetycznej, weterynaryjnej i pokrewnych. Spółka ponadto oferuje rozwój produktów farmaceutycznych, suplementów diety i kosmetyków, od koncepcji do wdrożenia na rynek, a także zajmuje się wykonywaniem kompleksowych analiz mikrobiologicznych.
Selvita S.A. specjalizuje się w realizacji zintegrowanych projektów badawczo-rozwojowych w obszarze odkrywania i rozwoju leków które łączą wczesny etap odkrywania leków z etapem badań klinicznych. Jest jedną z największych firm typu CRO (ang. Contract Research Organization) w Europie.
Prawnicy WKB zapewnili kompleksowe wsparcie prawne transakcji, począwszy od przeprowadzenia badania due diligence spółki, strukturyzacji transakcji, aż po negocjacje i pomoc w sfinalizowaniu dokumentacji transakcyjnej. Prawnicy WKB wspierali również Selvita S.A. w negocjacji długoterminowej umowy najmu umożliwiającej dalsze korzystanie z przestrzeni laboratoryjnej PozLab.
Wartość transakcji została ustalona na 25 milionów złotych (z zastrzeżeniem korekty ceny), a jej zamknięcie jest uzależnione od spełnienia warunków zawieszających, określonych w umowach.
Znane są już wyniki Legal 500 EMEA 2024. W tym roku nasza kancelaria została wyróżniona w 17 kategoriach (w 4 spośrod nich zostaliśmy uznani jako TOP TIER FIRM). Otrzymaliśmy także 70 indywidualnych rekomendacji – ponownie 2 naszych prawników znalazło się w elitarnym gronie Hall of Fame – Jerzy Baehr oraz Aleksander Stawicki, 4 prawników uzyskało rekomendacje jako Leading Individuals: Jakub Pokrzywniak, Jan Roliński, Bartosz Turno oraz Anna Wojciechowska, a jako Next Generation Partners wyróżnione zostały: Anna Flaga-Martynek, Marta Midloch oraz Dorota Karczewska.
‘WKB offers comprehensive services, which makes the implementation of even complex investment projects smooth, and you can expect the immediate resolution of legal problems. The lawyers have a business approach, they do not create problems but solve them. They are characterised by openness and building long-term relationships with clients.’
‘Available, always well prepared with extensive knowledge, dedicated to the work, they feel like they are co-creators of the project and not just advisors, they have knowledge that is not limited to one field of law, which means that they are able to identify legal risks in the implemented projects on time.’
‘Experienced business-oriented lawyers and responsive to client’s needs.’
‘The biggest strength of WKB is its people.’
Wyniki naszej kancelarii przedstawiają się następująco:
TOP TIER
Competition/Antitrust,
Construction,
Insurance,
Public Procurement.
TIER 2
Commercial, corporate and M&A
Dispute resolution
Employment
Energy and natural resources
Restructuring and insolvency
TIER 3
Banking and finance
Capital markets
Intellectual property
Private equity
Real estate
TMT
TIER 4
Data privacy and data protection
FIRM TO WATCH
Healthcare and life sciences
INDYWIDUALNE REKOMENDACJE PRAWNIKÓW WKB:
Jerzy Baehr (Energy and natural resources) – Hall of Fame
Agnieszka Wiercińska-Krużewska (Commercial, corporate and M&A; Data privacy and data protection; Healthcare and life sciences; Intellectual property; Private Equity; TMT)
Andrzej Wierciński (Commercial, corporate and M&A; Private Equity; Restructuring and insolvency)
Weszły w życie znowelizowane zasady sporządzania sprawozdań fundacji, które dotyczą sprawozdań sporządzanych za 2023 rok.
Fundacje działające na podstawie przepisów Ustawy z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach zobligowane są do sporządzania corocznych sprawozdań ze swojej działalności obejmujących najważniejsze informacje pozwalające ocenić prawidłowość realizacji ich celów statutowych. Sprawozdania są podpisywane przez członków zarządu fundacji i składane do ministra właściwego ze względu na cele statutowe fundacji, a następne udostępniane do wiadomości publicznej, z reguły poprzez publikację na stronie internetowej danego podmiotu.
Celem nowelizacji jest ujednolicenie oraz uproszczenie sprawozdań fundacji. Wprowadza ona nowy wzór sprawozdania z działalności fundacji oraz konieczność sporządzania i podpisywania sprawozdań elektronicznie, co wymagać będzie posiadania przez członków zarządu podpisów kwalifikowanych, zaufanych profili ePUAP lub zaawansowanych podpisów elektronicznych (tzw. podpisów osobistych).
Jakich fundacji dotyczą nowe zasady?
Obowiązek sporządzania sprawozdań według nowych wymogów formalnych dotyczy wszystkich fundacji wpisanych w rejestrze stowarzyszeń, innych organizacji społecznych
i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej Krajowego Rejestru Sądowego, niezależnie od tego czy dodatkowo są wpisane w rejestrze przedsiębiorców KRS.
Z wymogu składania sprawozdań według nowego wzoru zwolnione są jedynie fundacje spełniające łącznie dwa kryteria, tj. posiadające status organizacji pożytku publicznego. Fundacje te zamieszczają sprawozdania w bazie sprawozdań OPP prowadzonej przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego.
Co się zmienia?
Dotychczas przepisy wyznaczały tylko podstawowe elementy sprawozdania, zostawiając fundacjom dowolność w zakresie wskazywanych innych informacji.
W ramach nowelizacji fundacje (z wyłączeniem fundacji posiadających status organizacji pożytku publicznego) będą sporządzały sprawozdania w postaci elektronicznej według wzoru określonego w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 grudnia 2022 r. w sprawie jednolitego wzoru formularza sprawozdania z działalności fundacji.
Istotną zmianą jest ujednolicenie sposobu podpisywania sprawozdań, które dotychczas były podpisywane według wyboru – odręcznie lub elektronicznie. W wyniku nowelizacji, sprawozdanie może być opatrzone wyłącznie kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub zaawansowanym podpisem elektronicznym (tzw. podpisem osobistym) członków zarządu, zgodnie z obowiązującymi zasadami reprezentacji wynikającymi ze statutu danej fundacji. Dla niektórych fundacji może to oznaczać konieczność zapewnienia podpisów elektronicznych dla swoich członków zarządu.
Przepisy nie regulują w jaki sposób należy złożyć do właściwego ministra sprawozdanie sporządzone elektronicznie. Można zakładać, że wysłanie za pośrednictwem poczty e-mail lub elektronicznej skrzynki podawczej będzie wystarczające. Jak do tej pory ministerstwa nie opublikowały żadnych instrukcji w tym zakresie.
Zakres obowiązywania nowych przepisów
Nowe przepisy mają zastosowanie do sprawozdań fundacji sporządzanych po 1 stycznia 2024 r., co oznacza konieczność dostosowania się do nowych wymogów przy przygotowaniu sprawozdania już za rok 2023 rok i ew. za lata wcześniejsze, jeżeli fundacja posiada zaległości w tym zakresie.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 7 października 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców (Dz.U. 2022, poz. 2180).
Kancelaria WKB Lawyers już od 20 lat wspiera swoich klientów!
Współzałożyciel kancelarii, adwokat dr hab. Andrzej Wierciński, wskazuje, że tak długą działalność na rynku prawniczym WKB Lawyers zawdzięcza zaangażowanym pracownikom i wiernym klientom:
„Kancelaria powstała z pasji i ciężkiej pracy. Widząc to, co osiągnęliśmy razem, czuję ogromną dumę i wdzięczność za te wspólne 20 lat. Dziękuję wszystkim, którzy tworzyli i tworzą naszą kancelarię, a przede wszystkim dziękuję klientom – wielu z nich jest z nami od bardzo dawna – za zaufanie i lojalność”.
Dziś WKB Lawyers jest jedną z największych i najbardziej rozpoznawalnych firm prawniczych w kraju. To osiągnięcie było możliwe dzięki starannie przemyślanej i skutecznie wdrożonej strategii działania. Jak twierdzi radca prawny dr Jerzy Baehr, współzałożyciel kancelarii:
„Sukces nie przychodzi sam, sukces to codzienna ciężka praca, oparta o wieloletnie doświadczenie i wyobraźnię, nieszablonowe rozwiązania, samodyscyplinę, ale też trochę szczęścia. My to wszystko mamy! Cieszę się, widząc jak spełnia się nasza wizja skutecznej firmy doradczej, dla której interes klienta jest w centrum uwagi”.
Realizacja tej wizji nie byłaby możliwa, gdyby nie pracownicy, którzy są siłą napędową i wyróżnikiem kancelarii.
„WKB Lawyers to przede wszystkim ludzie, którzy się szanują i uzupełniają. Jesteśmy mozaiką różnych charakterów i osobowości, osób z wyobraźnią i pasją. Naszą siłą jest różnorodność – dlatego podchodzimy do tej kwestii bardzo poważnie. Osiągnęliśmy «gender balance» na każdym poziomie ścieżki kariery. W zespole reprezentowanych jest 8 narodowości. Cieszymy się, że nasze działania w tym obszarze są dostrzegane przez rynek – Chambers & Partners po raz kolejny wskazało na nas jako na lidera w obszarze Diversity & Inclusion nie tylko wśród kancelarii polskich, ale wśród biznesów prawniczych ze wszystkich krajów Europy” – mówi adwokat Agnieszka Wiercińska-Krużewska, partnerka zarządzająca.
Kolejnym elementem strategii rozwoju jest postawienie na działalność globalną, przy czym WKB Lawyers pozostaje kancelarią polską.
„Od pierwszego dnia istnienia kancelarii pracujemy w międzynarodowym środowisku i w projektach, których ramy wykraczają daleko poza granice Polski. Jesteśmy kancelarią pierwszego wyboru dla wielu globalnych liderów rynku prawniczego niemających biur w naszym kraju. Możemy – na bazie licznych kontaktów – wspierać klientów w międzynarodowej ekspansji. Wspólnie z zagranicznymi partnerami zrealizowaliśmy dziesiątki, a może i setki złożonych projektów, wliczając w to wielkie transakcje M&A, wielowątkowe spory czy strategiczne doradztwo w obszarze ochrony konkurencji. Będąc kancelarią polską, działamy globalnie – to bardzo ważny element naszego DNA” – uzupełnia radca prawny Aleksander Stawicki, partner zarządzający.
Zapraszamy do wspólnego świętowania!
Jordan Zafirow,z zespołu rozwiązywania sporów, przygotował komentarz do najnowszej publikacji CAS Sp. z o.o. „Raport o sporach budowalnych w Polsce 2023”.
Prowadzone przez CAS już szósty rok badania pozwoliły na dalszą analizę trendów, za pomocą których można porównać i uwidocznić zmiany dotyczące prowadzenia sporów w budownictwie.
W swojej analizie, Jordan skupia się na obserwowanym wyraźnie na rynku trendzie przeniesienia ciężaru rozwiązywania sporów na metody polubowne, „kosztem” pozostawania w wieloletnich sporach sądowych. Wskazuje, jakie są przyczyny takiego stanu rzeczy i jakie są perspektywy na to, że polubowne rozwiązywanie sporów w branży budowalnej będzie/może zyskiwać na popularności.
Dr Anita Garnuszek, członek naszego zespołu ds. rozwiązywania sporów, została oficjalnie wpisana na listę arbitrów rekomendowanych przez Sąd Arbitrażowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej.
To ogromne wyróżnienie dla Anity, podkreślające jej wyjątkową wiedzę i profesjonalizm w arbitrażu.
Jest to również naturalny krok w jej rozwoju zawodowym i szybko rozwijającej się karierze. Pod koniec ubiegłego roku Anita znalazła się również na liście arbitrów rekomendowanych przez Sąd Arbitrażowy przy Polskiej Konfederacji Lewiatan. Dodatkowo została uznana za Wschodzącą Gwiazdę w konkursie „Prawnicy – Liderzy Jutra” organizowanym przez Wolters Kluwer.
Sąd Arbitrażowy jest najbardziej znanym i popularnym stałym polskim sądem arbitrażowym i cieszy się coraz większą popularnością w tej części Europy, a prawie 20% spraw ma charakter międzynarodowy.
Znamy już wyniki tegorocznego rankingu Chambers Europe, w którym po raz kolejny została wyróżniona nasza kancelaria.
Z przyjemnością informujemy, że w tym roku wyróżnionych zostało 10 naszych zespołów, a cztery z nich znalazły się w Band 1 – Competition/Antitrust, Corpo/M&A i Energy & Natural Resources oraz Public Procurement.
Indywidualne rekomendacje otrzymało 17 naszych prawników – z tego pięciu z nich znalazło się w Band 1: Jerzy Baehr, Jakub Jędrzejak, Jakub Pokrzywniak, Jan Roliński oraz Aleksander Stawicki. Trzy nasze prawniczki: Anna Flaga-Martynek, Marta Midloch oraz Natalia Kabacińska, znalazły się po raz pierwszy w gronie wyróżnionych.
Po raz kolejny mogliśmy zapoznać się z opiniami klientów o naszej pracy – traktujemy ich słowa, jako nasze stałe zobowiązanie:
“The law firm has high-level specialists in various fields of law who find solutions to difficult matters.”
“WKB provides a high-quality service, with a strong focus on the client and timely availability.”
“WKB is one of the most efficient firms on all fronts.” “The advice is practical and their strategy takes into account commercial realities.”
“WKB’s lawyers are helpful, responsive, and very much business-oriented, all of which makes it easy to work with them.”
“WKB Wierciński Kwieciński Baehr has a great team of lawyers, outstanding experts with a client-oriented attitude.”
Szczegółowe wyniki znajdują się na stronie wydawcy.
Ostatnio dużo dyskutuje się o fundacji rodzinnej jako narzędziu sukcesji majątkowej. Nie sprawdzi się ona jednak w każdej sytuacji. Bywa, że założenie fundacji rodzinnej nie będzie optymalne podatkowo. Niektórym może być ciężko podjąć decyzję o wyzbyciu się dorobku życia na rzecz fundacji rodzinnej. Czasami zaś nestorzy dokładnie wiedzą, które składniki majątku i komu chcą przekazać.
Jak rozporządzić swoim majątkiem jeszcze za życia?
I. DAROWIZNA
Najprostszym sposobem na przeniesienie własności jest dokonanie darowizny. Umowa darowizny może zawierać postanowienia, które dają darczyńcy pewną kontrolę na przekazanym majątkiem:
A. Darowizna z poleceniem
W umowie darowizny, można nałożyć na obdarowanego obowiązek konkretnego działania lub zaniechania (np. przeznaczenia części środków z darowizny na edukację obdarowanego lub np. jego dzieci, zmiana trybu życia). Tylko w wyjątkowych przypadkach obdarowany może odmówić wypełnienia polecenia:
gdy odmowa jest usprawiedliwiona zmianą sytuacji osobistej, jak i majątkowej obdarowanego a także sytuacji społeczno-gospodarczej, która np. sprawia, że wykonanie polecenia jest bardzo utrudnione albo polecenie utraciło znaczenie dla osoby, która miała z niego skorzystać;
jeśli dokona zwrotu darowizny (z pewnymi ograniczeniami).
Takie polecenie jest tzw. zobowiązaniem naturalnym, czyli nie można dochodzić jego wykonania przed sądem. Dlatego też praktyka wypracowała dodatkowe rozwiązania.
B. Darowizna „obciążliwa”
Na ogólnych zasadach kodeksu cywilnego opiera się wypracowana przez praktykę tzw. darowizna obciążliwa. Można w niej zastrzec, że obdarowany spełni określone świadczenie na rzecz osoby trzeciej. Osoba ta, staje się wierzycielem obdarowanego, który ma prawny obowiązek spełnienia świadczenia i którego wykonania można dochodzić na drodze sądowej. Takie rozwiązanie lepiej zabezpiecza wykonanie woli darczyńcy, jak i interesów osoby, która ma z tego świadczenia skorzystać.
C. Darowizna pod warunkiem lub na konkretny cel
Umowa darowizny, z ograniczeniami co do umów dotyczących nieruchomości, może być zawarta pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu. Jeśli darczyńca ma konkretne oczekiwania, co do losu darowanego składnika majątku lub zachowania obdarowanego, to może wskazać zdarzenia lub działania, które spowodują, że umowa darowizny zostanie wykonana albo ulegnie rozwiązaniu i obdarowany będzie musiał darowiznę zwrócić.
W umowie darowizny można też wskazać konkretne cele, na jakie ma zostać ona przeznaczona. W razie innego wykorzystania darowizny, darczyńca może domagać się jej zwrotu.
D. Odwołanie darowizny
Darczyńca jest uprawniony do odwołania darowizny, np. w przypadku gdy obdarowany dopuścił się względem darczyńcy rażącej niewdzięczności lub gdy przed wykonaniem darowizny stan majątkowy darczyńcy uległ pogorszeniu.
Darowiznę jak każdą umowę, strony mogą za obopólną zgodą rozwiązać lub zmienić. Możliwe jest zatem zarządzenie majątkiem na podstawie odpowiednio sformułowanych umów darowizny.
II. UMOWA DOŻYWOCIA
Dożywocie powszechnie kojarzy się z najsurowszą karą, jednak umowa dożywocia to znana od wieków instytucja prawa cywilnego, o której pisał m.in. Aleksander Fredro.
Umowa dożywocia polega na tym, iż w zamian za przeniesienie własności nieruchomości (lub udziału w niej) nabywca zobowiązuje się zapewnić zbywcy (lub osobie mu bliskiej) dożywotnie utrzymanie. Jako umowa dotycząca nieruchomości wymaga zachowania formy aktu notarialnego.
Zawarcie umowy dożywocia nie zastąpi całego procesu sukcesyjnego, ale instytucję tę warto wykorzystać, np. po to by uniknąć zachowka. Jest to sposób na rozporządzenie nieruchomością i zapewnienie sobie utrzymania.
Dożywotnie utrzymanie polega na m.in.:
przyjęciu uprawnionego, jako domownika;
dostarczenie mu wyżywienia, ubrania, mieszkania;
zapewnienie odpowiedniej pomocy i pielęgnowania w chorobie.
Strony mogą w umowie określić inne sposoby spełnienia obowiązku nabywcy nieruchomości, np. poprzez przekazywanie dożywotnikowi pieniędzy, czy spełnianie określonych usług. Zakres tych obowiązków powinien być taki, aby dożywotnik nie musiał poszukiwać dodatkowych środków utrzymania. Często w umowie strony postanawiają, że zbywca nieruchomości może w niej zamieszkiwać do śmierci i na jego rzecz ustanawiane jest użytkowanie lub np. służebność mieszkania.
Zawarcie umowy dożywocia zawsze powoduje, że nabyta na jej podstawie nieruchomość zostaje obciążona prawem dożywocia, co znajduje odzwierciedlenie w księdze wieczystej nieruchomości.
Rozwiązanie umowy dożywocia jest możliwe przez strony, jak i przez sąd. Gdy relacja pomiędzy stronami tej umowy powoduje, że nie można od nich wymagać wzajemnych kontaktów i osobistego świadczenia opieki, sąd będzie mógł zamienić obowiązki na zapłatę renty, a wyjątkowo – rozwiązać umowę dożywocia.
W przypadku umownego albo sądowego rozwiązania umowy dożywocia, własność nieruchomości wraca do dożywotnika. Może on wtedy zawrzeć kolejną umowę dożywocia lub np. nieruchomość sprzedać, by zapewnić sobie środki utrzymania. W razie sprzedaży nieruchomości po rozwiązaniu umowy dożywocia, sprzedający nie zapłaci podatku dochodowego od uzyskanych środków, jeśli od czasu nabycia przez niego tej nieruchomości minie 5 lat. Do tego okresu zaliczyć można, zgodnie z najnowszym orzecznictwem, okres od pierwotnego nabycia do dnia zawarcia umowy o dożywocie oraz okres od rozwiązania umowy dożywocia do czasu sprzedaży nieruchomości.
Zawarcie umowy dożywocia wywołuje też skutki w zakresie prawa spadkowego. W przypadku śmierci dożywotnika, wartość nieruchomości przeniesionej przez niego w drodze umowy dożywocia nie jest doliczana do tzw. substratu zachowku, czyli czystej wartości spadku, według której obliczana jest wartość należnego zachowku. Inaczej jest w przypadku darowizn i zapisów windykacyjnych dokonanych przez spadkodawcę, które ten substrat zachowku powiększają.
Podsumowując: planując rozporządzanie nieruchomościami warto pamiętać o umowie dożywocia.
III. ZACHOWEK
Czym jest zachowek?
Zachowek to kwota pieniężna należna zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy dziedziczyliby według przepisów kodeksu cywilnego (tzw. dziedziczenie ustawowe), a nie mogą uzyskać tej kwoty, bo np. spadkodawca rozporządził swoim majątkiem w testamencie lub wcześniej dokonał darowizn.
Wartość zachowku jest różna i wynosi:
2/3 udziału, który byłby należny przy dziedziczeniu ustawowym, jeżeli jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny spadkobiercy nie jest jeszcze pełnoletni
½ udziału, który byłby należny przy dziedziczeniu ustawowym – dla pozostałych osób.
Substrat zachowku
Aby obliczyć kwotę należną danej osobie oblicza się tzw. substrat zachowku. To czysta wartość spadku (aktywów bez pasywów), ale wirtualna, bo uwzględniająca:
dokonane darowizny (z wyjątkami),
zapisy windykacyjne w testamencie,
czasem koszty wychowania,
mienie wniesione przez spadkodawcę do fundacji rodzinnej wcześniej niż na 10 lat przed jego śmiercią.
Powyższe wpływa nie tylko na wysokość należnego zachowku. Oznacza też odpowiedzialność za spłatę zachowku.
Jeśli osoba uprawniona do zachowku nie może go uzyskać ani od spadkobiercy ani od zapisobiercy windykacyjnego, to może żądać pieniędzy potrzebnych na jej zachowek, np. od fundacji rodzinnej, której fundusz założycielski doliczono do spadku (maksymalnie do wysokości kwoty przeznaczonej przez spadkobiercę na jej fundusz założycielski).
Jak ochronić majątek przed roszczeniami o zachowek?
Najprostszym rozwiązaniem jest zawarcie pomiędzy przyszłym spadkodawcą jeszcze za życia a jego ustawowym spadkobiercą notarialnej umowy o zrzeczenie się prawa do zachowku (albo nawet całego spadku). Takie zrzeczenie się dziedziczenia obejmuje też zstępnych osoby zrzekającej się (chyba, że w umowie postanowi się inaczej).
Warto pamiętać, że np. dokonane jeszcze za życia spadkobiercy darowizny, czy też świadczenia dla beneficjentów fundacji rodzinnej, będą zaliczać się na poczet „spłaty” zachowku. A to w ostatecznym rozrachunku może znacząco zmniejszyć kwoty do wypłacenia.
Od maja 2023 r. spłatę zachowku można odroczyć, w tym rozłożyć na raty do 5 lat, a w wyjątkowych sytuacjach do 10. W szczególnych okolicznościach, zachowek można też obniżyć.
Planując rozdysponowanie majątkiem na wypadek śmierci należy:
zrobić audyt majątku rodzinnego (co się w nim jest, jakiej wartości są poszczególne składniki, kto, co i od kogo dostał?),
przedyskutować z rodziną, jak widzi los danych składników majątku, i
wybrać rozwiązanie optymalne ze względów rodzinnych, biznesowych i podatkowych (poprzez zastosowanie różnych instytucji prawnych, np. fundacji rodzinnych, spółek holdingowych czy zapisów windykacyjnych).
W grudniu 2023 roku Ministerstwo Finansów opublikowało nową krajową ocenę ryzyka prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu. Jest to druga wersja krajowej oceny ryzyka opracowana przez Generalnego Inspektora Informacji Finansowej, stanowiąca aktualizację pierwszej oceny z 2019 roku.
KRAJOWA OCENA RYZYKA – ZNACZENIE
Krajowa ocena ryzyka prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu jest dokumentem kompleksowo opisującym polski system przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, w tym zasady funkcjonowania rynku finansowego oraz zadania poszczególnych organów administracji publicznej oraz uczestników rynku w zwalczaniu zjawiska prania pieniędzy i finansowania terroryzmu. Ponadto, istotną część krajowej oceny ryzyka stanowi analiza występującego w Polsce zjawiska prania pieniędzy i finansowania terroryzmu w odniesieniu do konkretnych przestępstw bazowych, z uwzględnieniem scenariuszy prania pieniędzy i finansowania terroryzmu w danej branży, rodzaju instytucji obowiązanej, produktów i transakcji.
SKUTKI DLA INSTYTUCJI OBOWIĄZANYCH
Opublikowanie nowej krajowej oceny ryzyka aktualizuje po stronie każdej instytucji obowiązanej konieczność weryfikacji oraz, w razie potrzeby, modyfikacji własnej oceny ryzyka odnoszącej się do jej działalności.
W konsekwencji, instytucje obowiązane powinny sprawdzić, czy i w jaki sposób nowa krajowa ocena ryzyka wpływa na ocenę ryzyka ich działalności oraz, jeżeli zachodzi taka potrzeba, dokonać niezbędnych aktualizacji zgodnie z procedurą przyjętą w danej instytucji obowiązanej.
Brak aktualizacji rodzi po stronie instytucji obowiązanej ryzyko nałożenia na nią kary administracyjnej w postaci np. kary pieniężnej lub cofnięcia zezwolenia na prowadzenie działalności. Kary pieniężne mogą zostać nałożone także bezpośrednio na osoby odpowiedzialne za wykonywanie obowiązków AML w instytucji obowiązanej.
Nawet jeżeli dana instytucja obowiązana dojdzie do wniosku, że treść nowej krajowej oceny ryzyka nie powoduje konieczności wprowadzenia zmian we własnej ocenie ryzyka, warto jest udokumentować przeprowadzoną analizę i jej wnioski. Tylko w ten sposób możliwe będzie wykazanie należytej staranności w przypadku ewentualnej kontroli ze strony Generalnego Inspektora Informacji Finansowej, czy Komisji Nadzoru Finansowego.
Ta ostatnia wskazywała w przeszłości niejednokrotnie na konieczność uwzględniania krajowej oceny ryzyka przez instytucje obowiązane podlegające jej nadzorowi.
ANEKS NR 2 DO NOWEJ KRAJOWEJ OCENY RYZYKA
Instytucje obowiązane powinny skupić się przede wszystkim na analizie aneksu nr 2 nowej krajowej oceny ryzyka. To w nim znajdują się bowiem kompleksowe wnioski dotyczące zagrożeń oraz ryzyk z podziałem na poszczególne sektory, w których działają instytucje obowiązane.
Aneks wyróżnia następujące sektory: 1) bankowości, (2) usług płatniczych oferowanych przez inne podmioty niż banki, (3) ubezpieczeń, (4) innych instytucji finansowych, (5) wymiany walut, (6) walut wirtualnych, (7) usług telekomunikacyjnych powiązanych z płatnościami mobilnymi, (8) przewozu wartości majątkowych przez granicę, (9) gier hazardowych, (10) organizacji non-profit, (11) finansowania społecznościowego, (12) handlu dobrami wysokiej wartości, (13) ogólnej działalności gospodarczej oraz (14) nieruchomości.
Analiza aneksu może pomóc zidentyfikować instytucji obowiązanej, które spośród usług przez nią świadczonych są szczególnie narażone na ryzyko wykorzystania w celu prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu. Aneks zawiera także szczegółowe scenariusze wykorzystania instytucji obowiązanych z danego sektora do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu. Instytucje obowiązane powinny zatem zapewnić, że posiadane oceny ryzyka adresują przynajmniej te modele prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, które zostały zidentyfikowane w krajowej ocenie ryzyka, co podkreśla także Komisja Nadzoru Finansowego.
Ponadto, zawarte w aneksie omówienie każdego z ww. czternastu obszarów zakończone jest konkluzją na temat sposobów zmniejszania przez instytucje obowiązane ryzyk występujących w danym obszarze. Jest to istotna wskazówka dla instytucji obowiązanych w zakresie oczekiwanych od nich działań z zakresu przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowania terroryzmu.
Zgodnie z opisanymi w aneksie scenariuszami, alarmujące mogą być nie tylko sytuacje naruszenia umowy przez klienta, lecz także sytuacje, które co do zasady oceniane są pozytywnie. Instytucje obowiązane (w tym przede wszystkim banki, instytucje pożyczkowe czy firmy leasingowe) powinny uważać zarówno na zaciąganie przez klientów zobowiązań bez zamiaru ich spłaty, jak i na przedwczesną spłatę zaciągniętych zobowiązań. Pierwszy scenariusz stwarza ryzyko finansowania terroryzmu, drugi – prania pieniędzy.
Na aneksie do nowej krajowej oceny ryzyka powinny skupić się szczególnie branże, których ryzyka nie były poddane dogłębnej analizie w poprzedniej krajowej ocenie ryzyka, takie jak np. firmy leasingowe. Ze względu na to, że poprzednia krajowa ocena ryzyka nie identyfikowała szczegółowych ryzyk w działalności firm leasingowych, co do zasady nie uwzględniają ich także wewnętrzne oceny ryzyka tych firm. Analizie powinny zostać poddane przede wszystkim wnioski o zwrot nadpłaconych przez leasingobiorców środków. Tam, gdzie nadpłaty nie znajdują uzasadnienia w prowadzonej przez klientów działalności może okazać się, że pochodzą one z przestępstwa. W takich sytuacjach firmy leasingowe powinny wstrzymać realizację wniosku o zwrot środków i zastosować środki bezpieczeństwa finansowego. Nasza dotychczasowa praktyka potwierdza, że zidentyfikowane ryzyko jest realne i wymaga reakcji ze strony instytucji obowiązanej.
W dniu 18 grudnia 2023 r. Zarząd Giełdy Papierów Wartościowych przyjął „Dobre Praktyki Spółek Notowanych na NewConnect 2024” (dalej jako „Dobre Praktyki”). Jest to nowy zbiór zasad ładu korporacyjnego, który z dniem 1 stycznia 2024 r. zastąpił poprzednie zasady dla spółek notowanych na NewConnect funkcjonujące od blisko 15 lat.
Nowy zbiór zasad, poza znowelizowanymi obowiązkami informacyjnymi, zawiera szereg zmian w obszarze funkcjonowania organów spółek. Zmiany mają na celu podniesienie standardu działania, co powinno wpływać na zwiększenie wartości rynku NewConnect, a w wypadku spółek planujących przejście z NewConnect na Główny Rynek GPW – dodatkowo ułatwić wdrażanie surowszych zasad ładu korporacyjnego obowiązujących na GPW.
Już niebawem – w dniu 15 kwietnia 2024 r. – upływa termin na publikację pierwszego raportu dotyczącego stosowania przez spółki znowelizowanych zasad zawartych w Dobrych Praktykach.
Poniżej przedstawiamy najistotniejsze zmiany wynikające z przyjęcia nowych Dobrych Praktyk.
ZMIANY W OBOWIĄZKACH INFORMACYJNYCH
Dotychczasowy zakres informacji zamieszczanych na stronach internetowych spółek poddano skrupulatnej weryfikacji. W efekcie część obowiązków została zmieniona, a część całkowicie zniesiona. Dodano także nowe obowiązki informacyjne. Wśród przykładowych zmian w zakresie informacji zamieszczanych przez spółki na swoich stronach internetowych należy wymienić:
rozszerzenie zakresu podstawowych informacji o spółce i jej działalności o informacje dotyczące posiadanych spółek zależnych i przedmiocie ich działalności,
obowiązek publikacji modelu biznesowego według którego spółka działa, z uwzględnieniem zawartych w strategii obszarów z zakresu ESG,
ograniczenie zakresu informacji o powiązaniach członków rady nadzorczej z akcjonariuszami do powiązań rzeczywistych i istotnych, wraz z obowiązkiem zamieszczania informacji o spełnianiu przez nich kryteriów niezależności,
rozszerzenie katalogu dokumentów informacyjnych spółki o prospekty wraz z suplementami, a także inne dokumenty stanowiące podstawę oferty publicznej lub wprowadzenia akcji do alternatywnego systemu obrotu (bez dotychczas obowiązującego ograniczenia czasowego publikowania dokumentów z ostatnich 12 miesięcy);
wprowadzenie katalogu otwartego w zakresie informacji o wydarzeniach istotnych z punktu widzenia inwestorów, poza publikowaniem kalendarium publikacji raportów finansowych oraz publicznie dostępnych spotkań z inwestorami, analitykami i mediami.
Wprowadzono nowy obowiązek publikacji na stronie internetowej:
daty wprowadzenia akcji spółki do alternatywnego systemu obrotu na rynku NewConnect (tzw. datę debiutu) oraz wszystkich wcześniejszych nazw spółki, jeżeli od daty debiutu firma spółki uległa zmianie, oraz
oświadczenia o stosowaniu przez spółkę zasad ładu korporacyjnego zawartych w Dobrych Praktykach, opublikowanego w ostatnim raporcie rocznym.
Obecnie spółki nie są już zobowiązane na podstawie Dobrych Praktyk do publikowania oraz aktualizowania m.in. informacji związanych z organizacją walnego zgromadzenia (powodach jego odwołania, zmianach porządku obrad czy przerwie w obradach), informacji dotyczących zdarzeń korporacyjnych, które miały miejsce w spółce (np. wypłata dywidendy, zdarzenia skutkujące nabyciem bądź ograniczeniem praw po stronie określonego akcjonariusza) czy opisu rynku, na którym działa spółka wraz z określeniem swojej pozycji.
WSZECHSTRONNY I RÓŻNORODNY SKŁAD ORGANÓW SPÓŁEK
Odpowiednie kompetencje, umiejętności i doświadczenie osób wchodzących w skład organów zarządczych i nadzorczych również zostały zaadresowane w Dobrych Praktykach. Zakres dotychczasowej aktywności zawodowej takich osób powinien gwarantować sprawne i wydajne zarządzanie spółką, a wypadku członków rad nadzorczych – sprawowanie efektywnego nadzoru w zakresie realizacji jej celów strategicznych i wyników.
Ponadto, co najmniej dwóch członków rady nadzorczej powinno spełniać kryteria niezależności, określone w ustawie z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym, oraz wykazywać się brakiem rzeczywistych i istotnych powiązań z akcjonariuszem posiadającym co najmniej 5% ogólnej liczby głosów w spółce. Jednocześnie, zarówno członkowie zarządów jak i rad nadzorczych powinni unikać podejmowania aktywności (w tym pozazawodowej), która mogłaby doprowadzić do powstania konfliktu interesów lub mieć negatywny wpływ na reputację takiej osoby.
ROZSZERZENIE OBOWIĄZKÓW RADY NADZORCZEJ
Nowe Dobre Praktyki nakładają na radę nadzorczą obowiązek monitorowania procesu sporządzania sprawozdań finansowych, w tym utrzymywanie kontaktu z biegłym rewidentem, zapoznanie się z harmonogramem prac nad sprawozdaniem i jego omówienie z zarządem. Rada Nadzorcza została zobowiązana do zapoznawania się z porządkiem obrad walnego zgromadzenia oraz opiniowania wszelkich materiałów, które mają być przedstawione przez spółkę walnemu zgromadzeniu.
ZAWIERANIE TRANSAKCJI Z AKCJONARIUSZAMI
Nowe Dobre Praktyki wprowadziły zakaz uprzywilejowania akcjonariusza w stosunku do pozostałych akcjonariuszy w zakresie transakcji zawieranych przez spółkę z akcjonariuszami lub podmiotami z nimi powiązanymi. Ponadto, przed zawarciem przez spółkę umowy z akcjonariuszem posiadającym co najmniej 5% ogólnej liczby głosów lub podmiotem z nim powiązanym, zarząd powinien zwrócić się do rady nadzorczej o wyrażenie zgody na taką transakcję. Wyżej wymieniona procedura nie dotyczy każdej umowy zawieranej przez spółkę z akcjonariuszem, w tym transakcji typowych i zawieranych na warunkach rynkowych przez podmioty objęte konsolidacją wchodzące w skład jednej grupy kapitałowej, a jedynie umów istotnych. Wprowadzenie tych ograniczeń może wydłużyć oraz zwiększyć stopień skomplikowania całej procedury, co warto wziąć pod uwagę przy planowanych transakcjach oraz ustalaniu planów strategicznych w spółce.
ZASADY ORGANIZACJI WALNYCH ZGROMADZEŃ
Zwołując walne zgromadzenie, zarząd powinien dostosować jego termin oraz miejsce tak, aby zapewnić udział w obradach jak największej liczbie akcjonariuszy. Ponadto, zaktualizowano obowiązki zarządu w zakresie organizacji walnych zgromadzeń zwołanych przez inne uprawnione podmioty. Dotychczas obowiązki zarządu odnosiły się jedynie do podjęcia przez zarząd odpowiednich czynności w przypadku powzięcia informacji o zwołaniu nadzwyczajnego walnego zgromadzenia przez akcjonariusza reprezentującego co najmniej połowę kapitału zakładowego lub co najmniej połowę ogółu głosów w spółce. W obecnym brzmieniu Dobrych Praktyk, zarząd obowiązany jest do niezwłocznego podjęcia czynności w związku z organizacją i przeprowadzeniem walnego zgromadzenia zwołanego również przez radę nadzorczą oraz inne upoważnione osoby.
Po doświadczeniach związanych z pandemią COVID-19 i wprowadzenia możliwości udziału w posiedzeniach organów spółek przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, aktualizacji wymagały także dotychczasowe dobre praktyki. Zgodnie z nową zasadą, spółki powinny zapewnić członkom zarządu i rady nadzorczej możliwość zdalnego uczestnictwa w obradach walnego zgromadzenia.
KONIECZNOŚĆ WERYFIKACJI DOTYCHCZAS STOSOWANYCH ROZWIĄZAŃ
Spółki notowane na NewConnect powinny zweryfikować stosowane przez siebie dotychczas zasady ładu korporacyjnego, aby dostosować je do obowiązujących Dobrych Praktyk.
Ich stosowanie jest wciąż oparte o zasadę „zastosuj lub wyjaśnij” (comply or explain), co oznacza, że stosowanie Dobrych Praktyk nadal jest dobrowolne, przy czym informowanie o stosowaniu lub niestosowaniu danej praktyki – w tym drugim przypadku wraz z wyjaśnieniami – należy do obowiązków spółek notowanych na NewConnect. Spółki powinny kierować się zasadą adekwatności i każdorazowo decydować o tym, czy dana praktyka jest odpowiednie do wielkości, struktury organizacyjnej lub charakteru prowadzonej przez spółkę działalności.
W stosunku do zasad poprzednio obowiązujących, Dobre Praktyki zostały „uszczuplone” o praktyki dotyczące współpracy z Autoryzowanym Doradcą, uchwał walnego zgromadzenia, czy wypłaty dywidendy, a także publikacji raportów miesięcznych oraz organizacji spotkań z inwestorami, analitykami i mediami.
Początek roku to czas, kiedy Urząd Ochrony Danych Osobowych przyjmuje plan kontroli na kolejny rok. W 2024 r. pod lupą Prezesa UODO znalazły się branże najbardziej rozwijające się w trakcie ostatnich lat. Planowane kontrole dotyczyć będą zarówno podmiotów prywatnych, jak i organów państwowych. Zaplanowane kontrole wynikają z otrzymywanych przez UODO sygnałów wskazujących na potencjalne naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych w wybranych sektorach oraz z rosnącego społecznego zainteresowania problematyką ochrony danych osobowych.
KTO MUSI LICZYĆ SIĘ Z KONTROLĄ?
Podmioty funkcjonujące w ramach poniższych sektorów powinny być świadome wzrostu ryzyka objęcia ich kontrolą w ciągu najbliższego roku. Zakres planowanych kontroli jest jednak bardzo szeroki i nie stanowi katalogu zamkniętego:
organy przetwarzające dane osobowe w Systemie Informacyjnym Schengen i Wizowym Systemie Informacyjnym – działania kontrolne skupią się zwłaszcza na podmiotach, które przetwarzają dane osobowe w systemach SIS/VIS na podstawie przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 2007 o udziale Rzeczpospolitej Polskiej w Systemie Informacyjnym Schengen oraz Wizowym Systemie Informacyjnym, aktów wykonawczych oraz przepisów unijnych;
podmioty, które przetwarzają dane osobowe przy użyciu aplikacji internetowych – tu kontrola w szczególności obejmie sposób zabezpieczenia i udostępniania danych osobowych przetwarzanych w związku z użytkowaniem aplikacji webowych (jest to kontynuacja kontroli z roku 2023 r.);
podmioty prywatne w zakresie prawidłowości spełniania obowiązku informacyjnego określonego w art. 13 i 14 RODO – UODO zwróci uwagę na sposób i zakres realizacji obowiązku informacyjnego i sprawdzi czy podmioty wdrożyły w swoich organizacjach klauzule informacyjne. Tak szeroko sformułowany zakres kontroli może dotyczyć niemal każdego podmiotu prywatnego, w tym – każdego pracodawcy.
CZY JEST SIĘ CZEGO BAĆ?
Wszczęcie kontroli przez Prezesa UODO jest możliwe w ramach trzech trybów:
zgodnie z zatwierdzonym przez Prezesa UODO planem kontroli;
na podstawie uzyskanych przez Prezesa UODO informacji wynikających ze skarg, zapytań i zgłoszeń naruszeń ochrony danych osobowych; lub
w ramach monitorowania przestrzegania RODO.
Kontrola obejmuje zarówno zgodność przetwarzania danych osobowych w organizacji z obowiązującymi przepisami, jak i faktyczną realizację procedur. W przypadku, gdy kontrola wykaże nieprawidłowości dotyczące przetwarzania danych osobowych, Prezes UODO może wszcząć odrębne postępowanie skutkujące nałożeniem administracyjnych sankcji, jak ostrzeżenia, upomnienia, nakazy, ograniczenie przetwarzania danych (w tym całkowity zaraz przetwarzania) lub administracyjnych kar pieniężnych sięgających nawet do 20 mln EURO lub – w przypadku przedsiębiorstwa, do 4% całkowitego rocznego światowego obrotu.
JAK PRZYGOTOWAĆ SIĘ DO KONTROLI PREZESA UODO?
Kontrola Prezesa UODO nie zawsze musi wiązać się z negatywnymi konsekwencjami. Wdrożenie, monitorowanie i dostosowanie wewnętrznych procesów oraz dokumentacji dotyczących przetwarzania danych osobowych w organizacji, jak też cykliczne szkolenia pracowników z zakresu bezpiecznego przetwarzania danych osobowych zminimalizują ryzyko wystąpienia niekorzystnych skutków kontroli.
Kancelaria WKB, przeprowadzając audyty identyfikujące ryzyka prawne związane z przetwarzaniem danych osobowych oraz wdrażając niezbędne procedury i dokumentację, wspiera organizacje przed ewentualnymi negatywnymi skutkami kontroli UODO, na każdym jej etapie.
W lutym bieżącego roku nasza kancelaria dołączyła do Pracodawców RP, ogólnopolskiej organizacji reprezentującej interesy pracodawców. To ważny krok w naszej strategii wspierania i promowania interesów naszych Klientów na forum krajowym. Pracodawcy RP działają na rzecz ochrony praw pracodawców, reprezentując ich interesy zarówno w dialogu społecznym, jak i w procesie legislacyjnym, co jest zgodne z naszymi wartościami i celami.
Dodatkowo mamy przyjemność poinformować, że nasza partnerka zarządzająca, Agnieszka Wiercińska-Krużewska, została powołana do Polskiej Rady Przedsiębiorców działającej w ramach Pracodawców RP. Jej udział w Radzie jest dla nas wyróżnieniem i możliwością jeszcze skuteczniejszego działania na rzecz rozwoju przedsiębiorczości i wpływania na kształtowanie się korzystnych warunków prowadzenia biznesu w Polsce.
Z satysfakcją informujemy, że zostały ogłoszone wyniki rankingu Chambers Global 2024, w którym po raz kolejny znalazła się nasza Kancelaria. Zostaliśmy rekomendowani w następujących kategoriach dla Polski:
Banking & Finance – Band 3
Corporate/M&A: High-end Capability – Band 4
Dispute Resolution – Band 4
International & Cross-border Capabilities – Band 4
Dodatkowo zostaliśmy po raz pierwszy rekomendowani w przewodniku:
Serdecznie gratulujemy wyróżnionym osobom i zespołom, a zwłaszcza Natalii Kabacińskiej, dla której jest to debiut w tym rankingu.
Jako nasze zobowiązanie traktujemy opinie, które przekazali o nas nasi Klienci:
„The lawyers at WKB have a global view, a broad perspective, and are very analytical.”
„The WKB team is focused on obtaining solutions in an efficient and reliable way.”
„WKB represented our company in a very challenging transaction process. All of our inquiries and requests were efficiently and promptly handled and the lawyers ensured that all the available options were adequately explained to us at all times.”
Chambers Global to jeden z najbardziej rozpoznawalnych na świecie przewodników po rynku usług prawniczych, obejmujących także polską jurysdykcję. Publikowany jest co roku przez prestiżowe wydawnictwo Chambers & Partners.
Z satysfakcją informujemy, że nasza kancelaria znalazła się po raz kolejny na tzw „short list” firm prawniczych rekomendowanych do nagrody Chambers Europe Awards. W tym roku uzyskaliśmy nominacje w kategoriach:
Poland Firm of the Year, oraz
Pro Bono: Outstanding Firm
Jesteśmy jedyną niezależną polską kancelarią nominowaną jednocześnie do obu tych kategorii.
Ogłoszenie wyników będzie miało miejsce w dniu 25 kwietnia, podczas gali Chambers Europe Awards w Paryżu.
Aktywnie dbamy o naszą planetę, aby ograniczyć zmiany klimatyczne!
W dniu 19 maja br. już drugi raz będziemy uczestniczyć w rowerowym rajdzie Climate Classic Gdańsk. Wyścig rowerowy Cycling 4 Climate organizowany jest w wielu europejskich krajach i ma na celu zwrócenie uwagi na problem podnoszenia się poziomu mórz, będący konsekwencją topniejących lodowców. Trasy wyznaczane są w miejscach, wzdłuż których w przyszłości będą przebiegały nowe linie brzegowe, jeśli zmiany klimatu będą postępowały w dotychczasowym tempie. Jako drużyna „z dobrym klimatem” chcemy wspólne podnosić świadomość społeczną na temat zmian środowiska i promować aktywny tryb życia.
Ale udział w wydarzeniach sportowych to nie wszystko. Począwszy od 2024r. energia, którą wykorzystujemy do pracy, pochodzi z odnawialnych źródeł energii OZE.
Pozyskanie gwarancji pochodzenia energii elektrycznej na potrzeby WKB, jest potwierdzeniem, że konsekwentnie realizujemy działania na rzecz ESG.
Zależy nam, aby inni równie aktywnie angażowali się na rzecz ograniczenia zmian klimatycznych i czerpali energię z OZE.
Spółki składające wniosek o wpis do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego („KRS”) od dnia 1 października 2024 roku mają obowiązek wskazania w nim danych niezbędnych do utworzenia adresu do doręczeń elektronicznych. Będzie on tworzony automatycznie, po przekazaniu danych wskazanych we wniosku o wpis do Ministra Cyfryzacji.
Dla spółek wpisanych do KRS przed dniem 1 października 2024 r., termin na utworzenie adresu do doręczeń elektronicznych został odroczony do dnia 1 stycznia 2025 r.
ZAŁOŻENIA USTAWY O DORĘCZENIACH ELEKTRONICZNYCH
W dniu 18 listopada 2020 r. weszła w życie ustawa o doręczeniach elektronicznych (dalej „Ustawa”), której głównym założeniem jest ułatwienie prowadzenia korespondencji z podmiotami publicznymi poprzez zastąpienie dotychczasowej formy komunikacji za pomocą listów poleconych – formą elektroniczną.
Zgodnie z Ustawą, ostateczny termin na wdrożenie rozwiązań technicznych niezbędnych do korzystania z systemu e-doręczeń, a w konsekwencji – obowiązkowe utworzenie przez poszczególne podmioty adresu do doręczeń elektronicznych, powinien zostać określony specjalnym komunikatem Ministra Cyfryzacji w Dzienniku Ustaw RP.
Na podstawie ostatniego komunikatu Ministra Cyfryzacji z dnia 21 grudnia 2023 r., termin wdrożenia systemu e-doręczeń został przesunięty z 30 grudnia 2023 r. na dzień 1 października 2024 r. Począwszy od tej daty, wszystkie spółki składające wniosek o wpis do rejestru przedsiębiorców KRS zobowiązane będą do wskazania danych niezbędnych do utworzenia adresu do doręczeń elektronicznych. Natomiast, w przypadku spółek wpisanych do rejestru przedsiębiorców KRS przed tą datą, termin na utworzenie adresu do doręczeń elektronicznych upłynie w dniu 1 stycznia 2025 r. – Ustawa wskazuje bowiem, że podmioty niepubliczne wpisane do rejestru przedsiębiorców KRS przed dniem określonym w komunikacie Ministra Cyfryzacji obowiązane są do zrealizowania powyższego obowiązku w terminie 3 miesięcy od dnia określonego w tym komunikacie.
Należy przypomnieć, że termin na wdrożenie systemu e-doręczeń był już kilkukrotnie odraczany – ostatnia zmiana miała miejsce w dniu 21 listopada 2023 r. kiedy to Minister Cyfryzacji przesunął termin jego wdrożenia z 10 grudnia 2023 r. na dzień 30 grudnia 2023 r.
CZYM JEST ADRES DO DORĘCZEŃ ELEKTRONICZNYCH I JAK GO UTWORZYĆ
Adres do doręczeń elektronicznych stanowi narzędzie cyfrowe, którego głównym zadaniem jest możliwość przekazania korespondencji pomiędzy podmiotami określonymi w Ustawie, a podmiotem publicznym. Jest to więc elektroniczny odpowiednik listu poleconego za potwierdzeniem odbioru, będącego oficjalną drogą komunikacji z poszczególnymi urzędami w Polsce.
W przypadku spółek wpisanych do rejestru przedsiębiorców KRS przed dniem 1 października 2024 r. utworzenie adresu do e-doręczeń będzie mogło nastąpić poprzez stronę publicznego dostawcy: https://www.gov.pl/web/gov/uzyskaj-adres-do-e-doreczen-u-publicznego-dostawcy-uslugi-e-doreczen. Należy również pamiętać o wyznaczeniu administratora skrzynki doręczeń oraz aktywacji adresu do e-doręczeń w bazie adresów elektronicznych („BAE”) poprzez Konto Przedsiębiorcy na stronie https://www.biznes.gov.pl/pl. Następnie, adres do e-doręczeń zostanie automatycznie przekazany z BAE do KRS, bez konieczności składania odrębnego wniosku w tym zakresie.
W przypadku spółek wpisywanych do rejestru przedsiębiorców KRS od dnia 1 października 2024 r. adres do e-doręczeń będzie tworzony automatycznie, po przekazaniu danych wskazanych we wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców KRS do Ministra Cyfryzacji.
BRAK UTWORZENIA ADRESU DO E-DORĘCZEŃ W TERMINIE
Aktualnie, przepisy Ustawy nie przewidują kary dla podmiotów zobowiązanych za brak posiadania adresu do doręczeń elektronicznych, a także zarejestrowania go w BAE. Z uwagi jednak na ryzyko nieotrzymania korespondencji od podmiotu publicznego drogą elektroniczną, zalecamy wypełnienie powyższego obowiązku w przewidzianych przez Ustawę terminach.
Fundacja rodzinna to nowo powstała instytucja w polskim prawie. Jej celem jest wsparcie przedsiębiorstw i ich właścicieli w wielopokoleniowym zarządzaniu majątkiem rodzinnym, jego akumulacji i niepodzielności na skutek dziedziczenia. Od początku obowiązywania ustawy – czyli od 22 maja 2023 roku – wśród samych zainteresowanych zrodziło się wiele pytań i wątpliwości dotyczących tego, czy instytucja fundacji rodzinnej będzie stanowić dostatecznie pewną alternatywę dla sukcesji przedsiębiorstw. Zagadnień związanych z tym tematem jest wiele, wybraliśmy spośród nich kilka najczęściej pojawiających się mitów i faktów na temat fundacji rodzinnej.
1. FUNDACJA RODZINNA TO RODZAJ FUNDACJI CHARYTATYWNEJ
MIT:Wbrew swojej nazwie fundacja rodzinna nie musi prowadzić działalności charytatywnej ani nie jest organizacją pożytku publicznego.
O ile ustanowieniu fundacji charytatywnej towarzyszy realizacja celów społecznie lub gospodarczo użytecznych, o tyle źródeł powołania fundacji rodzinnej należy upatrywać w potrzebie zabezpieczenia prywatnego majątku oraz zarządzania nim w zgodzie z określoną w statucie fundacji wolą fundatora. Instytucja fundacji rodzinnej nie podlega pod regulacje ustawy z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach, lecz ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej.
2. FUNDACJA RODZINNA NIE MOŻE PROWADZIĆ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
MIT: Fundacja rodzinna może prowadzić działalność gospodarczą, lecz w ograniczonym zakresie.
Przedmiot tej dozwolonej działalności gospodarczej reguluje art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej. Co istotne, ustawodawca nie zabrania prowadzenia działalności gospodarczej w ramach fundacji rodzinnej w zakresie szerszym, aniżeli tym wskazanym w ustawie. Konsekwencją „wyjścia” poza dopuszczalny zakres jest wyższa stawka podstawy opodatkowania – 25 %.
3. FUNDATOR MOŻE BYĆ JEDNOCZEŚNIE BENEFICJENTEM ZAŁOŻONEJ PRZEZ SIEBIE FUNDACJI RODZINNEJ
FAKT: Wyłącznie dwa rodzaje podmiotów mogą być beneficjentami fundacji rodzinnej.
Po pierwsze – osoba fizyczna: ustawa nie wprowadza żadnych ograniczeń w tym zakresie, dlatego beneficjentem fundacji rodzinnej może być zarówno osoba niepełnoletnia, niespokrewniona z fundatorem, jak również sam fundator. Po drugie – beneficjentem fundacji rodzinnej może zostać organizacja pozarządowa prowadząca działalność pożytku publicznego. Przez taką działalność rozumiemy działalność społecznie użyteczną, prowadzoną przez organizacje pozarządową w sferze zadań publicznych określonych w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
4. FUNDACJA RODZINNA TO INSTYTUCJA ZAREZERWOWANA WYŁĄCZNIE DLA WIELKICH MAJĄTKÓW
MIT: Kluczowym warunkiem ustanowienia fundacji rodzinnej jest pokrycie (relatywnie niskiego) funduszu założycielskiego w wysokości nie niższej niż – 100 tys. zł.
Ustawa o fundacji rodzinnej nie zobowiązuje fundatora do tego, aby wnoszone do fundacji mienie miało charakter gotówkowy, mogą to być także nieruchomości czy mienie ruchome.
Z drugiej strony należy jednak pamiętać, że wraz z ustanowieniem fundacji rodzinnej powinniśmy liczyć się z dodatkowymi kosztami tj.: taksą notarialną (zależną od wielkości funduszu założycielskiego), opłatą sądową (500 zł – tyt. zgłoszenia fundacji rodzinnej do rejestru fundacji rodzinnych), podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz od towarów i usług czy kosztami prowadzenia fundacji rodzinnej, m.in. prowadzenia księgowości czy obowiązkowego audytu.
Pomimo tych kosztów oraz opłat, instytucja fundacji rodzinnej to instrument gwarantujący akumulację rodzinnego majątku z jednoczesną możliwością prowadzenia działalności gospodarczej, opodatkowanej na bardzo korzystnych zasadach.
5. DO POWSTANIA FUNDACJI RODZINNEJ WYMAGANE JEST SPORZĄDZENIE STATUTU W FORMIE AKTU NOTARIALNEGO
FAKT: Zdecydowanie tak, niemniej jednak należy pamiętać, że do powstania fundacji niezbędne będzie także:
złożenie oświadczenia o ustanowieniu fundacji rodzinnej w AKCIE ZAŁOŻYCIELSKIM albo w TESTAMENCIE;
sporządzenie spisu mienia;
w przypadku ustanowienia fundacji rodzinnej w AKCIE ZAŁOŻYCIELSKIM – wniesienie funduszu założycielskiego przed wpisaniem fundacji do rejestru ALBO wniesienie funduszu założycielskiego w terminie dwóch lat od dnia wpisania fundacji rodzinnej do rejestru fundacji rodzinnych w przypadku ustanowienia fundacji rodzinnej w TESTAMENCIE;
ustanowienie organów fundacji rodzinnej wymaganych przez ustawę lub statut;
wpisanie fundacji rodzinnych do rejestru.
6. USTANOWIENIE RADY NADZORCZEJ W FUNDACJI RODZINNEJ JEST OBOWIĄZKOWE
MIT: Ustanowienie rady nadzorczej jest obowiązkowe ALE wyłącznie, gdy liczba beneficjentów fundacji rodzinnej przekracza 25 osób.
W przeciwnym wypadku, rada nadzorcza jest organem fakultatywnym, a jej powołanie jest dobrowolne i zależne od woli fundatora. Obowiązek ustanowienia rady nadzorczej może także wystąpić w trakcie działalności fundacji rodzinnej, co wymagać będzie zmian w statucie fundacji rodzinnej.
7. WSZYSCY BENEFICJENCI FUNDACJI RODZINNEJ KORZYSTAJĄ Z PEŁNEGO ZWOLNIENIA Z PIT-U
MIT: Ustawodawca zdecydował, że wyłącznie beneficjenci (w tym fundator) fundacji rodzinnej zaliczani do tzw. „grupy 0” wobec fundatora, (do której zgodnie z art. 4a pkt. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn należą: małżonkowie, zstępni, wstępni, pasierb, rodzeństwo, ojczym oraz macocha), korzystają z pełnego zwolnienia z PIT-u w zakresie świadczeń otrzymywanych od fundacji rodzinnej.
Wobec tego, świadczenia na rzecz ww. podmiotów będą opodatkowane 15 % stawką CIT, obciążającą majątek fundacji rodzinnej. O tym, jakie inne zwolnienia od podatku PIT przewidział ustawodawca, omówimy już w następnej publikacji.
8. WNIESIENIE PRZEZ FUNDATORA MIENIA NA POKRYCIE FUNDUSZU ZAŁOŻYCIELSKIEGO NIE BĘDZIE PODLEGAĆ OPODATKOWANIU
FAKT: Wniesienie przez fundatora mienia na pokrycie funduszu założycielskiego nie będzie generować obowiązku podatkowego na gruncie podatku PIT, CIT oraz PCC.
Brak jednoznacznej regulacji ustawowej tego zagadnienia uzupełniają indywidualne interpretacje podatkowe stanowiące, że co do zasady, wniesienie przez fundatora składników majątkowych do fundacji rodzinnej, celem pokrycia funduszu założycielskiego, nie powoduje powstania po stronie fundatora przychodu (interpretacja indywidualna z dnia 15 czerwca 2023 r. – 0113-KDIPT2-3.4011.284.2023.3.JŚ).
9. FUNDACJA RODZINNA NIE JEST ODPOWIEDZIALNA ZA ZALEGŁOŚCI PODATKOWEJ JEJ FUNDATORA
MIT: Fundacja rodzinna (odpowiednio fundacja rodzinna w organizacji) odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z fundatorem za zaległości podatkowe fundatora, powstałe przed ustanowieniem fundacji rodzinnej.
Zakres jej odpowiedzialności jest ograniczony do wartości majątku wniesionego przez fundatora (art. 117e ordynacji podatkowej). Przyjęte rozwiązanie należy ocenić jako w pełni uzasadnione z uwagi na to, że w przeciwnym wypadku fundacja rodzinna stałaby się mechanizmem unikania odpowiedzialności podatkowej.
Prawnicy WKB odegrali kluczową rolę doradczą dla inwestora – Elektrowni Wiatrowej Baltica 2 Sp. z o.o. – w podpisaniu znaczącego kontraktu na połączenie morskiej farmy wiatrowej Baltica 2 z liniami kablowymi.
Projekt ten jest wynikiem współpracy pomiędzy PGE Polska Grupa Energetyczna i Orsted i stanowi doskonały przykład współpracy polsko-duńskiej. Do wykonania przyłącza lądowego (części liniowej i stacyjnej) dla MFW Baltica 2 wybrano konsorcjum GE Power Sp. z o.o., jako część GE Vernova, oraz Polimex Mostostal S.A..
Inicjatywa ta jest nie tylko znaczącym krokiem naprzód dla branży morskiej energetyki, ale także ważnym elementem na drodze Polski do kompleksowej transformacji energetycznej. W związku z tym składamy serdeczne gratulacje naszemu klientowi oraz spółkom tworzącym wykonawcę.
Cieszymy się, że WKB lawyers mogło być częścią tego wyjątkowego przedsięwzięcia!
Z radością informujemy, że zgodnie z noworoczną tradycją, powiększyło się grono partnerów i doradców (counsel) kancelarii.
Nominacje partnerskie uzyskali Wojciech Kulczyk z zespołu prawa ochrony konkurencji i konsumenckiego oraz Krzysztof Sikorski z zespołu prawa energetycznego. Awans na stanowisko doradcy (counsel) otrzymała Magdalena Zielińska-Kuć, która pracuje w zespołach prawa własności intelektualnej & TMT, Italian Desk i Life Sciences.
Magdzie, Krzysztofowi i Wojtkowi bardzo serdecznie gratulujemy awansów. Cieszymy się, że jesteście z nami!
Członek zespołu prawa ochrony konkurencji i konsumenckiego. Doradza klientom w sprawach z zakresu prawa konkurencji (w tym w kwestiach dotyczących karteli, porozumień dystrybucyjnych i innych relacji wertykalnych oraz praktyk stanowiących nadużycie pozycji dominującej).
Jest odpowiedzialny za koordynację prac kancelarii w zakresie złożonych zgłoszeń zamiaru koncentracji oraz inwestycji zagranicznych (FDI). Jest jednym z najlepszych polskich specjalistów w zakresie kontroli koncentracji i przepisów dotyczących inwestycji zagranicznych. Brał aktywny udział w szeregu głośnych spraw dotyczących kontroli koncentracji w tym w złożonych postępowaniach zakończonych w tzw. II Fazie.
Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Swoją karierę w kancelarii WKB rozpoczął już na IV roku studiów zaczynając jako praktykant w zespole prawa ochrony konkurencji i konsumenckiego, wspierał także zespół prawa energetycznego czy zespół prawa ubezpieczeń.
Zdobywał doświadczenie zawodowe także w brukselskim biurze wiodącej amerykańskiej kancelarii prawnej.
Wykładowca akademicki i prelegent na licznych konferencjach i szkoleniach z zakresu prawa konkurencji, a także autor i współautor wielu specjalistycznych publikacji, w tym Komentarza do Ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów (Wolters Kluwer, 2016).
Członek zespołu prawa energetycznego oraz German Desk. Doradza klientom w obszarze prawa energetycznego, m.in. w zakresie odnawialnych źródeł energii. Specjalizuje się w regulacjach związanych z procesem inwestycyjnym instalacji OZE oraz w prawie umów handlowych, w tym umów sprzedaży energii elektrycznej (PPA).
Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Wydziału Prawa Uniwersytetu Humboldtów w Berlinie.
Nadzoruje procesy due dilligence w związku z planowanymi transakcjami fuzji i przejęć, ze szczególnym uwzględnieniem projektów energetycznych. Doradza klientom w zagadnieniach związanych z prawem energetycznym, w tym reprezentując ich przed sądami i organami administracji publicznej.
Związany z kancelarią WKB od ponad 12 lat. Zdobywał doświadczenie zawodowe w wiodącej kancelarii zajmującej się prawem energetycznym w Niemczech, a także w jednej z czołowych brytyjskich kancelarii w ramach stażu organizowanego przez Associated European Energy Consultants.
Wykładowca akademicki i prelegent na licznych konferencjach i szkoleniach z zakresu prawa energetycznego, a także autor i współautor wielu specjalistycznych publikacji, w tym Komentarza do Ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych (C.H.Beck, 2020).
Z sukcesem rozwija zespół prawa żywnościowego. Jest członkiem zespołu prawa własności intelektualnej & TMT, Life Sciences oraz zespołu Italian Desk. Specjalizuje się w szeroko pojętym prawie żywnościowym, prawie produktowym i międzynarodowym prawie handlowym, ze szczególnym uwzględnieniem rynku włoskiego.
Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Studiowała także na Uniwersytecie LUISS Guido Carli w Rzymie oraz odbyła staż w Consorzio Nazionale Riscossioni w Rzymie.
Doradza przedsiębiorcom działającym w branży spożywczej we wszystkich aspektach prawa żywnościowego. Na co dzień wspiera wiodące sieci handlowe i producentów żywności w prawnych aspektach związanych z wprowadzaniem produktów do obrotu, ich należytym oznakowaniem i reklamą. Doradza także przy zawieraniu kontraktów handlowych, w tym umów międzynarodowej sprzedaży towarów, umów dystrybucyjnych, franczyzowych. Reprezentuje klientów w toku kontroli i postępowań w przedmiocie wymierzenia kar pieniężnych oraz wycofania produktów z obrotu. Prowadzi postępowania dotyczące jakości i bezpieczeństwa żywności oraz jej zafałszowań.
Posiada także bogate doświadczenie w prowadzeniu sporów sądowych, w tym dotyczących realizacji umów handlowych, nieuczciwych praktyk rynkowych i czynów nieuczciwej konkurencji. Wspiera klientów przy prowadzeniu kampanii reklamowych oraz wprowadzaniu do obrotu produktów innowacyjnych, w tym tzw. produktów z pogranicza, wymykających się spod jednoznacznej kwalifikacji prawnej.
Wspiera klientów włoskojęzycznych w prowadzeniu biznesu w Polsce oraz doradza podmiotom działającym na rynku włoskim.
Regularnie szkoli przedsiębiorców i występuje na zagranicznych konferencjach. Pełni funkcję koordynatora ds. handlu alkoholem online w Izbie Gospodarki Elektronicznej. Zasiada także w komitecie zarządzającym Komisji Prawa Żywnościowego UIA (AgriFood Law Commission UIA). Członkini międzynarodowych organizacji zrzeszających prawników: AIGLI (Międzynarodowego Stowarzyszenia Prawników Włoskojęzycznych), Legalmondo, Multilaw oraz UIA.
Volvo Polska z sukcesem zakończyło transakcje nabycia sieci serwisów samochodów ciężarowych, prowadzonych dotychczas w ramach spółki Serwisy Józef Skrzypa sp. k. Transakcja obejmowała przejęcie kilku punktów serwisowych zlokalizowanych w zachodniej Polsce i zatrudniających łącznie ponad 100 pracowników.
Volvo Polska jest częścią Grupy Volvo – jednego z wiodących na świecie producentów samochodów ciężarowych, autobusów, maszyn budowlanych oraz układów napędowych do łodzi motorowych i urządzeń przemysłowych.
Kancelaria WKB zapewniła kompleksową obsługę prawną transakcji, w tym przeprowadziła badanie due diligence nabytego przedsiębiorstwa, wsparła strukturyzację transakcji oraz poprowadziła negocjacje. Wsparcie WKB objęło także przygotowanie i sfinalizowanie dokumentacji transakcyjnej, w sposób umożliwiający płynną i bezproblemową zmianę właściciela przedsiębiorstwa, który zapowiada dalszy rozwój działalności przejętych punktów serwisowych. Prawnicy WKB wspierali Volvo Polska także przy uzyskiwaniu zgody Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na przeprowadzenie transakcji.
Kancelaria WKB doradzała Netrisk Group przy fuzji biznesu porównywarek internetowych z Bauer Media Group. Nasi prawnicy współpracowali z głównym doradcą Netrisk Group, kancelarią Szecskay oraz kancelarią Latham & Watkins, która działała jako główny doradca TA Associates. WKB odegrała istotną rolę w transakcji, przeprowadzając kompleksowe badanie due diligence Grupy Rankomat oraz zapewniła wsparcie podczas negocjacji polskich aspektów prawnych dokumentacji transakcyjnej.
W wyniku fuzji nastąpiła konsolidacja działalności Bauer Media Group w zakresie porównywarek internetowych, w tym serwisu rankomat.pl (Polska), epojisteni.cz i srovnejto.cz (Czechy) oraz superpoistenie.sk (Słowacja), z działalnością Netrisk Group, w tym Netrisk.hu (Węgry), durchblicker.at (Austria), Klik.cz (Czechy), Netfinancie.sk (Słowacja) i edrauda.lt (Litwa).
Poszerzona Netrisk Group obsługuje obecnie większy rynek usług porównywania cen, zajmując pozycję lidera w Polsce, Austrii, na Węgrzech, w Czechach, na Słowacji i Litwie, docierając do około 80 milionów potencjalnych klientów w całej Europie Środkowo-Wschodniej.
Złożoność transakcji wynikała przede wszystkim z dwóch głównych aspektów: (i) ściśle regulowanego charakteru związanych z transakcją obszarów biznesowych oraz (ii) potrzeby doradztwa prawnego w ośmiu różnych jurysdykcjach, a mianowicie w Polsce, Czechach, Słowacji, Austrii, na Węgrzech, w Niemczech, na Litwie i w Luksemburgu. Zarządzanie i poruszanie się po zawiłościach regulacyjnych i ramach prawnych w tylu różnych państwach wymagało kompleksowego i sprawnego podejścia prawnego.
W ostatnim już wpisie z serii dotyczącej dziedziczenia praw i obowiązków w spółkach, omawiamy spółkę z o.o. To najczęściej spotykany w obrocie rodzaj spółki.
Co do zasady, udziały w spółce z o.o. to prawa majątkowe wchodzące w skład majątku spadkodawcy i podlegające dziedziczeniu.
O ile umowa spółki nie stanowi inaczej, z chwilą śmierci wspólnika jego spadkobiercy:
przejmują udziały w spółce, stając się jej wspólnikami,
nabywają prawa i zobowiązania zmarłego wspólnika, chyba, że prawa związane są ściśle z osobą zmarłego wspólnika.
Spadkobiercy, jeśli jest ich kilku, dziedziczą udziały we współwłasności. Aby móc wykonywać swoje prawa jako wspólnik, konieczne jest zawiadomienie zarządu spółki przez spadkobierców o tym, że nastąpiła zmiana osobowa. Jeśli spadkobierców jest kilku, to dobrze jest, aby wybrali oni jednego wspólnego przedstawiciela do wykonywania praw w spółce. Następnie, w ramach działu spadku, spadkobiercy mogą ustalić w umowie lub w postępowaniu sądowym, że udziały w spółce przypadną np. tylko jednemu z nich, a pozostali zostaną przez niego spłaceni lub uzyskają ze spadku inny majątek.
W imieniu małoletniego spadkobiercy prawa udziałowe wykonuje przedstawiciel ustawowy.
Umowa spółki z o.o. może wyłączyć możliwości wejścia spadkobierców do spółki w miejsce zmarłego. Aby postanowienie takie było skuteczne należy wskazać to wprost w umowie i ustalić zasady spłaty spadkobierców.
Wyłączenie możliwości wstąpienia spadkobierców do spółki oznacza, że nikt ze spadkobierców nie nabywa praw udziałowych, ale nabywają oni roszczenie o zapłatę kwoty, która odzwierciedla realną wartość udziałów. Aby uniknąć kłopotów w przyszłości rekomendowane jest szczegółowe określenie w umowie terminów wpłat i zasad określania wartości udziałów.
W zależności od postanowień umownych i tego, czy udziały zostaną np. umorzone, czy przejęte przez np. pozostałych wspólników, odpowiedzialne za spłatę spadkobierców będą odpowiednio spółka albo pozostali wspólnicy.
Umowa spółki z o.o. może przewidywać ograniczenia we wstąpieniu spadkobierców do spółki poprzez wskazanie w umowie spółki kryteriów, które musi spełnić spadkobierca, np.:
określone wykształcenie,
wymóg pełnoletności,
zgoda (wybór) pozostałych wspólników na przystąpienie.
To atrakcyjne rozwiązanie, dzięki któremu wspólnicy mogą mieć wpływ na dobór nowego wspólnika.
Warto też przewidzieć, co się stanie, gdy wspólnik nie ma spadkobierców – np.: poprzez uregulowanie umorzenia udziałów.
Dodatkowo umowa spółki może wyłączyć lub w określony sposób ograniczyć podział udziałów między spadkobierców w przypadku, gdy zmarły wspólnik miał więcej niż jeden udział.
Co jeszcze jest dziedziczone?
Niezależnie od tego, czy spadkobierca wstąpi do spółki czy nie – zgodnie z ogólnymi zasadami prawa spadkowego – przechodzą na niego m.in.:
prawo do wypłaty należnej za życia wspólnika a niewypłaconej jeszcze dywidendy;
obowiązek uiszczenia należnych za życia zmarłego wspólnika a nieuiszczonych dopłat;
dług, w postaci obowiązku wyrównania wkładu niepieniężnego, którego wartość została znacząco zawyżona w stosunku do wartości zbywczej w dniu zawarcia umowy spółki.
Inny sposób na przekazane udziału w spółce z o.o.
Zapis windykacyjny ustanowiony w formie aktu notarialnego daje możliwość przekazania własności udziałów konkretnej osobie z chwilą śmierci wspólnika. Jednak przed ustanowieniem tego zapisu przyszły spadkobierca powinien sprawdzić, czy w umowie spółki nie ma ograniczenia albo wyłączenia dziedziczenia udziałów. Jeśli np. umowa spółki wyłącza dziedziczenie udziałów, to osoba wskazana w zapisie windykacyjnym może nabyć co najwyżej roszczenie o spłatę udziałów.
Swoboda umów pozwala także na wpisanie do umowy spółki z o.o. innych postanowień, przewidujących np. prawa opcji na udziały lub umorzenie automatyczne albo przymusowe udziałów. Tutaj zarówno wspólnicy jak i ich doradcy prawni mogą w sposób przemyślany i uwzględniający wiele czynników zaplanować przekazanie udziałów młodszym pokoleniom.
Prawnicy WKB doradzali SAS Groupe Positive, zapewniając kompleksowe wsparcie prawne w całym procesie transakcyjnym dotyczącym nabycia pakietu większościowego obejmującego 84,09% udziałów w User.com.
WKB zapewniła SAS Groupe Positive wsparcie prawne w szczególności w zakresie badania due diligence oraz podczas negocjacji dokumentacji transakcyjnej. Zespołem transakcyjnym WKB doradzającym w procesie kierowała Anna Kratiuk, wspierana przez Magdalenę Purol oraz Olgę Tajak. Doradcą prawnym założycieli oraz Vercom S.A. była kancelaria Gessel.
Groupe Positive specjalizuje się w komunikacji i marketingu cyfrowym dla firm. Grupa jest szczególnie znana ze swojego produktu Sarbacane, wiodącego narzędzia e-mailingu we Francji od 2001 roku. Od tego czasu grupa opracowała szereg rozwiązań opartych na swojej wiedzy.
User.com to kompleksowa platforma automatyzacji marketingu, której celem jest zwiększenie zaangażowania i poprawa konwersji. User.com świadczy swoje usługi, wykorzystując jedno źródło danych dla klientów swoich kontrahentów i docierając do nich za pośrednictwem szerokiej gamy kanałów komunikacji: e-mail, czat na żywo, chatbot, powiadomienia push, dynamiczna zawartość strony i wiele innych.
W dzisiejszym wpisie skupimy się na kwestii możliwości dziedziczenia ogółu praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej* oraz kontynuacji działalności spółki, pomimo śmierci wspólnika.
Co do zasady śmierć wspólnika spółki jawnej powoduje jej rozwiązanie.
Jak temu zapobiec?
można zawrzeć w umowie spółki zastrzeżenie, że trwa ona nadal mimo śmierci któregoś ze wspólników (z udziałem spadkobierców albo tylko dotychczasowych wspólników);
niezwłocznie po śmierci danego wspólnika pozostali wspólnicy mogą dokonać zmiany umowy spółki przewidującej jej dalsze trwanie, także bez udziału spadkobierców.
Jak spadkobiercy mogą wejść do spółki?
jeśli umowa spółki to przewiduje, albo
w razie braku takich postanowień w umowie spółki – poprzez odpowiednią zmianę umowy spółki przez pozostałych wspólników.
W związku z tym, że wspólnicy w spółce jawnej odpowiadają za zobowiązania spółki bez ograniczeń, spadkobiercom przysługuje żądanie przekształcenia spółki jawnej w spółkę komandytową, w której mogliby zostać komandytariuszem i w ten sposób ograniczyć swoją odpowiedzialność.
Co się należy spadkobiercom wspólnika, którzy nie wstępują do spółki?
roszczenie o wypłatę wartości udziału kapitałowego przypadającego zmarłemu wspólnikowi w majątku spółki,
roszczenie o zwrot rzeczy wniesionych do spółki przez zmarłego wspólnika do używania.
Umowa spółki może określać sposób i czas rozliczenia spadkobierców.
Skutki śmierci wspólnika spółki komandytowej zależą od rodzaju jego członkostwa:
śmierć komandytariusza nie powoduje automatycznego rozwiązania spółki, ogół jego praw i obowiązków podlega dziedziczeniu, chyba że inaczej ustalono w umowie spółki;
śmierć komplementariusza powoduje rozwiązanie spółki, ale podobnie jak w spółce jawnej można temu zapobiec.
W większości przypadków, do pozostałych spółek osobowych, będą miały zastosowanie zasady wchodzenia w miejsce zmarłego wspólnika, przewidziane są dla spółki jawnej. Wyjątkiem są akcjonariusze spółki komandytowo-akcyjnej, których akcje podlegają dziedziczeniu na zasadach ogólnych.
Zapis windykacyjny
Ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej może zostać przekazany innej osobie jako zapis windykacyjny w testamencie w formie aktu notarialnego. Przed ustanowieniem takiego zapisu należy się upewnić, czy będzie on skuteczny, tzn. czy nie została wyłączona możliwości wstąpienia spadkobierców wspólnika do spółki.
Co warto zrobić?
Przejrzeć treść obowiązującej umowy spółki osobowej.
Porozmawiać w gronie wspólników o zasadności trwania spółki po śmierci, któregokolwiek ze wspólników.
Porozmawiać w gronie rodziny (potencjalnych spadkobierców) o chęci i gotowości zaangażowania się w biznes prowadzony przez spółkę.
Uzgodnić odpowiednie modyfikacje odpowiadające rzeczywistej sytuacji spółki, jej wspólników oraz osób zaangażowanych.
*Do spółek osobowych zaliczamy spółkę jawną, partnerską, komandytową i komandytowo-akcyjną.
Domenico w swojej nowej roli będzie odpowiedzialny za rozwój relacji z instytucjami, inicjowanie i prowadzenie programów partnerstw i współpracy z przedstawicielami polskiego i włoskiego biznesu, stowarzyszeń branżowych, administracji publicznej, środowisk eksperckich i akademickich.
Stowarzyszenie powstało w 2019 r., aby stanowić punkt odniesienia dla włoskich przedsiębiorców, którzy chcą wykorzystać liczne możliwości biznesowe, jakie oferuje polski rynek. Jego misją jest promowanie oraz wsparcie handlu, działalności przemysłowej i przedsiębiorczej między Polską a Włochami.
Stowarzyszanie dostarcza swoim Członkom rzetelnych informacji gospodarczych, a także wiadomości z kraju, ze szczególnym uwzględnieniem świata biznesu. Reprezentuje 104 przedsiębiorców, których łączne przychody przekraczają 4,6 miliarda Euro, zatrudniających ponad 30.000 pracowników.
Kancelaria WKB doradzała Orkla ASA w polskich aspektach transakcji, polegającej na pozyskaniu partnera strategicznego dla Orkla Food Ingredients AS – grupy kapitałowej, zajmującej się produkcją oraz dystrybucją szerokiej gamy półproduktów żywnościowych. Głównym doradą Orkla ASA w procesie była kancelaria Advokatfirmaet Wiersholm.
Wybrany w toku procesu partner tj. Rhône nabył 40% udziałów w Orkla Food Ingredients AS, w oparciu o wycenę Orkla Food Ingredients AS na poziomie ok 15,5 mld NOK (ok. 5,8 mld PLN).
WKB zapewniła Orkla ASA wsparcie prawne w zakresie polskich aspektów procesu inwestycyjnego, asystując podczas badania vendor due diligence, jak również koordynując polskie aspekty dokumentacji transakcyjnej.
Zamknięcie transakcji ma nastąpić do końca pierwszego kwartału 2024 roku, pod warunkiem spełnienia typowych warunków zamknięcia, w tym pozyskania zgód odpowiednich organów administracyjnych.
Orkla ASA jest wiodącą spółką z sektora przemysłowego m.in. z takich obszarów jak farby i powłoki, żywność, słodycze i przekąski.
Rhône jest globalną firmą private equity, skupiającą się na inwestycjach w przedsiębiorstwa o zasięgu międzynarodowym. Filozofia inwestycyjna Rhône obejmuje rozwój silnych, strategicznych partnerstw ze spółkami, w które inwestuje.
W dniu 28 sierpnia 2023 roku Prezydent RP podpisał nowelizację ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz niektórych innych ustaw, w tym ustawy o ukształtowaniu ustroju rolnego („UKUR”), dnia 5 października 2023 roku nowelizacja weszła w życie. Nowelizacja ma przede wszystkim na celu doprecyzowanie i usprawnienie realizacji przepisów związanych z obrotem nieruchomościami rolnymi na rynku prywatnym. Poniżej przedstawiamy najważniejsze w naszej ocenie zmiany.
OGRANICZENIE STOSOWANIA PRZEPISÓW UKUR
Przepisy UKUR nie znajdą już zastosowania w stosunku do nieruchomości rolnych,
w których powierzchnia użytków rolnych zgodnie z danymi z ewidencji gruntów jest mniejsza niż 0,3 ha, niezależnie od powierzchni całkowitej nieruchomości w księdze wieczystej.
Zmiana ta rozszerzy istotnie krąg nieruchomości, które nie będą podlegały pod UKUR.
PRAWO NABYCIA NIERUCHOMOŚCI ROLNYCH PRZEZ KOWR W WYNIKU PRZEKSZTAŁCENIA SPÓŁEK
W przypadku nabycia nieruchomości rolnej w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy albo spółki cywilnej w spółkę handlową KOWR przysługiwać będzie uprawnienie do nabycia tej nieruchomości.
Prawo to nie będzie już przysługiwało KOWR w przypadku przekształceń spółek handlowych w inne spółki handlowe, wówczas wymagane będzie uzyskanie zgody KOWR na nabycie nieruchomości.
ROZSZERZENIE PRAWA PIERWOKUPU I PRAWA NABYCIA PRZYSŁUGUJĄCEGO KOWR NA UDZIAŁY I AKCJE SPÓŁEK DOMINUJĄCYCH
KOWR będzie przysługiwało prawo pierwokupu i nabycia:
udziałów i akcji w spółce kapitałowej, która jest właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości rolnej o powierzchni co najmniej 5 ha albo nieruchomości rolnych o łącznej powierzchni co najmniej 5 ha, jak również
prawo pierwokupu udziałów i akcji w spółce dominującej w rozumieniu art. 4 par. 1 pkt 4 KSH, posiadającej udziały lub akcje w spółce, która jest właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości rolnej
powierzchni co najmniej 5 ha albo nieruchomości rolnych o łącznej powierzchni co najmniej 5 ha.
W łącznej powierzchni nieruchomości rolnych uwzględnia się powierzchnię całych nieruchomości rolnych ujętych w księgach wieczystych, z wyłączeniem tych, w których powierzchnia użytków rolnych jest mniejsza niż 0,3 ha.
Nie można wykluczyć, że nowe przepisy znajdą zastosowanie również w przypadku transakcji, których przedmiotem są akcje lub udziały w spółce zagranicznej (np. będącej spółką dominującą w stosunku do spółki posiadającej nieruchomości rolne). Potwierdzenie w tym zakresie może z czasem przynieść praktyka KOWR i orzecznictwo polskich sądów.
Prawo pierwokupu lub nabycia udziałów i akcji nie dotyczy m.in. sytuacji nabywania ich na przez Skarb Państwa lub na jego rzecz.
Prawo pierwokupu udziałów i akcji nie powstanie m.in. również w przypadku,
gdy udziały i akcje nabywane są w celu umorzenia.
Zmiany mogą istotnie wpłynąć na transakcje sprzedaży udziałów i akcji, ponieważ same transakcje staną się bardziej skomplikowane, a proces badania due diligence będzie bardziej czasochłonny.
DODATKOWY WYMÓG DOTYCZĄCY ZBYCIA NIERUCHOMOŚCI ROLNYCH NA RZECZ INNYCH PODMIOTÓW NIŻ ROLNIK INDYWIDUALNY
Nowelizacja dodaje kolejną przesłankę warunkującą wyrażenie zgody przez Dyrektora Generalnego KOWR na nabycie nieruchomości rolnej przez osobę fizyczną niebędącą rolnikiem indywidualnym czy spółkę prawa handlowego– cena sprzedaży nieruchomości rolnej nie może być niższa niż 95 % ceny zawartej w ogłoszeniu o nieruchomości rolnej.
Wprowadzenie tej przesłanki ma zapobiec sytuacjom, w których cena podawana
w ogłoszeniu o sprzedaży była np. kilkukrotnie wyższa niż realna cena sprzedaży,
za którą kupować będzie „nierolnik”.
OBOWIĄZKI NABYWCY NIERUCHOMOŚCI ROLNEJ I WYJĄTKI OD REGUŁY
Wymóg prowadzenia gospodarstwa rolnego, w skład którego weszła nabyta nieruchomość rolna, przez co najmniej 5 lat od dnia nabycia oraz zakaz zbycia lub oddania nabytej nieruchomości w posiadanie innym podmiotom przez ten sam okres, nie będzie miał zastosowania w kilku nowych przypadkach, tj. co do nieruchomości:
co do której, po jej nabyciu, uchwalony został miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, zgodnie z którym nabyta nieruchomość jest przeznaczona na cele inne niż rolne,
nabytej od małżonka w trakcie trwania małżeństwa – jeżeli nieruchomość ta
co najmniej 5 lat przed nabyciem była własnością jednego z małżonków lub wchodziła w skład ich wspólności majątkowej małżeńskiej lub nabyte w wyniku podziału majątku wspólnego po ustaniu małżeństwa,
nabytej przez zasiedzenie,
nabytej w okresie od dnia 30 kwietnia 2016 r. do dnia 25 czerwca 2019 r. od osoby bliskiej.
Wymóg prowadzenia gospodarstwa rolnego nie będzie dotyczył również przypadków, gdy nieruchomość zbyta została toku postępowania egzekucyjnego
lub upadłościowego,
Nowelizacja poszerzyła definicję „osoby bliskiej” dodając do istniejącego katalogu rodziców małżonka, ojczyma oraz macochę.
ZGODA KOWR OGRANICZONA CZASOWO
Decyzja KOWR wyrażająca zgodę na nabycie nieruchomości rolnej przez podmiot inny niż rolnik indywidualny oraz na zbycie nieruchomości rolnej lub oddanie jej
w posiadanie innym podmiotom przed upływem okresu 5 lat od dnia przeniesienia jej własności będzie ważna przez rok od dnia, w którym stała się ostateczna.
PODSUMOWANIE
Wprowadzane zmiany z jednej strony nieco zmniejszają ograniczenia w obrocie nieruchomościami rolnymi dla osób fizycznych oraz ułatwią obrót nimi ze względu na ograniczenie zakresu nieruchomości, do których będą miały zastosowanie przepisy UKUR. W pozostałym zakresie zdecydowanie rozszerzają uprawnienia KOWR wobec akcji i udziałów w spółkach, wobec czego przeprowadzanie transakcji może być bardziej czasochłonne i skomplikowane.
ZACHĘCAMY DO KONTAKTU
W razie jakichkolwiek pytań zachęcamy do kontaktu z członkami zespołu nieruchomości
i procesu inwestycyjnego WKB: Martą Czarnecką i Martą Pałygą.
Dzisiejszym wpisem rozpoczynamy krótki cykl wiadomości dotyczących dziedziczenia udziałów, czy innych praw w spółkach.
Gdy klienci pytają, czy można dziedziczyć „udziały” w spółkach, odpowiadamy po prawniczemu: „To zależy”. Spółek jest bowiem wiele rodzajów, a w niektórych nie ma nawet udziałów.
Zaczniemy od spółki cywilnej, która w latach 90’ była najpopularniejszym, bo prostym i tanim sposobem na zorganizowanie działalności gospodarczej przez kilka osób. Spółka cywilna nie figuruje w żadnym rejestrze a funkcjonuje na podstawie umowy zawartej pomiędzy wspólnikami (przynajmniej dwoma).
W spółce cywilnej nie ma udziałów ani akcji, więc w przypadku śmierci wspólnika jego spadkobiercy (w braku odmiennej umowy) nabywają:
roszczenia na podstawie umowy spółki cywilnej tj.: (1) roszczenie o rozliczenie i wypłatę równowartości tego co zmarły wspólnik wniósł do spółki (wkład); (2) roszczenie o zwrot rzeczy oddanych do używania przez spółkę oraz (3) o ile wartość wspólnego majątku wspólników przewyższa wartość wszystkich wniesionych wkładów, spadkobiercy mogą też żądać wypłaty nadwyżki w takiej części, w jakiej zmarły wspólnik był uprawniony do zysku.
długi wynikające z działalności spółki cywilnej, zarówno wewnętrzne wynikające z umowy spółki cywilnej (np. obowiązek wyrównania straty spółki) jak również zewnętrzne ze zobowiązań zaciągniętych u podmiotów trzecich. Odpowiedzialność za zobowiązania spółki cywilnej spoczywa bezpośrednio na wspólnikach a ich odpowiedzialność jest solidarna (wierzyciel może żądać wykonywania zobowiązania od każdego ze wspólników).
Gdy umowa spółki cywilnej przywiduje, że w przypadku śmierci wspólnika jego spadkobiercy wchodzą na jego miejsce, możliwe jest kontynuowanie takiej spółki w zmienionym składzie.
Przystąpienie spadkobierców do spółki jest też możliwe, nawet gdy nie przewidziano tego w umowie spółki. Konieczne jest wtedy ustanowienie zarządu sukcesyjnego po zmarłym wspólniku oraz zgoda pozostałych wspólników.
Wstąpienie spadkobierców do spółki wiąże się nie tylko z przywilejami, ale także z obowiązkami. Spadkobiercy bowiem wstąpią we wszystkie zobowiązania wewnętrzne i zewnętrzne w ramach działalności spółki.
Co warto wiedzieć i zrobić:
Przyszli spadkobiercy powinni mieć świadomość istnienia spółki cywilnej, w której działa przyszły spadkodawca.
Nie unikać rozmów na temat działalności spółki i wewnętrznych relacji.
Zapoznać się z treścią umowy spółki cywilnej, aby mieć świadomość jaka rola przypadnie spadkobiercom po śmierci wspólnika spółki cywilnej.
Po śmierci wspólnika, ale przed podjęciem decyzji co do udziału w spółce lub przyjęcia spadku – zapoznać się z aktywami i zobowiązaniami zmarłego wspólnika jakie wynikają z umowy spółki i jej działalności.
Jeśli spadkobiercy wstąpili w miejsce wspólnika do spółki mogą z niej wystąpić poprzez wypowiedzenie umowy na zasadach w niej przewidzianych (uwaga: może się to wiązać z poniesieniem kosztów);
Spadkobiercy mogą odrzucić spadek (uwaga: spadek można odrzucić tylko w całości, odrzucenie będzie oznaczało także zrzeczenie się pozostałych składników majątku).
Kancelaria WKB Lawyers, zaprasza na bezpłatne webinarium poświęcone nowym regulacjom prawnym Cable-pooling i linie bezpośrednie po ostatnich zmianach prawnych.
W trakcie spotkania omówione zostaną:
kluczowe uwarunkowania regulacyjne związane z praktycznym wdrożeniem nowej instytucji cable-poolingu oraz realizacją projektów opartych na linii bezpośredniej,
kluczowe elementy porozumienia dotyczącego realizacji modelu cable-poolingu oraz
ryzyka i możliwości związane z implementacją nowych regulacji.
Serdecznie zapraszamy i zachęcamy do zapisów pod linkiem!
W najnowszym wydaniu „Wodociągi Polskie” ukazał się artykuł prawniczek z kancelarii WKB Lawyers Anny Flagi-Martynek oraz Anety Citko pt. „Regulamin a umowa – jakie regulacje dotyczące relacji przedsiębiorstwa z odbiorcą usług zastrzeżone są dla umowy stron?”. Artykuł skupia się na problemach, jakie spotykają uchwały podejmowane na podstawie art. 19 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 roku o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków („u.z.z.w.„).
Autorki omawiają kwestie na jakie, zgodnie z poglądami orzecznictwa, warto zwracać uwagę w toku przygotowania regulaminów, aby w miarę możliwości ograniczyć ryzyko ich późniejszego zakwestionowania.
Ekspertki biorą pod lupę elementy niezbędne do zawarcia w regulaminie dostarczania wody i odprowadzania ścieków zgodnie z u.z.z.w oraz problemów interpretacyjnych jakie dostarcza art. 19 ust. 5 powyższej ustawy.
Ponadto, omawiają essentialia negotii w umowie o zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków.
W orzecznictwie z kolei podstawowy problem pojawiający się na kanwie powyższych przepisów dotyczy stwierdzania nieważności uchwalonych regulaminów, z uwagi na umieszczenie w nich kwestii „zastrzeżonych” dla umowy stron. Jakie to dokładnie problemy?
Zachęcamy do zapoznania się z pełną treścią artykułu oraz rozważań autorek.
Serdecznie gratulujemy dr Anicie Garnuszek z naszego zespołu rozwiązywania sporów, która, została nominowana do tytułu „Rising Star” Prawnik – Lider Jutra 2023.
W XII edycji konkursu organizowanego przez Wolters Kluwer zgłoszonych zostało aż 171 osób, spośród których wyłoniono 35 nominowanych prawników, którzy wykazali się między innymi innowacyjnością, kreatywnością, osiągnięciami naukowymi oraz zaangażowaniem w pracę pro bono.
Ogłoszenie finalistów nastąpi podczas uroczystej gali w dniu 14 listopada w Warszawie.
Trzymamy mocno kciuki za Anitę! Gratulujemy także pozostałym nominowanym!
Więcej informacji: https://www.wolterskluwer.com/pl-pl/news/poznalismy-35-nominowanych-do-tytulu-rising-star-prawnik-lider-jutra-2023
Akademia Retoryki Igora Zalewskiego i WKB Lawyers zapraszają na Legal Soft Skills – pierwszy w Polsce projekt skierowany do studentów prawa, który podnosi miękkie kompetencje prawnicze.
Program jest nastawiony na kształcenie przez praktykę – uczestników czeka kilkanaście godzin warsztatów pod okiem doświadczonych trenerów.
Podczas kursu uczestnicy nauczą się m.in.
przyciągać uwagę audytorium,
konstruować linie argumentacyjne,
bronić przed manipulacjami drugiej strony,
panować nad stresem przy wystąpieniach publicznych czy
wykorzystywać atuty swojego głosu.
Kurs składa się z 5 unikalnych warsztatów, które potrwają łącznie ponad 17 godzin.
Zgłaszać mogą się wszyscy studenci prawa w kraju (1-5 rok nauki). Spośród zgłoszonych wybierzemy najlepszą dwunastkę, którą zaprosimy do udziału w kursie. Fundatorem wszystkich warsztatów jest WKB Lawyers. Nasze biuro będzie też gościć uczestników kursu podczas warsztatów.
Zapisy ruszają 29 września i potrwają maksymalnie do 19 października 2023 r. Warsztaty będą odbywały się od 14 do 28 listopada, we wtorki i czwartki od 17.00 do 20.30.
Na ostatnim posiedzeniu Rady Izba Gospodarki Elektronicznej wybrany został nowy skład Sądu e-Izby. Na nową kadencję, jako Przewodniczącą Składu wybrana została Dorota Karczewska. Wraz z nią w Sądzie zasiądą: Agata Kowalska, Robert Sowiñski oraz Borys Skraba.
Misją Izby Gospodarki Elektronicznej jest rozwój polskiej branży cyfrowej poprzez współpracę, wymianę know-how, działania legislacyjne oraz silną i efektywną reprezentację wspólnych interesów w dialogu z instytucjami polskiej administracji rządowej, Unii Europejskiej oraz organizacjami pozarządowymi w kraju i na świecie.
Do kompetencji Sądu e-Izby należy:
rozpatrywanie spraw spornych pomiędzy organami e-Izby,
rozpatrywanie spraw spornych pomiędzy Członkami e-Izby,
rozpatrywanie spraw spornych pomiędzy organami e-Izby a Członkami e-Izby,
wydawanie opinii w sprawie stwierdzenia naruszenia Statutu oraz regulacji przyjętych w e-Izbie, w szczególności Kodeksu Etyki Członków e-Izby oraz regulaminów,
wydawanie opinii w przedmiocie interpretacji Statutu oraz regulacji przyjętych w e-Izbie, w szczególności Kodeksu Etyki Członków e-Izby oraz regulaminów,
rozpatrywanie odwołań od decyzji Zarządu o odmowie przyjęcia w poczet Członków e-Izby, o odmowie zmiany kwalifikacji Członka e-Izby do Grupy Tematycznej oraz o wykluczeniu Członka e-Izby.
Serdecznie gratulujemy wszystkim i życzymy samych sukcesów w nowych rolach!
Prawnicy WKB doradzali PGE Energia Odnawialna S.A. z Grupy PGE w transakcji nabycia spółki celowej posiadającej prawa do farmy wiatrowej Zalesie o mocy 24,85 MW.
Elektrownia zlokalizowana jest w województwie warmińsko-mazurskim w gminie Płośnica w powiecie działdowskim. Składa się z 7 turbin o mocy 3,55 MW każda. Transakcja ta umacnia pozycję PGE EO jako największego producenta zielonej energii w Polsce.
Publicznoprawna ochrona uczciwych terminów zapłaty w świetle doświadczeń i praktyki orzeczniczej Prezesa UOKiK na gruncie ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych
W swojej publikacji pt. Publicznoprawna ochrona uczciwych terminów zapłaty w świetle doświadczeń i praktyki orzeczniczej Prezesa UOKiK na gruncie ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, Aleksandra Dziurkowska oraz Tomasz Feliszewski przeanalizowali powody, dla których ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie administracyjnoprawnych narzędzi w walce z zatorami płatniczymi. W opracowaniu zaprezentowano również statystyki dotychczasowych postępowań prowadzonych przez Prezesa UOKiK w oparciu o ustawę zatorową. Ponadto autorzy omówili tego typu postępowania z perspektywy objętych nimi przedsiębiorców oraz praktyczne problemy, jakie muszą rozwiązywać, aby sprostać oczekiwaniom Prezesa UOKiK.
Zagadnienia konstytucyjności sposobu liczenia oraz miarkowania kar administracyjnych dla przedsiębiorców wynikające z ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych
Artykuł Jadwigi Stryczyńskiej oraz Kamili Białasik Zagadnienia konstytucyjności sposobu liczenia oraz miarkowania kar administracyjnych dla przedsiębiorców wynikające z ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych poświęcony jest z kolei postępowaniom, na które wpłynęły przepisy ustawy zatorowej. Konstrukcja niektórych przepisów, wprowadzonych tą ustawą, spowodowała zaistnienie wątpliwości, które ze względu na ich charakter oraz pozycję przedsiębiorcy, mogą być postrzegane jako naruszające podstawowe uprawnienia strony w postępowaniu administracyjnym. Z praktyki wynika bowiem, że niektóre z regulacji wpłynęły na odmienność sytuacji przedsiębiorców w zbliżonych stanach faktycznych. Co więcej, prowadzone postępowania, ich długość oraz poziom skomplikowania wpłynęły również na wysokość orzeczonych kar administracyjnych. W artykule poruszono problemy związane z modelem liczenia kar administracyjnych oraz ich miarkowania przed dokonaniem zmiany przepisów z dniem 8 grudnia 2022 r. oraz po ich wprowadzeniu. Autorki dokonały również analizy rozwiązań regulacyjnych, wprowadzonych w zakresie przeciwdziałania opóźnieniom w płatnościach w innych krajach Europy.
Zachęcamy do lektury, pełna treść artykułów dostępna jest pod linkiem.
Z przyjemnością informujemy o starcie konkursu stypendialnego dla najlepszych studentów WPiA Uniwersytetu Warszawskiego, pochodzących z Ukrainy, a także dla tych studentów z Białorusi, którzy wyznają wartości demokratyczne, a po stłumieniu protestów w 2020 roku kontynuują swoją edukację w Polsce.
Konkurs jest efektem współpracy pomiędzy naszą kancelarią, a Samorządem Studenckim Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego i w całości jest sfinansowany przez WKB.
Potencjalni stypendyści powinni posiadać średnią ocen powyżej 4,00 w roku akademickim poprzedzającym zgłoszenie, a także posiadać osiągnięcia w konkursach, olimpiadach lub innych wydarzeniach lub być zaangażowanym w przedsięwzięcia o charakterze edukacyjnym, sportowym, społecznym lub artystycznym w ciągu ostatnich 3 lat przed dokonaniem zgłoszenia.
Stypendium będzie wypłacane, wyłonionym w drodze konkursu studentom, przez okres 9 miesięcy.
Zgłoszenia od potencjalnych kandydatów będą przyjmowane od 5 do 15 października 2023 roku.
Wypełniony formularz należy przesłać do Komisji Dydaktycznej Samorządu Studentów WPiA UW na adres mailowy: komisjadydaktyczna.sswpia@gmail.com
З радістю повідомляємо про початок конкурсу на отримання стипендій для кращих студентів факультету права та адміністрації Варшавського університету, які походять з України, а також для тих студентів з Білорусі, які сповідують демократичні цінності, і після подавлення протестів 2020 року, продовжують навчання в Польщі.
Конкурс став результатом співпраці між нашою юридичною компанією та Студентським самоврядуванням факультету права та адміністрації Варшавського університету, та повністю фінансується WKB.
Потенційні стипендіати повинні мати середній бал вище 4,00 за навчальний рік, що передує подачі заявки, а також посідати досягнення у конкурсах, олімпіадах чи інших заходах, або мати досвід участі в освітніх, спортивних, соціальних чи мистецьких заходах протягом останніх 3 років до подання заявки.
Стипендія виплачуватиметься студентам, відібраним на конкурсній основі, протягом сроку, що складає 9 місяців.
Прийом заявок від потенційних кандидатів триватиме з 5 до 15 жовтня 2023 року.
Заповнену форму слід надіслати до навчального Комітету студентського самоврядування Факультету права та адміністрації Варшавського університету на електронну адресу: komisjadydaktyczna.sswpia@gmail.com
W tegorocznej edycji rankingu IFLR1000 kancelaria WKB Wierciński, Kwieciński, Baehr awansowała w kategorii M&A (Tier 2) oraz utrzymała zeszłoroczną pozycję w kategoriach Project development: Power (Tier 2), Project development: Infrastructure (Tier 2), Project Finance (Tier 3), Capital Markets: Debt (Tier 3) oraz Banking (Tier 4).
W gronie wyróżnionych znalazło się dziesięcioro prawników WKB – o dwóch więcej niż w zeszłym.
Rekomendacje indywidualne otrzymali:
dr Jerzy Baehr – Market Leader (Specjalizacje: Project development, M&A),
Jakub Jędrzejak– Highly Regarded (Specjalizacje: Restructuring and insolvency, Banking, M&A),
Anna Flaga-Martynek– Highly Regarded (Specjalizacja: Project development), oraz Women Leader,
Maciej Szambelańczyk– Highly Regarded (Specjalizacje: Project development, M&A).
Michał Kalicki– (Specjalizacje: Restructuring and insolvency, Banking).
IFLR1000 jest przewodnikiem po najlepszych na świecie firmach prawniczych i prawnikach świadczących usługi z zakresu finansów i biznesu. Jego twórcy obejmują obecnie swoimi badaniami ponad 120 jurysdykcji na całym świecie. Publikacja zawiera rankingi wiodących firm prawniczych ze względu na region, rynek i specjalizację oraz analizę trendów rynkowych i otoczenia gospodarczego.
Na rynku jest już dostępna kolejna edycja uznanej publikacji Getting The Deal Through. ESG and Impact Investing 2024, której współautorami są eksperci z zespołu ESG WKB: Anna Wyrzykowska, Marta Czarnecka i Sebastian Łyś.
Getting The Deal Through. ESG and Impact Investing to kompleksowy przewodnik umożliwiający porównanie lokalnych ram prawnych i politycznych, obowiązków, zobowiązań i najlepszych praktyk obowiązujących w wybranych krajach. Publikacja dotyka także obszaru ratingów, zachęt, tworzenia i funkcjonowania spółek celowych, nadzoru państwowego, zamówień publicznych, wsparcia rządowego, pozarządowego i ponadnarodowego, źródeł finansowania oraz najnowszych trendów. W ramach opracowania na ten sam zestaw pytań odpowiadają eksperci prawa konkurencji z 11 jurysdykcji na całym świecie.
Nasi eksperci są autorami rozdziału poświęconego rozwiązaniom przyjętym w Polsce. Zachęcamy do zapoznania się z nim online.
Am 16. August 2023 verabschiedete das polnische Parlament das Gesetz zur Änderung des Gesetzbuchs über die Handelsgesellschaften. Die Novelle sieht unter anderem die Einführung von Bestimmungen über grenzüberschreitende Umwandlungen und grenzüberschreitende Spaltungen von Gesellschaften innerhalb der EU-Mitgliedstaaten in die polnische Rechtsordnung vor. Die Bestimmungen zur Änderung des Handelsgesellschaftsgesetzes werden am 15. September 2023 in Kraft treten.
Mit der Änderung werden die Bestimmungen der Richtlinie (EU) 2019/2121 des Europäischen Parlaments und des Rates vom 27. November 2019 zur Änderung der Richtlinie (EU) 2017/1132 in Bezug auf grenzüberschreitende Umwandlungen, Verschmelzungen und Spaltungen („Richtlinie”) umgesetzt.
RECHTSLAGE VOR DER ÄNDERUNG
Nach dem aktuellen Rechtsstand enthält das polnische Gesetzbuch über die Handelsgesellschaften nur Bestimmungen über grenzüberschreitende Verschmelzungen, aber keine umfassende Regelung für grenzüberschreitende Umstrukturierungen, die Umwandlungen oder Spaltungen umfassen. Darüber hinaus stellen nach dem Urteil des Gerichtshofs der Europäischen Union vom 25. Oktober 2017 in der Rechtssache Polbud-Wykonawstwo sp. z o.o. in Liquidation (C-106/16) die geltenden Bestimmungen des Gesetzbuchs über die Handelsgesellschaften eine Beschränkung der im Vertrag über die Arbeitsweise der Europäischen Union verankerten Niederlassungsfreiheit dar, da sie die Verlegung des Sitzes einer polnischen Gesellschaft in einen anderen Mitgliedstaat von der Liquidation dieser Gesellschaft abhängig machen.
NEUE VORSCHRIFTEN ZU GRENZÜBERSCHREITENDEN UMWANDLUNGEN UND SPALTUNGEN
Die Änderung des Gesetzbuchs über die Handelsgesellschaften zur Umsetzung der Richtlinie wird zwei neue Arten von grenzüberschreitenden Transaktionen in die polnische Rechtsordnung einführen: die grenzüberschreitende Umwandlung und die grenzüberschreitende Spaltung von Gesellschaften.
Gemäß den verabschiedeten n Vorschriften soll eine grenzüberschreitende Umwandlung die Umwandlung einer polnischen Gesellschaft mit beschränkter Haftung, Aktiengesellschaft oder Kommanditgesellschaft auf Aktien in eine ausländische Gesellschaft, die dem Recht eines EU-Mitgliedstaates unterliegt, mit gleichzeitiger Verlegung zumindest vom eingetragenen Sitz in diesen Staat unter Beibehaltung der Rechtspersönlichkeit bedeuten.
Die zulässigen ausländischen Rechtsformen, in die eine polnische Gesellschaft grenzüberschreitend umwandeln kann, sind in Anhang II zur Richtlinie aufgeführt. Am Beispiel Deutschlands kann eine polnische Gesellschaft mit beschränkter Haftung, Aktiengesellschaft oder Kommanditgesellschaft auf Aktien in eine deutsche GmbH, AG oder KGaA umgewandelt werden, unter Ausschluss der anderen im deutschen Recht definierten Gesellschaftsformen.
Eine grenzüberschreitende Umwandlung hat zur Folge, dass der Sitz einer polnischen Gesellschaft in einen anderen Mitgliedstaat verlegt und ihre Rechtsform in eine ausländische umgewandelt wird, während ihre Rechtspersönlichkeit auf der Grundlage der Unternehmensfortführung erhalten bleibt.
Eine grenzüberschreitende Spaltung besteht dagegen in der Spaltung einer polnischen Gesellschaft mit beschränkter Haftung, Aktiengesellschaft oder Kommanditgesellschaft auf Aktien in zwei oder mehrere Gesellschaften, die dem Recht eines EU-Mitgliedstaates unterliegen, sofern mindestens zwei der an der Spaltung beteiligten Gesellschaften dem Recht verschiedener Mitgliedstaaten unterliegen.
Darüber hinaus gelten die neuen Vorschriften für grenzüberschreitende Spaltungen – nach dem Vorbild der Richtlinie – nur für Fälle von grenzüberschreitenden Spaltungen durch Übertragung des gesamten oder eines Teils des Vermögens einer polnischen Gesellschaft, die gespalten wird, auf eine oder mehrere in einem anderen Mitgliedstaat neu gegründete Gesellschaften. Sie sehen jedoch keine grenzüberschreitenden Spaltungen durch Übertragung des gesamten oder eines Teils des Vermögens der zu spaltenden polnischen Gesellschaft auf eine oder mehrere bereits in einem anderen Mitgliedstaat bestehende Gesellschaften vor.
Die zulässigen ausländischen Rechtsformen von Gesellschaften, die aus einer grenzüberschreitenden Spaltung hervorgehen können, sind in Anhang II der Richtlinie aufgeführt. Am Beispiel Deutschlands könnte eine polnische Gesellschaft mit beschränkter Haftung, Aktiengesellschaft oder Kommanditgesellschaft auf Aktien ihr Vermögen im Rahmen einer grenzüberschreitenden Spaltung auf neu gegründete deutsche Gesellschaften GmbH, AG oder KGaA übertragen, wobei die anderen im deutschen Recht definierten Gesellschaftsformen ausgeschlossen bleiben.
Eine grenzüberschreitende Spaltung hat zur Folge, dass das gesamte Vermögen der gespaltenen Gesellschaft im Wege der Gesamtrechtsnachfolge auf neu gegründete ausländische Gesellschaften übertragen wird, wobei die gespaltene Gesellschaft (im Falle einer vollständigen Spaltung) ihre rechtliche Existenz verliert. Eine Teilspaltung hingegen führt dazu, dass ein Teil des Vermögens der gespaltenen Gesellschaft auf eine neu gegründete ausländische Gesellschaft oder Gesellschaften im Wege der partiellen Gesamtrechtsnachfolge übertragen wird, während die gespaltene polnische Gesellschaft ihre rechtliche Existenz behält.
Leider lässt die Gegenüberstellung der polnischen Vorschriften und der Bestimmungen der Richtlinie Zweifel daran aufkommen, ob eine polnische einfache Aktiengesellschaft Gegenstand einer grenzüberschreitenden Umwandlung oder Spaltung sein kann.
Gemäß der Richtlinie enthalten die geplanten Vorschriften für grenzüberschreitende Spaltungen und Umwandlungen eine Reihe von Bestimmungen zum Schutz von Gläubigern, Minderheitsaktionären und Arbeitnehmern der umgewandelten Gesellschaft und der gespaltenen Gesellschaft.
Einer der wichtigsten Momente bei grenzüberschreitenden Umwandlungen und Spaltungen ist der Erlass einer Bescheinigung über die Zulässigkeit der Umwandlung oder Spaltung durch das Gericht des Landes, in dem die umzuwandelnde oder zu spaltende Gesellschaft ihren Sitz hat. Bis zur Erteilung dieser Bescheinigung richten sich das Verfahren und die Formalitäten im Zusammenhang mit der Umwandlung oder Spaltung nach dem Recht des Landes der umzuwandelnden oder zu spaltenden Gesellschaft. Sobald die Bescheinigung vorliegt, richten sich die weiteren Anforderungen und Formalitäten nach dem Recht der umgewandelten oder der übernehmenden Gesellschaft.
Darüber hinaus sehen die geplanten polnischen Rechtsvorschriften im Einklang mit den Bestimmungen der Richtlinie vor, dass grenzüberschreitende Umwandlungen und Spaltungen nicht für nichtig erklärt werden dürfen. Nach dem Datum der Umwandlung bzw. der Spaltung ist es nicht mehr möglich, den Beschluss über die grenzüberschreitende Umwandlung bzw. über die grenzüberschreitende Spaltung aufzuheben oder für nichtig zu erklären. Ferner wird es nicht möglich, die Gesellschaft im Verfahren nach Art. 21 des Gesetzbuchs über die Handelsgesellschaften aufzulösen.
SONSTIGE ÄNDERUNGEN
Die hier erörterte Novelle des Gesetzbuchs über die Handelsgesellschaften sieht auch Änderungen der aktuellen Bestimmungen über grenzüberschreitende Verschmelzungen sowie der Bestimmungen über inländische Verschmelzungen, Spaltungen und Umwandlungen vor.
Von besonderem Interesse ist in diesem Zusammenhang die geplante Einführung einer neuen Art der Spaltung, nämlich der Spaltungdurch Ausgliederung, die darin besteht, dass ein Teil des Vermögens der zu spaltenden Gesellschaft auf eine oder mehrere bestehende oder neu gegründete Gesellschaften übertragen wird, und zwar gegen Anteile oder Aktien der übernehmenden Gesellschaft oder Gesellschaften, die von der zu spaltenden Gesellschaft übernommen werden. Dies ist eine im polnischen Recht bisher nicht existierende Lösung, die der deutschen „Ausgliederung” gemäß Artikel 123 Absatz 3 des Umwandlungsgesetzes entspricht.
Wenn Sie Fragen haben, können Sie sich an die Mitglieder des WKB German Desks wenden, die auf gesellschaftsrechtliche Fragen und insbesondere auf Unternehmens-umstrukturierungen spezialisiert sind – Anna Wojciechowska, Anna Fennig, Igor Socha.
W dniu 16 sierpnia 2023 r. polski Parlament uchwalił ustawę zmieniającą Kodeks spółek handlowych. Nowelizacja przewiduje m.in. wprowadzenie do polskiego porządku prawnego przepisów dotyczących transgranicznych przekształceń oraz transgranicznych podziałów spółek w ramach państw członkowskich Unii Europejskiej. Przepisy zmieniające Kodeks spółek handlowych wejdą w życie 15 września 2023 r.
Nowelizacja stanowić będzie implementację przepisów Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2121 z dnia 27 listopada 2019 r. zmieniającej dyrektywę (UE) 2017/1132 w odniesieniu do transgranicznego przekształcania, łączenia i podziału spółek („Dyrektywa”).
STAN PRAWNY PRZED NOWELIZACJĄ
W obecnym stanie prawnym polski Kodeks spółek handlowych zawiera przepisy dotyczące jedynie transgranicznych połączeń, brakuje w nim natomiast kompleksowej regulacji w przedmiocie transgranicznych reorganizacji obejmujących przekształcenia czy podziały.
Co więcej, zgodnie z orzeczeniem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 25 października 2017 r. w sprawie polskiej spółki Polbud-Wykonawstwo sp. z o.o. w likwidacji (C-106/16), aktualne przepisy Kodeksu spółek handlowych stanowią ograniczenie swobody przedsiębiorczości ustanowionej w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w zakresie, w jakim uzależniają one przeniesienie statutowej siedziby polskiej spółki do innego państwa członkowskiego od przeprowadzenia likwidacji przedmiotowej spółki.
NOWE PRZEPISY DOTYCZĄCE TRANSGRANICZNYCH PRZEKSZTAŁCEŃ I PODZIAŁÓW
Nowelizacja Kodeksu spółek handlowych stanowiąca implementację przepisów Dyrektywy wprowadzi do polskiego porządku prawnego dwa nowe typy operacji transgranicznych: transgraniczne przekształcenie oraz transgraniczny podział spółek.
Zgodnie z uchwalonymi przepisami, transgraniczne przekształcenie ma polegać na przekształceniu polskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej lub spółki komandytowo-akcyjnej w spółkę zagraniczną podlegającą przepisom państwa członkowskiego UE, z jednoczesnym przeniesieniem co najmniej siedziby statutowej do tego państwa, przy zachowaniu swojej osobowości prawnej.
Dopuszczalne zagraniczne formy prawne, w które może transgranicznie przekształcić się polska spółka określa Załącznik nr 2 do Dyrektywy. Na przykładzie Niemiec, polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna lub spółka komandytowo-akcyjna będzie mogła przekształcić się w niemiecką spółkę GmbH, AG lub KGaA, z wyłączeniem pozostałych typów spółek określonych prawem niemieckim.
Skutkiem transgranicznego przekształcenia będzie przeniesienie siedziby polskiej spółki do innego państwa członkowskiego oraz zmiana jej formy prawnej na zagraniczną, przy jednoczesnym zachowaniu swojej osobowości prawnej na zasadzie kontynuacji.
Natomiast transgraniczny podział ma polegać na podziale polskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej lub spółki komandytowo-akcyjnej na dwie lub więcej spółek podlegających przepisom państwa członkowskiego UE pod warunkiem, że co najmniej dwie ze spółek uczestniczących w podziale podlegają prawu różnych państw członkowskich.
Ponadto, nowe przepisy dotyczące transgranicznych podziałów – na wzór Dyrektywy – obejmują jedynie przypadki transgranicznych podziałów poprzez przeniesienie całego lub części majątku polskiej spółki dzielonej na spółkę lub spółki nowo utworzone w innym państwie członkowskim. Nie przewidują one natomiast transgranicznych podziałów poprzez przeniesienie całego lub części majątku polskiej spółki dzielonej na spółkę lub spółki już istniejące w innym państwie członkowskim.
Dopuszczalne zagraniczne formy prawne spółek utworzonych w wyniku transgranicznego podziału określa Załącznik nr 2 do Dyrektywy. Na przykładzie Niemiec, polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna lub spółka komandytowo-akcyjna mogłaby przenieść swój majątek w ramach transgranicznego podziału na nowo utworzoną niemiecką GmbH, AG lub KGaA, z wyłączeniem pozostałych typów spółek określonych prawem niemieckim.
Skutkiem transgranicznego podziału będzie przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na nowo utworzoną, zagraniczną spółkę lub spółki przejmujące na zasadzie sukcesji uniwersalnej, z jednoczesną utratą bytu prawnego przez spółkę dzieloną
(w przypadku pełnego podziału). Natomiast podział częściowy prowadzić będzie do przeniesienia część majątku spółki dzielonej na nowo utworzoną, zagraniczną spółkę lub spółki przejmujące na zasadzie sukcesji uniwersalnej częściowej, przy zachowaniu bytu prawnego przez polską spółkę dzieloną.
Niestety zestawienie polskich przepisów oraz przepisów Dyrektywy budzi wątpliwości czy transgranicznemu przekształceniu lub podziałowi może podlegać polska prosta spółka akcyjna.
Wzorem Dyrektywy, planowane przepisy o transgranicznych podziałach oraz przekształceniach zawierają szereg postanowień dotyczących ochrony wierzycieli, wspólników mniejszościowych oraz pracowników spółki przekształcanej oraz spółki dzielonej.
Jednym z kluczowych momentów transgranicznych przekształceń i podziałów będzie wydanie przez sąd państwa spółki przekształcanej lub spółki dzielonej zaświadczenia
o potwierdzającego dopuszczalność przekształcenia lub podziału. Do wydania przedmiotowego zaświadczenia, procedurę i formalności związane z przekształceniem lub podziałem regulować będzie prawo państwa spółki przekształcanej lub spółki dzielonej. Natomiast po uzyskaniu zaświadczenia, dalsze wymogi i formalności określać będzie prawo spółki przekształconej lub spółki przejmującej.
Ponadto, zgodnie z przepisami Dyrektywy, planowane polskie przepisy przewidują zakaz unieważniania dokonanych transgranicznych przekształceń i podziałów. Po odpowiednio dniu przekształcenia lub dniu podziału, nie będzie możliwości uchylenia lub stwierdzenia nieważności uchwały o przekształceniu transgranicznym lub uchwały o podziale transgranicznym, a także nie będzie możliwe rozwiązanie spółki w trybie art. 21 KSH.
POZOSTAŁE ZMIANY
Omawiana nowelizacja Kodeksu spółek handlowych przewiduje również zmiany aktualnych przepisów o transgranicznych połączeniach, a także przepisów o krajowych połączeniach, podziałach oraz przekształceniach.
W tym zakresie szczególnie interesujące jest planowane dodanie nowego rodzaju podziału, mianowicie podziału przez wyodrębnienie, polegającego na przez przeniesieniu części majątku spółki dzielonej na istniejącą lub nowo zawiązaną spółkę lub spółki przejmujące za udziały lub akcje spółki lub spółek przejmujących, które obejmuje spółka dzielona. Jest to rozwiązanie dotychczas nieistniejące w prawie polskim, odpowiadające niemieckiemu podziałowi przez wyodrębnienie („Ausgliederung”) przewidzianemu w art. 123 ust. 3 Umwandlungsgesetz.
W razie jakichkolwiek pytań zachęcamy do kontaktu z członkami WKB German Desk specjalizującymi się w zagadnieniach związanych z prawem spółek, w tym zwłaszcza reorganizacjami korporacyjnymi – Anną Wojciechowską, Anną Fennig lub Igorem Sochą.
Po blisko dekadzie od przedstawienia przez Komisję Europejską projektu, w dniu 23 listopada 2022 r. Parlament Europejski uchwalił Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2022/2381 w sprawie poprawy równowagi płci wśród dyrektorów spółek giełdowych oraz powiązanych środków (dalej „Dyrektywa”), która ma na celu zapewnienie stosowania w Państwach Członkowskich zasady równości szans oraz równego traktowania kobiet i mężczyzn na rynku pracy, pod kątem warunków zatrudnienia, a także w rozwoju kariery.
Głównym celem Dyrektywy jest wprowadzenie zmian w ładzie korporacyjnym dużych spółek publicznych, poprzez zobowiązanie Państw Członkowskich do zapewniania, aby w spółkach tych przyjęto procedury nakierowane na osiągnięcie równowagi płci na najwyższych stanowiskach kierowniczych.
Wprawdzie Dyrektywa ma zostać implementowana do polskiego porządku prawnego do 28 grudnia 2024 r., jednak biorąc pod uwagę kadencyjność organów w spółkach, warto przedsięwziąć wstępne kroki zmierzające do zmiany zasad ładu korporacyjnego już teraz, tak aby spółki były przygotowane do osiągnięcia parytetu określonego w Dyrektywie do połowy 2026 r.
PODMIOTY ZOBOWIĄZANE I ICH NOWE OBOWIĄZKI
Podmiotami zobowiązanymi do wprowadzenia ustalonych parytetów będą wyłącznie spółki publiczne, ale nie wszystkie – wyłączone zostały mikroprzedsiębiorstwa oraz małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP). Wobec powyższego, spółki notowane na giełdzie, które zatrudniają powyżej 250 osób oraz których roczny obrót przekracza 50 mln EUR lub których całkowity bilans roczny przekracza 43 mln EUR będą zobowiązane wprowadzić zmiany w przyjętych zasadach ładu korporacyjnego, tak by zasady te uwzględniały:
procedurę wyboru członków organów spółek opierającą się o obiektywne kryteria, oraz
mechanizm zabezpieczenia, który będzie przyznawał pierwszeństwo kandydatom należącym do mniejszości, w przypadku takich samych kwalifikacji.
Dyrektywa ma na celu zniwelowanie braku przejrzystości w procesie powoływania kandydatów na stanowiska dyrektorów wykonawczych i niewykonawczych (pełniących funkcje odpowiednio zarządcze i nadzorcze, co oznacza w polskim systemie prawnym odpowiednio członków zarządów i członków rad nadzorczych czy komisji rewizyjnych) poprzez wprowadzenie adekwatnych, jasno sformułowanych kryteriów wyboru na te stanowiska. Spółki objęte omawianym obowiązkiem będą zobowiązane do równego uznawania kompetencji, wiedzy i umiejętności, niezależnie od płci kandydata.
Wprowadzenie minimalnych standardów do procedury wyboru oraz obiektywnej, porównawczej oceny kwalifikacji kandydatów ma doprowadzić do zwiększenia równowagi płci na stanowiskach, które są kluczowe przy podejmowaniu najważniejszych decyzji inwestycyjnych i biznesowych w spółce.
Zdaniem Komisji Europejskiej tak wprowadzone kryteria zapewnią transparentność procesów selekcji, tak aby kandydaci byli oceniani obiektywnie, na podstawie swoich indywidualnych zasług, niezależnie od płci.
Jednocześnie, w przypadku, gdy wynik „testu kompetencji, wiedzy i umiejętności” będzie identyczny dla kandydatów obydwu płci, spółka będzie zobowiązana powierzyć stanowisko kandydatowi płci niedostatecznie reprezentowanej.
Ponadto, na wniosek kandydata, który nie został wybrany, spółka jest zobowiązana ujawnić kryteria, które były podstawą wyboru, wraz z obiektywną oceną porównawczą kandydatów według tych kryteriów, a także konkretne względy, które w danym przypadku zdecydowały ostatecznie o wyborze kandydata nienależącego do mniejszości. Dyrektywa zobowiązuje także Państwa Członkowskie do wprowadzenia procedury odwoławczej od decyzji organu spółki do sądu lub innego właściwego organu.
ŚRODKI SŁUŻĄCE OSIĄGNIĘCIU CELÓW
Równość płci stanowi w prawie unijnym jedno z praw podstawowych, które podlega szczególnej ochronie. Zadaniem organów unijnych jest promowanie równej niezależności ekonomicznej kobiet i mężczyzn, niwelowanie różnic w wynagradzaniu kobiet i mężczyzn, zwiększanie równowagi płci w procesie podejmowania decyzji oraz zachęcenie do równego podziału obowiązków opiekuńczych.
Problemem pozostaje jednak nierównomierna koncentracja kobiet i mężczyzn w różnych sektorach rynku pracy. Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn (EIGE) w maju 2023 roku opublikował zestawienie danych dotyczących liczby kobiet i mężczyzn na kluczowych stanowiskach decyzyjnych. Informacje te zostały podzielone wedle poszczególnych sektorów, jednak w każdym z nich można zauważyć znaczną dysproporcję pomiędzy udziałem kobiet a mężczyzn w procesie podejmowania najważniejszych decyzji gospodarczych. W 2023 r. udział kobiet w największych spółkach publicznych jako prezesek, członkiń zarządu lub przedstawicielek pracowników wyniósł zaledwie 34%.
Zgodnie z Dyrektywą, do dnia 30 czerwca 2026 r., duże spółki publiczne muszą osiągnąć jeden z wymienionych progów: co najmniej 40% stanowisk dyrektorów niewykonawczych (czyli pełniących funkcje nadzorcze) lub co najmniej 33% wszystkich stanowisk dyrektorskich (czyli zarówno dyrektorów nie wykonawczych, jak i wykonawczych) powinny zajmować osoby płci niedostatecznie reprezentowanej. Oznacza to, że spółki są zobowiązane dostosować skład osobowy swoich rad nadzorczych lub komisji rewizyjnych oraz zarządów do powyższych wskaźników do połowy 2026 r.. W gestii krajowych ustawodawców pozostaje decyzja, który z powyższych parytetów będzie obowiązywał w danym Państwie Członkowskim.
CZAS PRZEWIDZIANY NA IMPLEMENTACJĘ
Aby osiągnąć równowagę płci jak najszybciej, przy jednoczesnym pozostawieniu spółkom publicznym odpowiedniego czasu na wprowadzenie niezbędnych rozwiązań, Państwa Członkowskie są zobowiązane implementować Dyrektywę do dnia 28 grudnia 2024 r., tak aby do 30 czerwca 2026 r. najpóźniej duże spółki publiczne wprowadziły odpowiednie parytety. Oznacza to, że warto rozważyć podjęcie działań przygotowawczych już teraz.
Przypomnijmy, że obecnie Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW 2021, do których stosowania zobowiązały się spółki publiczne notowane na GPW przewidują, że spółki te będą posiadać politykę różnorodności w zakresie składu personalnego zarządu oraz rady nadzorczej. Oznacza to, że spółka publiczna jest zobowiązana określić cele i kryteria różnorodności m.in. w takich obszarach jak płeć, wykształcenie, specjalistyczna wiedza, wiek czy doświadczenie zawodowe. W zakresie zróżnicowania pod względem płci, stosownie do Dobrych Praktyk Spółek Notowanych na GPW 2021, warunkiem zapewnienia różnorodności organów spółki publicznej jest udział mniejszości w danym organie na poziomie nie niższym niż 30%.
Podstawa prawna:
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2381 z dnia 23 listopada 2022 r. w sprawie poprawy równowagi płci wśród dyrektorów spółek giełdowych oraz powiązanych środków.
Prawnicy WKB doradzali Greenvolt Power przy podpisaniu przedwstępnych umów sprzedaży udziałów spółek rozwijających projekty OZE na rzecz Energa Wytwarzanie. Transakcja obejmuje hybrydowy projekt Sompolno (farma wiatrowa oraz farmy fotowoltaiczne) oraz Opalenica (farmy fotowoltaiczne), o łącznej mocy 58,6 MW.
GreenVolt Power to jeden z największych międzynarodowych operatorów elektrowni wiatrowych i słonecznych, działający w ponad 15 krajach i dysponujący łącznym potencjałem 6,7 GW.
Energa Wytwarzanie jest częścią Grupy Energa, jednej z czterech największych firm energetycznych w Polsce i jednego z trzech największych dostawców energii elektrycznej w Polsce.
Prawnicy WKB zapewnili GreenVolt Power podczas procesu aukcyjnego kompleksowe doradztwo transakcyjne, w tym przegląd umów NDA, NBO, także w przygotowywaniu i negocjowaniu umów PSPA oraz pozostałej dokumentacji transakcyjnej.
Wartość transakcji to 107 mln Euro, a zamknięcie transakcji warunkowane jest spełnieniem się warunków zawieszających, określonych w umowach.
Rada Ministrów pracuje nad przyjęciem kolejnej edycji programu wsparcia dla przemysłu energochłonnego, którego celem jest przyznanie dopłat na pokrycie zwiększonych kosztów prowadzenia działalności gospodarczej związanych ze wzrostem cen energii elektrycznej lub gazu ziemnego.
Program kierowany jest do przedsiębiorców, którzy spełniają warunek energochłonności, przy czym nie ma ograniczenia co do konkretnych rodzajów działalności –istotne jest żeby większość przychodu była uzyskiwana z działalności wskazanych w sekcjach B i C PKD.
Więcej informacji na temat programu i możliwego wsparcia ze strony WKB można znaleźć TUTAJ.
Na rynku jest już dostępna kolejna edycja uznanej publikacji Getting The Deal Through. Merger Control 2024, której współautorami są eksperci z zespołu prawa konkurencji WKB: Aleksander Stawicki, dr Bartosz Turno oraz Wojciech Kulczyk.
Getting The Deal Through. Merger Control to kompleksowe opracowanie na temat regulacji z zakresu kontroli koncentracji przedsiębiorców obowiązujących w wybranych krajach oraz praktyki ich stosowania przez organy antymonopolowe. W ramach opracowania na ten sam zestaw pytań odpowiadają eksperci prawa konkurencji z ponad 70 jurysdykcji na całym świecie.
Aleksander Stawicki (partner zarządzający), dr Bartosz Turno (partner) oraz Wojciech Kulczyk (counsel) są autorami rozdziału poświęconego rozwiązaniom przyjętym w Polsce. Zachęcamy do zapoznania się z nim online.
WSTĘP
Obecnie Ukraina zaciekle broni swojej wolności i suwerenności zarówno na polu bitwy, jak i na frontach gospodarczych i społecznych. Wojna trwa ale, z wiarą w zwycięstwo, ustawodawcy w Ukrainie pracują nad poprawą prawa, szczególnie w dziedzinie planowania urbanistycznego, rozumiejąc potrzebę odbudowy Ukrainy w przyszłości.
Jakie dokładnie są zmiany, o których powinny wiedzieć zagraniczne firmy planujące udział w procesie odbudowy Ukrainy?
REFORMA PLANOWANIA URBANISTYCZNEGO
Odnosi się to do obszernego projektu ustawy nr 5655, który został przyjęty przez Radę Najwyższą Ukrainy w grudniu 2022 r. i od tego czasu czeka na podpis prezydenta Ukrainy (dokument dostępny jest TUTAJ).
Projekt ustawy wywołał wiele kontrowersji w społeczeństwie i wśród samorządów lokalnych, ze względu na znaczne pozbawienie władz państwowych funkcji kontrolnych i przekazanie ich w ręce prywatne. Inicjatorzy projektu ustawy powołują się z kolei na potrzebę wyeliminowania korupcji w organach administracji rządowej, natomiast szerzej rozumiani działacze społeczni uważają, że mamy do czynienia z lobbyingiem dużych deweloperów.
Wśród głównych zmian są:
możliwość ustanawiania służebności gruntowych dla podziemnych części gruntu, co daje szersze możliwości deweloperom i jest szczególnie istotne w świetle konieczności zapewnienia schronów przeciwlotniczych;
uprawnienia władz lokalnych do wydawania pozwoleń na prace budowlane zostały znacznie ograniczone, co ma na celu wyeliminowanie korupcji;
prywatne firmy zostaną upoważnione do przeprowadzania kontroli planowania urbanistycznego. Inicjatorzy projektu realizują w ten sposób cel wyeliminowania korupcji w szeregach uprawnionych organów;
aby prowadzić swoją działalność, upoważnione firmy w dziedzinie kontroli urbanistycznej muszą zawrzeć umowę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej w wysokości 3 mln euro dla obiektów, które zgodnie z klasą konsekwencji (odpowiedzialności) należą do obiektów o średnich (CC2) i 5 mln euro dla obiektów o wysokich (CC3) konsekwencjach. Oznacza to, że w przypadku zdarzenia objętego ubezpieczeniem firma ubezpieczeniowa będzie musiała zapłacić określone kwoty, ale także wskazuje, że dostęp do rynku będzie otwarty tylko dla dużych graczy;
cały proces od uzyskania warunków zabudowy do oddania obiektu do użytku staje się zdigitalizowany i przejrzysty. W tym celu stworzono Jednolity Państwowy System Elektroniczny w dziedzinie budownictwa. Każdy obywatel może zobaczyć dokumenty związane z każdym obiektem, a sądy są zobowiązane do wskazania numeru rejestracyjnego obiektu w tym systemie w swoich decyzjach.
Należy wspomnieć, że nie jest publicznie dostępna ostateczna wersja dokumentu, który został przesłany do podpisu Prezydenta.
PARTNERSTWA PUBLICZNO – PRYWATNE
Partnerstwa publiczno-prywatne są szeroko stosowane w Europie, ale nie cieszą się dużym zainteresowaniem na Ukrainie. Podstawą prawną dla partnerstwa publiczno-prywatnego w Ukrainie jest ukraińska ustawa „O partnerstwie publiczno-prywatnym”. Zgodnie z obowiązującym prawem:
zagraniczni inwestorzy mogą uczestniczyć w partnerstwie publiczno-prywatnym, ale jeśli wygrają przetarg, muszą założyć podmiot prawny (spółkę zależną) na Ukrainie w celu zawarcia umowy o współpracy;
istnieje swobodny wybór mechanizmu rozstrzygania sporów (może to być również arbitraż międzynarodowy zlokalizowany za granicą) oraz inne gwarancje państwowe zawarte w ustawie, które mogą zmniejszyć obawy partnerów prywatnych z zagranicy dotyczące konieczności założenia spółki w Ukrainie w celu zawarcia umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym.
Mechanizm partnerstwa publiczno-prywatnego jest dobrze uregulowany i szczegółowo opisany w ukraińskim ustawodawstwie, ale niedociągnięciami są długotrwała procedura i przeszkody biurokratyczne.
Obecnie instytucja ta również podlega reformie. Reforma partnerstwa publiczno-prywatnego została przedstawiona w Lugano w lipcu 2022 r. w ramach Planu Modernizacji Ukrainy.
Kluczowym celem reformy jest uproszczenie procedury i skrócenie czasu potrzebnego na przygotowanie projektów. Jej status (projekt ustawy nr 7508 dostępny jest TUTAJ) to „przyjęty jako podstawa”. Oczekuje się, że przejdzie drugie czytanie, a następnie zostanie podpisany przez Prezydenta i opublikowany.
Śledzimy ten proces i oczekujemy, że partnerstwo publiczno-prywatne rozpocznie działanie z nowym podejściem biznesowym.
MORATORIUM NA PRZELEWY TRANSGRANICZNE W UKRAINIE
W dniu 24.02.2022 r. Narodowy Bank Ukrainy wprowadził moratorium na przelewy transgraniczne na okres stanu wojennego.
W szczególności, ukraińskim bankom zabrania się dokonywania transgranicznych przelewów środków z rachunków na Ukrainie na rachunki banków niebędących rezydentami w Ukrainie, zarówno w hrywnie, jak i w walucie obcej, z wyjątkiem przypadków opisanych w Uchwale.
W kontekście płatności za towary lub usługi budowlane, warto zauważyć, że istnieje Lista Importu Krytycznego (Uchwała Rady Ministrów nr 153 dostępna jest TUTAJ), która obejmuje towary, które mogą być importowane na Ukrainę i nie podlegają moratorium, tj. za takie towary lub usługi można swobodnie płacić z terytorium Ukrainy.
Tym samym, aby bezpiecznie dostarczyć np. towary budowlane na Ukrainę i otrzymać za nie zapłatę, należy sprawdzić, czy ten konkretny towar znajduje się na zatwierdzonej Liście Importu Krytycznego. Lista ta jest dość obszerna, ale nadal zaleca się sprawdzenie, a nawet potwierdzenie informacji w Służbie Celnej. Jest to również istotne, ponieważ lista jest stale zmieniana, na przykład podczas wojny pozycje na liście były zmieniane ponad 30 razy.
Ze skutkiem od dnia 16.06.2023 r. przedmiotowa uchwała została zmieniona w taki sposób, że ograniczenie nie ma zastosowania do przekazywania środków pieniężnych w celu wykonania zobowiązań dłużnych wobec nierezydenta z tytułu kredytu, pożyczki lub zwrotnej pomocy finansowej, jeżeli taki kredyt jest udzielany z udziałem MIF lub z udziałem zagranicznej agencji kredytów eksportowych (np. KUKE) lub państwa obcego za pośrednictwem upoważnionej osoby lub banku (jeżeli państwo jest jego akcjonariuszem).
W dniu 20.06.2023 r. wprowadzono kolejną poprawkę w celu rozszerzenia „okna możliwości” dla transgranicznych transferów środków z Ukrainy.
W szczególności zakaz ten nie ma zastosowania do transgranicznych transakcji przelewów pieniężnych w ramach wypełniania zobowiązań wynikających z pożyczki otrzymanej przez rezydenta Ukrainy od nierezydenta, o ile spełnione są następujące warunki:
pożyczka zostanie przelana na rachunek bieżący rezydenta w ukraińskim banku po 20 czerwca 2023 r.;
kwota transakcji walutowej [z wyjątkiem przelewu środków na spłatę kwoty pożyczki] nie przekracza kwoty płatności według maksymalnej stopy procentowej (12% w stosunku rocznym);
w przypadku pożyczki otrzymanej przez pożyczkobiorcę będącego rezydentem na okres nieprzekraczający trzech lat, transfer środków w celu wypełnienia zobowiązań wynikających z odpowiedniej umowy odbywa się wyłącznie kosztem własnych (nie nabytych, nie uzyskanych od rezydenta) środków w walucie obcej;
w przypadku pożyczki otrzymanej przez pożyczkobiorcę będącego rezydentem na okres dłuższy niż trzy lata, w ciągu pierwszych trzech lat od daty otrzymania kwoty pożyczki, transfer środków na spłatę kwoty głównej pożyczki odbywa się wyłącznie kosztem własnych (nie zakupionych, nie uzyskanych od rezydenta) środków w walucie obcej. Spłata odsetek, prowizji i opłat z tytułu danej pożyczki może być również dokonywana przez pożyczkobiorcę będącego rezydentem kosztem waluty obcej zakupionej w jego imieniu.
Bank jest odpowiedzialny za monitorowanie zgodności z maksymalnymi kwotami płatności.
PODSUMOWANIE
W ujęciu ogólnym, Ukraina uruchomiła zakrojony na szeroką skalę proces udoskonalania ustawodawstwa, mający na celu uproszczenie i przyspieszenie procesów wymaganych do przywrócenia uszkodzonych obiektów infrastruktury, które ucierpiały w wyniku agresji wojskowej Federacji Rosyjskiej. Poprawki mają na celu zwiększenie stabilności gospodarczej, wzmocnienie gwarancji dla biznesu, przejrzystości wszystkich procesów i wyeliminowanie korupcji.
W razie jakichkolwiek pytań lub konieczności uzyskania dodatkowej porady, prosimy o kontakt z autorką alertu, Hanną Yankovską z zespołu Eastern Desk WKB.
Alert dostępny jest także w języku ukraińskim TUTAJ.
Prawnicy WKB wspierali AFCON Renewable Energy i EuroEnergy w procesie przygotowania i negocjacji umowy EPC farmy fotowoltaicznej Boguszyn I i Boguszyn II o łącznej mocy 20 MW, która ma powstać w województwie wielkopolskim.
Doradztwo WKB obejmowało wsparcie w procesie prowadzącym do zawarcia umowy, w szczególności opracowanie umowy z generalnym wykonawcą oraz negocjacje jej ostatecznego brzmienia.
Wsparcie prawne zapewnili Marta Midloch i Adam Ruszkiewicz, członkowie zespołu Infrastruktury i Zamówień Publicznych.
Gratulujemy wszystkim zaangażowanym i życzymy sprawnej realizacji projektu!
Am 1. Juli 2023 endete zum ersten Mal seit 2020 der von der Regierung ausgerufene Pandemiezustand auf dem Gebiet Polens.
Damit sind bestimmte Regelungen ausgelaufen, die eingeführt wurden, um Unternehmen vor den Folgen der durch die COVID-Pandemie ausgelösten Störungen des Wirtschaftslebens zu schützen.
Eine der Regelungen, die gerade ausgelaufen ist, ist die Aussetzung der Verpflichtung, innerhalb von 30 Tagen nach Eintritt der Zahlungsunfähigkeit einen Insolvenzantrag zu stellen, sofern die Zahlungsunfähigkeit auf die COVID-Pandemie zurückzuführen ist.
Folglich sind die Geschäftsführer bzw. Vorstandsmitglieder polnischer Unternehmen, die infolge der COVID-Pandemie zahlungsunfähig geworden sind und keinen entsprechenden Insolvenzantrag gestellt haben, verpflichtet, bis zum 30. Juli 2023 die Insolvenz ihres Unternehmens zu melden. Geschäftsführer bzw. Vorstandsmitglieder, die es unterlassen, riskieren zivil-, straf-, steuer- und verwaltungsrechtliche Konsequenzen.
Was sollten Geschäftsführer/Vorstände in Polen in diesem Zusammenhang wissen und tun? Welche praktischen Auswirkungen könnte dies für diejenigen haben, die in Polen Geschäfte machen?
INSOLVENZPRÜFUNGEN NACH POLNISCHEM RECHT
Das polnische Insolvenz- und Sanierungsrecht sieht zwei verschiedene Insolvenztests zur Prüfung der Zahlungsunfähigkeit eines Schuldners:
Der Schuldner ist nicht mehr in der Lage, seine Geldschulden bei Fälligkeit zu begleichen (Liquiditätsinsolvenztest);
Der Liquiditätsinsolvenztest ist der wichtigste Test für die Zahlungsunfähigkeit eines Schuldners, der sowohl für natürliche als auch für juristische Personen gilt.
Es wird vermutet, dass ein Schuldner nicht mehr in der Lage ist, seine Geldschulden bei Fälligkeit zu begleichen, wenn der Verzug bei der Zahlung s drei Monate überschreitet.
oder
Die Geldschulden übersteigen den Wert der Aktiva während eines ununterbrochenen Zeitraums von mehr als vierundzwanzig Monaten (Bilanzinsolvenztest).
Der Bilanzinsolvenztest ist nur auf juristische Personen (einschließlich Kapital- und Personengesellschaften) anwendbar.
Es wird vermutet, dass die Verbindlichkeiten des Schuldners sein Vermögen übersteigen, wenn die Bilanzverbindlichkeiten (ohne Finanzrücklagen und Verbindlichkeiten gegenüber verbundenen Unternehmen) den Wert der Aktiva des Schuldners übersteigen und dieser Zustand länger als vierundzwanzig Monate andauert. Bei dem Bilanzinsolvenztest werden u. a. künftige Verbindlichkeiten und Verbindlichkeiten gegenüber den Gesellschaftern oder Aktionären, die sich aus einem Darlehen oder einem anderen Rechtsgeschäft mit ähnlicher Wirkung aus den letzten fünf Jahren ergeben, nicht mitgerechnet.
INSOLVENZBEZOGENE VERPFLICHTUNGEN DER GESCHÄFTSFÜHRER BZW. VORSTANDSMITGLIEDER POLNISCHER GESELLSCHAFTEN UND DIE DAMIT VERBUNDENE HAFTUNG
Pflicht zur fristgerechten Stellung eines Insolvenzantrags
Ein Schuldner, bei dem es sich um einen Unternehmer handelt, ist verpflichtet, innerhalb von 30 (dreißig) Tagen nach Eintritt seiner Zahlungsunfähigkeit einen Insolvenzantrag zu stellen (bei juristischen Personen muss einer der beiden Insolvenztests erfüllt sein).
Im Falle der juristischen Personen in Polen obliegt die Pflicht, innerhalb der genannten Frist einen Insolvenzantrag zu stellen, jedem Mitglied der Geschäftsführung bzw. des Vorstands der Gesellschaft, und zwar unabhängig davon, ob es direkt an der laufenden Geschäftsführung des Unternehmens beteiligt ist oder ob die Zuständigkeiten unter den Geschäftsführern bzw. den Vorstandsmitgliedern der Gesellschaft intern aufgeteilt sind.
Im Gegensatz zu anderen Rechtsordnungen lässt der polnische Gesetzgeber den Geschäftsführern/Vorstandsmitgliedern keinen Spielraum, sich der Anmeldung zu entziehen, wenn sie vernünftigerweise davon ausgehen können, dass die Fortsetzung der Geschäftstätigkeit der Gesellschaft den Gläubigern nicht zum Nachteil gereichen wird oder dass die Zahlungsfähigkeit langfristig wiederhergestellt wird.
Haftung für die Schulden der Gesellschaft und für Schäden, die den Gläubigern zugefügt werden
Die Geschäftsführer einer polnischen Gesellschaft mit beschränkter Haftung und die Vorstände einer einfachen Aktiengesellschaft können persönlich für die Schulden der Gesellschaft haften, wenn sich die Vollstreckung gegen die Gesellschaft als unwirksam erweist, es sei denn, sie weisen nach, dass (i) rechtzeitig ein Insolvenzantrag gestellt wurde oder alternativ das Sanierungsverfahren innerhalb dieser Frist eröffnet wurde, (ii) sie kein Verschulden an der verspäteten Antragstellung hatten oder (iii) den Gläubigern des Unternehmens trotz Nichterfüllung der Insolvenzantragspflicht kein Schaden entstanden ist.
Darüber hinaus kann das Versäumnis, rechtzeitig einen Insolvenzantrag zu stellen, auch die Haftung gegenüber den Gläubigern des Schuldners für Schäden auslösen. Diese Art der Haftung gilt für die Mitglieder der Geschäftsführung bzw. des Vorstands aller Gesellschaften. Es wird davon ausgegangen, dass der Schaden eines Gläubigers dem Wert seiner unbefriedigten Forderung entspricht.
Haftung für Steuern und Sozialversicherungsbeiträge
Darüber hinaus können die Mitglieder der Geschäftsführung bzw. des Vorstands einer polnischen Gesellschaft mit beschränkter Haftung, einer einfachen Aktiengesellschaft oder einer Aktiengesellschaft für die Steuer- und Sozialversicherungsrückstände der von ihnen geleiteten Gesellschaft haften, wenn sich die Vollstreckung in das Vermögen der Gesellschaft als teilweise unwirksam erweist, es sei denn, sie weisen nach, dass (i) der Insolvenzantrag rechtzeitig gestellt wurde oder alternativ das Sanierungsverfahren zu diesem Zeitpunkt eröffnet wurde; oder (ii) sie kein Verschulden an der verspäteten Antragstellung trifft.
Es ist darauf hinzuweisen, dass die Verwaltungsgerichte, die über die Haftung der Mitglieder der Geschäftsführung bzw. des Vorstands für öffentliche Abgaben entscheiden, eine weitaus strengere Rechtsauslegung zugunsten der Interessen der öffentlichen Hand vornehmen.
Ein Geschäftsführer bzw. Vorstandsmitglied kann von der Haftung befreit werden, wenn er den zuständigen Behörden jene Vermögenswerte der Gesellschaft mitteilt, die für eine erfolgreiche Befriedigung eines überwiegenden Teils der öffentlichen Abgaben verwendet werden können, was in der Praxis äußerst selten möglich ist.
Strafrechtliche und quasi-strafrechtliche Verantwortlichkeit für eine fehlende oder verspätete Insolvenzanmeldung
Stellt ein Geschäftsführer bzw. Vorstandsmitglied den Insolvenzantrag nicht rechtzeitig, kann es zur strafrechtlichen Verantwortlichkeit des Geschäftsführers bzw. Vorstandsmitglieds und/oder eines Liquidators der Gesellschaft nach dem Handelsgesellschaftsgesetzbuch, dem Strafgesetzbuch bzw. unter bestimmten Umständen nach dem Steuerstrafgesetzbuch führen. Zu den möglichen Strafen gehören Geldstrafen, Freiheitseinschränkungen oder sogar Freiheitsstrafen. Bisher wurden allerdings strafrechtliche Sanktionen gegen Manager, die ihre insolvenzrechtlichen Pflichten verletzten, nicht häufig verhängt.
Es sei darauf hingewiesen, dass das polnische Strafgesetzbuch auch eine Reihe von Straftaten vorsieht, die im Zusammenhang mit der Insolvenz begangen werden können, wie z. B. betrügerische Vermögensübertragungen oder selektive Rückzahlung von Schulden. Diese dürfen die Geschäftsführer bzw. Vorstandsmitglieder, die in der Notlage vor der Insolvenzanmeldung nach Auswegen suchen, nicht außer Acht lassen.
Darüber hinaus kann eine verspätete Antragstellung eine quasi strafrechtliche Verantwortlichkeit der Geschäftsführer bzw. Vorstandsmitglieder auslösen, indem ihnen für 1 bis 10 Jahre gerichtlich verboten wird, eine Geschäftstätigkeit auszuüben oder als Mitglied der Geschäftsführung/des Vorstands und/oder des Aufsichtsrats von juristischen Personen tätig zu sein.
Scheingeschäftsführer (Shadow directors)
Das polnische Recht kennt das Konzept eines Scheingeschäftsführers nicht. Hier gibt es lediglich die Ausnahme, dass eine Person, die das Vermögen eines Schuldners tatsächlich verwaltet und wesentlich dazu beiträgt , dass ein Insolvenzantrag nicht innerhalb der gesetzlichen Frist gestellt wird, quasi strafrechtlich haftbar gemacht werden kann (Verbot der Ausübung einer Geschäftstätigkeit).
AUSSETZUNG DER INSOLVENZANMELDUNG WEGEN COVID
Durch Ausbruch der COVID-19-Pandemie im Jahr 2020 wurden spezifische Regelungen in das polnische Recht eingeführt, um Unternehmen vor den schwerwiegenden Folgen der Pandemie zu schützen. Hierzu gehörte eine begrenzte Aussetzung der Insolvenzanmeldepflicht.
Die 30-tägige Insolvenzantragsfrist für Schuldner, deren Zahlungsunfähigkeit (i) während des von der Regierung verkündeten Zustands der Epidemie oder der epidemischen Bedrohung und (ii) als Folge von COVID-19 eintrat, wurde bis zur Aufhebung des Zustands der Epidemie und der epidemischen Bedrohung auf dem Gebiet Polens ausgesetzt (dann würde die 30-tägige Antragsfrist wieder erneut laufen).
Der von der Regierung ausgerufene Zustand der epidemischen Bedrohung endete am 30. Juni 2023, was bedeutet, dass die Geschäftsführer bzw. Vorstandsmitglieder polnischer Gesellschaften, die bis Ende Juni 2023 unter Berufung auf die Ausnahmeregelung zahlungsunfähig geworden sind, bis zum 30. Juli 2023 Zeit haben, die Insolvenz anzumelden, um persönlicher Haftung zu entgehen.
Es ist schwer festzustellen, wie viele Manager sich bewusst dafür entschieden haben, den entsprechenden Insolvenzantrag nicht zu stellen. Die Prämissen für die Verschiebung des Antrags ließen Zweifel an ihrer Anwendung in komplexeren Fällen aufkommen, in denen die COVID-Pandemie nicht der einzige Grund für die Insolvenz sein könnte.
Da die Insolvenz jedoch während des von der Regierung ausgerufenen epidemischen Zustands bzw. der epidemischen Bedrohung eingetreten ist, wird davon ausgegangen, dass sie auf die COVID-Pandemie zurückzuführen ist. Dies bietet allen Geschäftsführern bzw. Vorstandsmitgliedern polnischer Unternehmen, die (bewusst oder unbewusst) innerhalb von 30 Tagen ab Insolvenz der Gesellschaft keinen entsprechenden Antrag gestellt haben, eine Chance.
WAS SOLLTEN DIE GESCHÄFTSFÜHRER BZW. VORSTANDSMITGLIEDER DER POLNISCHEN GESELLSCHAFTEN PRÜFEN ODER TUN, UM EINE PERSÖNLICHE HAFTUNG ZU VERMEIDEN?
Erstens wird den Managern polnischer Gesellschaften empfohlen, zu prüfen, ob einer der Insolvenztests für ihre Unternehmen erfüllt ist. Während die Erfüllung des Liquiditätstests nur selten übersehen werden kann, kann die Erfüllung des Bilanztests leicht über Monate oder Jahre hinweg unbemerkt bleiben, da sie sich möglicherweise nicht auf das Tagesgeschäft des polnischen Unternehmens auswirkt. Dies gilt insbesondere dann, wenn die für die Fortführung der Geschäftstätigkeit erforderliche Liquidität von der Muttergesellschaft oder durch externe Finanzierung auf Gruppenebene bereitgestellt wird. Daher wird dringend empfohlen, einen Bilanzinsolvenztest auf der Grundlage von 24-Monats-Datendurchzuführen.
Stellt es sich zweitens heraus, dass der Insolvenztest in Bezug auf eine bestimmte Gesellschaft erfüllt ist, sind die möglichen Maßnahmen unter den nach polnischem Recht verfügbaren Instrumenten zu untersuchen. Die Wahl einer entsprechenden Lösung hängt von der Schuldenstruktur und der Liquiditätslage einer bestimmten Gesellschaft ab. Im Allgemeinen können aber die Geschäftsleiter Folgendes in Betracht ziehen (i) Umschuldung; (ii) Umstrukturierung der Gesellschaft durch einen freiwilligen Umtausch von Schulden in Eigenkapital; oder (iii) Einleitung eines der vier verfügbaren gerichtlich überwachten Umstrukturierungsverfahren.
Es sei darauf hingewiesen, dass es je nach den Umständen für die Geschäftsführer/Vorstandmitglieder auch ratsam sein kann, parallel zur Umsetzung anderer Umstrukturierungsoptionen einen Insolvenzantrag zu stellen. Insbesondere wenn ein formeller Umstrukturierungsweg eingeschlagen werden soll, wird der Insolvenzantrag in der Regel gestellt, um die Laufzeit der Haftung eines Managers zu stoppen, während der Umstrukturierungsantrag vorbereitet wird. Da die Umstrukturierungsverfahren nach polnischem Recht Vorrang haben, wäre das Insolvenzgericht verpflichtet, über den Umstrukturierungsantrag zuerst oder zusammen mit dem Insolvenzantrag zu entscheiden.
WELCHE RISIKEN SOLLTEN GESCHÄFTSLEUTE IN POLEN KENNEN UND WAS KÖNNEN SIE TUN, UM DIESE ZU MINDERN?
In Anbetracht der obigen Ausführungen ist damit zu rechnen, dass bei den polnischen Insolvenzgerichten vermehrt Insolvenzanträge gestellt und von den polnischen Gesellschaften Umstrukturierungsverfahren eingeleitet werden.
Obwohl es unwahrscheinlich ist, dass dies zu einer massiven Insolvenzwelle führen wird (in den meisten Fällen werden ja wohl Umstrukturierungsanträge gestellt), empfehlen wir auf jeden Fall erhöhte Vorsicht bei der Solvenzüberwachung der polnischen Geschäftspartner, da deren Insolvenz und/oder Umstrukturierung ihre Geschäftsbeziehungen erheblich beeinträchtigen kann.
Erstens kann den Schuldnern in einem Insolvenz- und/oder Umstrukturierungsverfahren das Recht entzogen werden, das Vermögen der Gesellschaft zu verwalten. Die Verwaltung würde in diesem Fall dem gerichtlich bestellten Treuhänder oder Verwalter übertragen. Selbst wenn der Schuldner im Besitz des Vermögens bleibt, werden alle Handlungen, die über den normalen Geschäftsbetrieb hinausgehen, von dem gerichtlich bestellten Verwalter überwacht. Der Verwalter kann auch in der Zeit zwischen dem entsprechenden Antrag und der Eröffnung des Insolvenzverfahrens bestellt werden. Dies kann sich auf die Fähigkeit des Schuldners auswirken, verbindliche Verträge abzuschließen und/oder sie sogar zu kündigen.
Zweitens können sowohl im Insolvenz- als auch im Sanierungsverfahren bestimmte Handlungen des Schuldners vor der Verfahrenseröffnung für ungültig und/oder unwirksam befunden werden. Die zuständige gerichtlich bestellte Behörde, die die Masse verwaltet, hat das Recht, nicht vollständig erfüllte Verträge aus der Zeit vor der Verfahrenseröffnung zu kündigen.
Andererseits sieht das polnische Sanierungsrecht vor, dass die andere Vertragspartei für die Dauer des Umstrukturierungsverfahrens u.a. Mietverträge über Immobilien, in denen das zu sanierende Unternehmen tätig ist, Leasingverträge, Garantieverträge, Verträge über die Gewährung von Lizenzen an den Schuldner und/oder andere Verträge von grundlegender Bedeutung für die Geschäftstätigkeit des Schuldners ohne Zustimmung des Gläubigerrats (ein kollektives Gremium, das die Gläubiger im Umstrukturierungsverfahren vertritt) nicht wirksam kündigen kann. Der gerichtlich bestellte Sachwalter oder Verwalter sollte innerhalb von drei Wochen nach Eröffnung des Restrukturierungsverfahrens eine Liste solcher unkündbaren Verträge erstellen, die in die letztgenannte Kategorie fallen. Andere Parteien solcher Verträge haben keine rechtlichen Möglichkeiten, gegen ihre Aufnahme in eine solche Liste Einspruch zu erheben. Beachten Sie, dass diese sehr weit gefasste Kategorie von Verträgen erst am 1. Dezember 2021 hinzugefügt wurde, so dass es keine etablierte Praxis in diesem Bereich gibt. Daher besteht für alle Verträge, die mit Schuldnern geschlossen werden, die sich in einem polnischen Umstrukturierungsverfahren befinden, die Gefahr, dass sie für die Dauer des Umstrukturierungsverfahrens (das oft zwei bis drei Jahre dauert) unkündbar werden.
Da die oben genannten Beschränkungen für die Beendigung von Verträgen mit zu sanierenden Schuldnern jedoch erst ab Eröffnung des Umstrukturierungsverfahrens gelten, ist es möglich, bestimmte Maßnahmen zu ergreifen, um diese Risiken von der Antragstellung bis zur tatsächlichen Eröffnung des Verfahrens (dies nimmt oft mehr als 6 Monate in Anspruch) zu mindern.
Daher empfehlen wir eine kontinuierliche Überwachung der Eintragungen im zentralen Schuldnerregister, in dem alle Anträge auf Insolvenz- und Umstrukturierungsverfahren in Bezug auf Gesellschaften mit Sitz in Polen offengelegt werden und öffentlich zugänglich sind.
Kancelaria WKB doradzała Accel-KKR, wiodącemu globalnemu funduszowi inwestycyjnemu działającemu w sektorze oprogramowania, w związku z polskimi aspektami nabycia większościowego pakietu udziałów w Symfonia Sp. z o.o.
Accel-KKR zrealizował ponad 100 inwestycji na całym świecie, w tym w Ameryce Północnej, Europie, Ameryce Łacińskiej, Australii i Azji. Fubdusz, posiadający swoje biura w Stanach Zjednoczonych, Europie i Meksyku, koncentruje się na inwestowaniu w średniej wielkości przedsiębiorstwa, działające na rynku oprogramowania i usług technologicznych. Fundusz posiada 19 mld USD zainwestowanego kapitału.
Symfonia jest liderem w Polsce w zakresie rozwoju i dostarczania oprogramowania do zarządzania płacami, ERP oraz zarządzania finansami dla małych i średnich przedsiębiorstw. W marcu 2021 r. Symfonia stała się spółką portfelową Mid-Europa, wiodącej instytucji private equity w Europie Środkowej.
Transakcja podlega zatwierdzeniu przez organy regulacyjne i ma zostać zamknięta jeszcze w 2023 roku.
Głównym doradcą prawnym Accel-KKR była kancelaria Goodwin Procter (UK) LLP. Kirkland & Ellis wspierał Accel-KKR w zakresie pozyskania finansowania zewnętrznego.
W dniu 29 marca 2023 r. Komisja Europejska przyjęła projekt dyrektywy w sprawie szerszego wykorzystania i aktualizacji narzędzi i procesów cyfrowych w ramach prawa spółek (dalej: „dyrektywa”). Celem dyrektywy jest ułatwienie transgranicznej działalności spółek poprzez:
zmniejszenie biurokracji i obciążeń administracyjnych w szczególności podczas zakładania spółek zależnych lub oddziałów w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej oraz
zwiększenie przejrzystości i zaufania do przedsiębiorców transgranicznych.
Cele te mają zostać osiągnięte poprzez wprowadzenie narzędzi cyfrowych ułatwiających działalność transgraniczną spółek, tj.: unijnego certyfikatu spółki zawierającego podstawowe informacje o spółce czy wielojęzycznego, ujednoliconego wzoru unijnego cyfrowego pełnomocnictwa uznawanego we wszystkich państwach członkowskich.
Ponadto dyrektywa wprowadzi tzw. „zasadę jednorazowości”, dzięki której spółki zakładające oddziały lub spółki zależne w innych państwach członkowskich nie będą musiały zgłaszać do rejestrów tych państw własnych danych, wcześniej ujawnionych w krajowych rejestrach działalności gospodarczej. Dane te będą wymieniane za pośrednictwem unijnego systemu integracji rejestrów przedsiębiorstw (BRIS), który zostanie połączony z systemem integracji rejestrów beneficjentów rzeczywistych (BORIS) oraz systemem wzajemnego połączenia rejestrów upadłości (IRI), a także będzie zawierał większą ilość informacji o spółkach.
Zniesiony zostanie również wymóg uzyskiwania legalizacji (apostille) m.in. w odniesieniu do poświadczonych za zgodność z oryginałem kopii dokumentów i informacji dotyczących spółek uzyskanych z rejestrów czy aktów notarialnych.
W ocenie Komisji Europejskiej proponowane narzędzia i procesy cyfrowe mają ułatwić ekspansję zagraniczną małym i średnim przedsiębiorstwom, które zazwyczaj nie dysponują takimi zasobami finansowymi i administracyjnymi jak duże spółki, a przez to trudniej jest im obecnie prowadzić działalność transgraniczną.
Projekt dyrektywy jest obecnie przedmiotem obrad w Parlamencie Europejskim i Radzie. Jeśli zostanie on przyjęty i dyrektywa wejdzie w życie, państwa członkowskie będą miały dwa lata na wdrożenie jej przepisów w prawie krajowym.
ZASADA JEDNORAZOWOŚCI
Głównym celem dyrektywy jest ułatwienie zakładania spółek zależnych i oddziałów w innych państwach członkowskich. W ocenie Komisji Europejskiej ograniczenie formalności związanych z wykorzystywaniem informacji o spółkach w sytuacjach transgranicznych ma sprawić, że ich ekspansja zagraniczna będzie mniej czasochłonna i bardziej opłacalna.
Odpowiedzią na dotychczasowe problemy spółek ma być tzw. „zasada jednorazowości”, dzięki której spółki nie musiałyby przedkładać w innym państwie członkowskim informacji i danych, które zostały już przez nie raz podane i wpisane do krajowego rejestru działalności gospodarczej. Przykładowo, jeśli polska spółka chciałaby otworzyć spółkę zależną lub oddział w innym państwie członkowskim, nie będzie ona musiała przedkładać organom tego państwa swoich danych i informacji znajdujących się już w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Zgodnie bowiem z „zasadą jednorazowości” rejestr państwa członkowskiego, w którym ma zostać utworzona spółka zależna lub oddział spółki – matki zarejestrowanej w innym kraju UE powinien otrzymać takie informacje drogą elektroniczną od rejestru państwa członkowskiego, w którym zarejestrowana jest spółka – matka, z wykorzystaniem systemu integracji rejestrów (BRIS). Ponadto krajowe rejestry działalności gospodarczej zostaną zobowiązane do udostępniania gromadzonych informacji każdemu organowi, jednostce lub osobie upoważnionej na mocy prawa krajowego do zajmowania się jakimkolwiek aspektem tworzenia spółki zależnej lub oddziału.
Przyjęcie dyrektywy ma również doprowadzić do tego, aby informacje o spółkach dostępnych w różnych państwach członkowskich były porównywalne oraz by możliwe było znalezienie odpowiednich informacji o spółkach na poziomie unijnym, bez konieczności sięgania do rejestrów krajowych. Integracja krajowych rejestrów z unijnym systemem BRIS nie tylko ułatwi wyszukiwanie danych o spółkach z innych państw członkowskich, ale również ograniczy potrzebę przedkładania przez spółki dokumentów zawierających informacje znajdujące się już w unijnym rejestrze.
Dodatkowo zintegrowanie krajowych rejestrów, co do zasady udostępniających dane jedynie w języku urzędowym danego państwa członkowskiego, z unijnym systemem integracji rejestrów przedsiębiorstw (BRIS), dostępnym we wszystkich językach urzędowych UE, ułatwi korzystanie z tych danych, w szczególności bez konieczności zlecania ich dodatkowego tłumaczenia.
NOWE CYFROWE NARZĘDZIA: UNIJNY CERTYFIKAT SPÓŁKI I UJEDNOLICONE PEŁNOMOCNICTWO
Ułatwienie działalności transgranicznej spółek ma nastąpić przede wszystkim poprzez wprowadzenie następujących cyfrowych narzędzi:
Komisja podkreśla, że spółki powinny mieć możliwość udowodnienia za pomocą prostych i wiarygodnych narzędzi uznawanych transgranicznie przez wszystkie państwa członkowskie, że zostały założone w jednym z nich. Takim narzędziem ma być w szczególnościcyfrowyunijny certyfikat spółki zawierający podstawowe informacje o spółce, dostępny we wszystkich językach urzędowych UE. Spółki będą mogły wykorzystywać go do różnych celów, w tym na potrzeby procedur administracyjnych przed organami krajowymi czy postępowań sądowych w innych państwach członkowskich, a także przed instytucjami i organami Unii Europejskiej.
Unijny certyfikat spółki będzie co do zasady wydawany i uwierzytelniany przez krajowe rejestry działalności gospodarczej i będzie zawierał m.in. informacje o firmie i siedzibie spółki, a także dane osób uprawnionych do jej reprezentacji. Będzie go również można uzyskać za pośrednictwem unijnego systemu integracji rejestrów.
Unijny certyfikat spółki będzie wydawany zarówno na wniosek spółki, której dotyczy, jak i osób trzecich. Państwa członkowskie będą mogły pobierać z tego tytułu opłaty, jednak spółki powinny mieć możliwość uzyskania co najmniej raz w roku swojego własnego certyfikatu w sposób bezpłatny.
Certyfikat powinien być uznawany we wszystkich państwach członkowskich UE jako rozstrzygający dowód dotyczący założenia spółki i potwierdzenie jej danych.
Kolejnym cyfrowym narzędziem ułatwiającym działalność transgraniczną spółek ma być unijne ujednolicone cyfrowe pełnomocnictwo, będące wielojęzycznym unijnym wzorem. Spółki działając transgranicznie będą mogły z niego korzystać, aby upoważnić daną osobę do ich reprezentacji. Będzie ono zawierało minimalne obowiązkowe informacje. Takie pełnomocnictwo powinno być sporządzone i odwoływane zgodnie z krajowymi wymogami prawnymi i formalnymi. Będzie ono miało wyłącznie formę cyfrową i będzie uwierzytelniane m.in. przy użyciu elektronicznych podpisów kwalifikowanych.
Spółka, chcąc korzystać z unijnego pełnomocnictwa, będzie zobowiązana do złożenia go w rejestrze działalności gospodarczej. Dzięki temu osoby trzecie, które wykażą swój uzasadniony interes prawny, będą mogły się z nim zapoznać za pośrednictwem właściwego rejestru. Narzędzie to może być przydatne dla notariuszy, instytucji kredytowych i finansowych, właściwych organów czy adwokatów i radców prawnych, którzy będą mogli w ten sposób potwierdzić istnienie cyfrowego pełnomocnictwa.
Unijne cyfrowe pełnomocnictwo będzie honorowane we wszystkich państwach członkowskich UE jako dowód upoważnienia danej osoby do reprezentowania spółki w sposób określony w tym dokumencie.
ZWOLNIENIE Z OBOWIĄZKU LEGALIZACJI DOKUMENTÓW
Dyrektywa ma ponadto zobowiązać państwa członkowskie do zapewnienia, aby m.in. kopie dokumentów poświadczonych przez rejestry działalności gospodarczej za zgodność z oryginałem czy akty notarialne i dokumenty administracyjnebyły zwolnione z wszelkich form legalizacjilub podobnych formalności.
W szczególności przed posłużeniem się jednym z ww. dokumentów w innym państwie członkowskim podmioty działające transgraniczne nie będą musiały uzyskiwać apostille, tj. urzędowego poświadczenia dokumentu krajowego potwierdzającego m.in. podpis i charakter, w jakim działała osoba, która go podpisała. Zwolnieniem z obowiązku legalizacji mają być objęte te dokumenty, które potrzebne są do zakładania spółek oraz rejestracji ich oddziałów w innym państwie członkowskim UE, a także do przekształceń transgranicznych, połączeń i podziałów.
Zwolnienie z konieczności legalizacji dokumentów znacząco przyspieszy wszelkie procesy związane z działalnością transgraniczną spółek, w tym w szczególności te związane zakładaniem spółek zależnych lub oddziałów w innych państwach członkowskich UE.
ZWOLNIENIE Z OBOWIĄZKU PRZYSIĘGŁEGO TŁUMACZENIA DOKUMENTÓW
Dokumenty założycielskie spółek, szczególnie należących do transgranicznych grup kapitałowych czy nastawionych na działalność w kilku krajach, są niejednokrotnie sporządzane w co najmniej dwóch językach. Jednym z nich jest często powszechnie rozumiany język urzędowy Unii Europejskiej (np. język angielski). Dodatkowo spółki nierzadko dobrowolnie publikują na swoich stronach internetowych tłumaczenie swojego aktu założycielskiego na taki język.
W związku z powyższym, a także z uwagi na fakt, że dane o spółkach mają być przechowywane w rejestrach w formacie nadającym się do ich maszynowego tłumaczenia, wymóg uzyskiwania tłumaczeń przysięgłych aktów założycielskichiinnych dokumentów znajdujących się w rejestrze działalności gospodarczej ma zostać ograniczony do tych, które zostaną uznane przez państwa członkowskie za absolutnie koniecznie. Tytułem przykładu, państwa członkowskie nadal będą mogły wymagać przedkładania tłumaczeń przysięgłych ww. dokumentów w ramach postępowań sądowych.
ZWIĘKSZENIE WIARYGODNOŚCI I AKTUALNOŚCI INFORMACJI O SPÓŁKACH DOSTĘPNYCH NA POZIOMIE UNIJNYM
Dyrektywa ma doprowadzić również do zwiększenia przejrzystości i zaufania do przedsiębiorców działających transgranicznie. Cel ten ma zostać osiągnięty poprzez zapewnienie większej dokładności, aktualności i wiarygodności danych o spółkach w krajowych rejestrach gospodarczych, które będą również dostępne na poziomie unijnym za pośrednictwem systemu integracji rejestrów (BRIS).
Aktualnie w państwach członkowskich istnieją różne podejścia do weryfikacji informacji o spółkach wpisywanych do krajowych rejestrów pod kątem rzetelności, wiarygodności i aktualności. Skutkuje to niedostatecznym zaufaniem do takich danych w wymiarze transgranicznym oraz sytuacjami, w których dokumenty lub informacje o spółkach pochodzące z rejestru w jednym państwie członkowskim nie są akceptowane jako dowód w innym państwie członkowskim. Dlatego też dyrektywa ujednolici sposób weryfikacji danych i informacji zgłaszanych przez spółki do krajowych rejestrów gospodarczych. Państwa członkowskie zostaną zobowiązane do prewencyjnej kontroli administracyjnej lub sądowej aktów założycielskich oraz statutów spółek, a także wszelkich zmian tych dokumentów pod kątem ich zgodności z prawem. Kontrola taka będzie obejmowała sprawdzenie, czy dokumenty te zawierają wszystkie wymagane prawem informacje, a także czy dokonano wpłaty gotówki lub wniesiono wkład niepieniężny zgodnie z przepisami prawa krajowego.
W ocenie Komisji taka poprawa wiarygodności informacji o spółkach dostępnych w rejestrach umożliwi ich pełniejsze wykorzystanie w transgranicznych procedurach administracyjnych i postępowaniach sądowych.
Ponadto dyrektywa nałoży na spółki obowiązek potwierdzenia raz w roku kalendarzowym, że informacje o nich ujawnione w rejestrze działalności gospodarczej są aktualne. Spółki będą musiały potwierdzać swoje dane niezależnie do tego, czy dokonywały jakichkolwiek zmian wymagających zgłoszenia do rejestru. Komisja proponuje, aby spółki mogły spełniać ten obowiązek przy okazji zgłaszania zmian do rejestru lub składania dokumentów księgowych.
Aby informacje o spółkach w rejestrach były aktualne, ważne jest również zidentyfikowanie spółek, które nie spełniają już wymogów, aby nadal być zarejestrowane w rejestrze działalności gospodarczej. Dyrektywa zobowiąże państwa członkowskie UE do wprowadzenia odpowiednich procedur umożliwiających weryfikację statusu spółek. Procedury weryfikacji powinny obejmować możliwość wyjaśnienia przez spółki swojej sytuacji i dostarczenia niezbędnych danych oraz powinny zapewniać odpowiednią aktualizację statusu spółki w szczególności poprzez ujawnienie informacji o jej zamknięciu, likwidacji, rozwiązaniu czy też dalszej aktywności gospodarczej. Procedury te powinny również obejmować możliwość, w ostateczności, wykreślenia spółki z rejestru zgodnie z procedurami określonymi przez prawo krajowe.
Dodatkowo unijny system BRIS ma zostać połączony z:
systemem integracji rejestrów beneficjentów rzeczywistych (BORIS), który łączy krajowe rejestry centralne zawierające informacje o beneficjentach rzeczywistych spółek i innych osób prawnych, trustów i innych rodzajów porozumień prawnych oraz
systemem wzajemnego połączenia rejestrów upadłości (IRI).
Taka integracja umożliwi łatwiejszy i szybszy dostęp do wielu danych o spółkach, w szczególności istotnych z punktu widzenia ich kontrahentów. Dużym uproszczeniem będzie niewątpliwie możliwość ich wyszukania w jednym rejestrze tj. w systemie BRIS.
W konsekwencji nowe regulacje mają doprowadzić do pełniejszej ochrony osób trzecich wykorzystujących informacje o spółkach w szczególności tych działających transgranicznie oraz przyczynić się do zwalczania oszustw i nadużyć, a tym samym do prawidłowego funkcjonowania jednolitego rynku.
NOWE INFORMACJE PODLEGAJĄCE ZGŁOSZENIU
Dyrektywa zobowiąże również spółki do ujawniania pewnych dodatkowych informacji i danych w rejestrach działalności gospodarczej. Spółki zostaną m.in. zobligowane do podawania informacji w jakim państwie członkowskim UE lub państwie trzecim znajduje się ich centralny zarząd lub siedziba głównego przedsiębiorstwa, jeśli nie jest to państwo członkowskie siedziby statutowej.
Projekt unijnej dyrektywy zakłada również nałożenie na spółki obowiązku ujawniania informacji związanych z grupą kapitałową, do której należą. Ma to umożliwić wizualizację struktur grup kapitałowych, zapewnić przejrzystość i zwiększenie zaufania środowiska biznesowego jak również przyczynić się do skutecznego wykrywania oszustw i nadużyć. Obowiązek ujawniania informacji o strukturach grup kapitałowych będzie dotyczyłzarówno krajowych, jak i transgranicznych grup kapitałowych.
Odpowiednie informacje o grupie kapitałowej mają być zgłaszane zarówno do rejestrów spółek dominujących jak i zależnych, przy czym jednostki dominujące najwyższego szczebla podlegające prawu państwa członkowskiego powinny ujawniać w swoich rejestrach krajowych podstawowe informacje o wszystkich spółkach zależnych. W szczególności mają one obejmować firmę i formę prawną każdej spółki zależnej oraz państwa ich siedziby wraz z ich numerem rejestrowym.
W przypadku, gdyby spółka dominująca najwyższego szczebla podlegała prawu państwa trzeciego, obowiązek, o którym mowa powyżej, przejdzie na spółkę zależną znajdującą się najbliżej jednostki dominującej najwyższego szczebla w łańcuchu kontroli, ale mającą siedzibę w Unii Europejskiej i podlegającą prawu państwa członkowskiego.
Ponadto jednostki dominujące najwyższego szczebla w grupie spółek lub spółki zależne z siedzibą w Unii Europejskiej znajdujące się najbliżej jednostek dominujących najwyższego szczebla w łańcuchu kontroli (w przypadku gdy jednostki dominujące podlegają prawu państwa trzeciego) zostaną zobowiązane do aktualizacji co najmniej raz w roku, nie później niż w dniu ujawnienia dokumentów księgowych, informacji o grupie kapitałowej. Dodatkowo każda spółka zależna będzie samodzielnie odpowiedzialna za aktualizację informacji o jej przynależności do grupy kapitałowej w swoim rejestrze na podstawie informacji przekazywanych od jednostek dominujących.
Informacje te będą udostępniane również bezpośrednio na poziomie unijnym za pomocą systemu integracji rejestrów.
PODSUMOWANIE
Rozwiązania zaproponowane przez Komisję Europejską w projekcie dyrektywy znacznie ułatwią działalność spółek z siedzibą w Unii Europejskiej, w szczególności w wymiarze transgranicznym. Jako korzystne należy ocenić propozycje wprowadzenie „zasady jednorazowości”, zwolnienia części dokumentów z obowiązku ich legalizacji czy wprowadzenia narzędzi cyfrowych, tj. unijnego certyfikatu spółki i wzoru unijnego pełnomocnictwa. Rozwiązania te pozwolą prowadzić transgraniczną działalność w sposób bardziej odformalizowany.
Omawiana dyrektywa jest jednak dopiero w fazie projektu, który będzie teraz przedmiotem obrad w Parlamencie Europejskim i Radzie. Jeśli zostanie przyjęta, państwa członkowskie będą miały dwa lata na jej implementację.
Będziemy Państwa informować o dalszym przebiegu prac nad dyrektywą i jej ostatecznym kształcie.
W przypadku pytań związanych z przedstawionymi zagadnieniami prosimy o kontakt z naszymi prawnikami z zespołu prawa spółek i ładu korporacyjnego: Anną Wojciechowską, Anną Fennig, Igorem Sochą oraz Anną Oleś.
Podstawa prawna: Projekt Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 marca 2023 r. zmieniającej dyrektywy 2009/102/WE i (UE) 2017/1132 w odniesieniu do szerszego wykorzystania i aktualizacji narzędzi i procesów cyfrowych w ramach prawa spółek.
Kancelaria WKB działała na rzecz MB Aerospace, która jest spółką portfelową Blackstone, w odniesieniu do polskich aspektów sprzedaży grupy jej spółek operacyjnych na rzecz Barnes Group, za łączną sumę rzędu 740 milionów dolarów amerykańskich. Simpson Thacher & Bartlett działała jako główny doradca MB Aerospace.
MB Aerospace jest wiodącym producentem precyzyjnych komponentów do silników lotniczych oraz dostawcą usług naprawczych dla głównych producentów OEM silników lotniczych i obronnych, dostawców z segmentu Tier 1 oraz dostawców usług MRO. Siedziba główna MB Aerospace znajduje się w Motherwell w Wielkiej Brytanii, a jej 10 zakładów zatrudnia około 1450 pracowników w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Polsce oraz na Tajwanie.
Barnes Aerospace, spółka będąca częścią Barnes Group, jest globalnym producentem złożonych precyzyjnych komponentów i zespołów do silników turbinowych, konstrukcji lotniczych, przemysłowych turbin gazowych i wojskowych producentów OEM.
Przejęcie MB Aerospace jest największą akwizycją w historii Barnes Group.
Blackstone jest największym na świecie podmiotem zarządzającym aktywami o charakterze alternatywnym, posiadającym na dzień 31 marca 2023 r. aktywa o wartości ponad 990 mld USD. Blackstone koncentruje się na obsłudze inwestorów instytucjonalnych i indywidualnych poprzez tworzenie przedsiębiorstw, które zapewniają trwały wzrost wartości; obecnie zarządza ponad 230 spółkami portfelowymi.
Transakcja uzależniona jest od uzyskania zgód organów regulacyjnych i spełnienia innych zwyczajowych warunków zamknięcia i oczekuje się, że zostanie zamknięta w czwartym kwartale 2023 roku.
Aby zapewnić jak najlepsze wrażenia, korzystamy z technologii, takich jak pliki cookie, do przechowywania i/lub uzyskiwania dostępu do informacji o urządzeniu. Zgoda na te technologie pozwoli nam przetwarzać dane, takie jak zachowanie podczas przeglądania lub unikalne identyfikatory na tej stronie. Brak wyrażenia zgody lub wycofanie zgody może niekorzystnie wpłynąć na niektóre cechy i funkcje.
Techniczne
Zawsze aktywne
Przechowywanie lub dostęp do danych technicznych jest ściśle konieczny do uzasadnionego celu umożliwienia korzystania z konkretnej usługi wyraźnie żądanej przez subskrybenta lub użytkownika, lub wyłącznie w celu przeprowadzenia transmisji komunikatu przez sieć łączności elektronicznej.
Preferencje
Przechowywanie lub dostęp techniczny jest niezbędny do uzasadnionego celu przechowywania preferencji, o które nie prosi subskrybent lub użytkownik.
Statystyka
Przechowywanie techniczne lub dostęp, który jest używany wyłącznie do celów statystycznych.Przechowywanie techniczne lub dostęp, który jest używany wyłącznie do anonimowych celów statystycznych. Bez wezwania do sądu, dobrowolnego podporządkowania się dostawcy usług internetowych lub dodatkowych zapisów od strony trzeciej, informacje przechowywane lub pobierane wyłącznie w tym celu zwykle nie mogą być wykorzystywane do identyfikacji użytkownika.
Marketing
Przechowywanie lub dostęp techniczny jest wymagany do tworzenia profili użytkowników w celu wysyłania reklam lub śledzenia użytkownika na stronie internetowej lub na kilku stronach internetowych w podobnych celach marketingowych.
